بررسی توان گیاه پالایی Eucalyptus camaldulensis Dehnh. به عناصر سرب، کادمیم، مس و روی

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 3، شماره 12، اسفند 1387، صفحه 1-11   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

آناهیتا شریعت^* ؛ محمد حسن عصاره؛ عباس قمری زارع

موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، ایران

چکیده

عناصر سنگین از جمله کادمیم، سرب، مس و روی که در نتیجه فعالیت‌های عمده شهری و صنعتی و کشاورزی تولید می‌شوند باعث آلودگی وسیعی از آبها و خاکهای جهان شده‌اند. با توجه به ‌اینکه روشهای سنتی برداشت عناصر سنگین از خاک و آب بسیار پرهزینه و دشوار و اغلب ناموفق است، لزوم استفاده ‌از گیاهان کاهش دهنده ‌آلودگی خاک و آب ضروری است. از طرفی با توجه به نیاز روزافزون جنگلکاری در ایران، لازم است که تحقیقی جامع بر روی گونه‌های اکالیپتوس و نقش این گیاهان در جذب عناصر سنگین انجام شود. به این منظور مطالعه‌ای در مناطق آلوده اکالیپتوس‌کاری شده جنوب تهران و استان خوزستان انجام گرفت و غلظتهای مس، روی، سرب و کادمیم در برگها و خاک پای درختان اکالیپتوس توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی تعیین گردید. نتایج بدست آمده بر اساس تجزیه مرکب داده‌ها در چند منطقه انجام گرفت و نشان داده شد که مقدار عناصر روی، سرب و کادمیوم در مناطق مختلف اختلاف معنی‌داری با یکدیگر دارند. همچنین بین نمونه‌های خاک و گیاه و اثر متقابل نوع نمونه و مناطق در مورد عناصر روی و سرب اختلاف معنی‌داری در سطح (01/0P<) وجود داشت. حداکثر مقادیر مس، روی ، کادمیم و سرب در خاک به ترتیب 6/2±173، 7/2±123، 025/0±46/1 و 6/2±151 و در گیاه 76/0±33، 3/6±327، 05/0±9/2 و 1/4±220 میلی‌گرم بر کیلوگرم ماده خشک بود که بیانگر این است که اکالیپتوس توان انباشته سازی عناصر سرب و روی را دارد از طرف دیگر با توجه به اینکه عناصر سرب و روی به مقدار زیادی در اثر ترافیک و فعالیت‌های صنعتی بوجود می‌آیند، در نتیجه می‌توان از این گیاه جهت کاهش آلودگیهای محیط زیست استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

اکالیپتوس؛ روی؛ سرب؛ کادمیوم؛ گیاه پالایی؛ مس

مراجع