آسیب‌های فقهی و حقوقی مشکلات وقف‌نامه های استان تهران

فقه و مبانی حقوق اسلامی

دوره 15، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 11-26   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.3495/jiil.2022.694008

نویسندگان

عباس اشیاع¹؛ علی حاجی خانی^{* 2}؛ سید علیرضا حسینی³

¹دانشجوی دکتری تخصصی ، گروه الهیات ،فقه و مبانی حقوق اسلامی ، واحد محلات ، دانشگاه آزاد اسلامی، محلات، ایران. [e-mail]

²دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس و استاد مدعو واحد محلات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، محلات ، ایران [e-mail]

³استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی، محلات، ایران [e-mail]

چکیده

وقف‌نامه از اسناد مهم جهت تبیین نیت واقف و مبنای اقدامات سازمان اوقاف و امور خیریه و متولیان وقف می­باشد.یکی از مشکلات وقف‌نامه­ها این است که در تنظیم و تدوین متون آنها دقت لازم و کافی انجام نمی­شود و به تبع آن مشکلات عدیده­ای از منظر فقهی و حقوقی و اجتماعی و...برای نسل‌های بعدی و حتی خود واقف و مجریان و حافظان وقف ایجاد شده و اجرای نیت واقف و همچنین موقوفه با مشکل مواجه خواهد شد.از جمله­ این مشکلات، شروط باطلی است که واقفین در ضمن عقد وقف لحاظ کرده‌اند، بدین نحو که شرطی در وقف‌نامه به اشتباه درج شده که در تعارض با قوانین و مقررات بوده که در نتیجه تعارضی را ایجاد می‌کند که از یک طرف اجرای نیت واقف واجب و ضروری است و از طرف دیگر اجرای شرط خلاف واقف نیز با موانع شرعی و قانونی مواجه می‌شود و انجام آن توسط مجریان وقف را غیر ممکن می‌سازد.جستار حاضر در صدد بوده است با روش توصیفی– تحلیلی،تعارض حاصل از مسأله مذکور را از منظر حقوقی و فقهی مورد تطبیق و واکاوی قرار داده و راه‌کارهای متصور برای برو‌‌ن‌رفت از این تعارض را ارایه نماید و به این نتیجه دست یافته است که از جمله راه‌حل­ها این است که واقفین خیر اندیش قبل از انعقاد عقد وقف،از قوانین و مقررات وقفی مطلع شوند و یا اینکه نمونه‌هایی از وقف‌نامه با موضوعات مختلف بر اساس قوانین و مقررات اوقافی توسط متخصصین سازمان اوقاف و امور خیریه تهیه و تنظیم شود و در اختیار ادارات تابعه و دیگر نهادهای ذیربط قرار داده شود تا واقفین بصورت صحیح و بدون مشکل اقدام به وقف نمایند.

کلیدواژه‌ها

وقف‌نامه؛ آسیب‌های فقهی و حقوقی؛ شروط باطل؛ نیت واقف

مراجع