بررسی ترکیبات شیمیایی موجود در روغن اسانسی گیاه مریم گلی سهندی (Boiss. & Buhse Salvia sahendica ) در دو مرحله مختلف رشد

فیزیولوژی محیطی گیاهی

دوره 3، شماره 12، اسفند 1387، صفحه 40-47   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

علی اصغر مجروحی^*

گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری، تهران

چکیده

جنس مریم گلی با نام علمی Salvia متعق به تیره Lamiaceae در ایران دارای 58 گونه می‌باشد که در حدود 17 گونه (از جمله گونه مورد بررسی) بومی هستند. برخی از گونه‌های این جنس در طب سنتی سراسر دنیا، به واسطه دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد توموری و همچنین بوی خوش و ترکیبات معطر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق اندام هوایی گیاه مریم گلی سهندی در دو مرحله رویشی و زایشی از دامنه‌های کوه سهند، نزدیک شهرستان سردرود، واقع در استان آذربایجان شرقی جمع آوری گردید. اسانس آن به روش تقطیر در آب (کلونجر) جمع آوری و توسط دستگاههای GC و GC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. بازده اسانس در مرحله رویشی (W/W 3/0%) و مرحله گلدهی (W/W 1/1%) برآورد شد. در اسانس مرحله رویشی، 32 ترکیب شیمیایی با 5/98 درصد کل شناسایی گردید. آلفا- پینن (5/28%)، بتا- پینن (1/26%)، سابینن (3/10%)، ژرماکرن- D (6/9%) و 1،8- سینئول(9/4%) ترکیبات عمده اسانس در مرحله رویشی بودند. در اسانس مرحله گلدهی، 35 ترکیب شیمیایی با 8/99 درصد کل شناسایی شد. آلفا- پینن(9/18%)، بتا- پینن(5/18%)، 1، 8- سینئول (9/13%)، لینالیل استات (4/8%)، بی سیکلوژرماکرن (2/8%)، سابینن (6/7%) و لینالول (3/5%) ترکیبات عمده در اسانس مرحله گلدهی بودند.

کلیدواژه‌ها

روغن اسانسی؛ بومی؛ مریم گلی سهندی؛ نعناعیان؛ ترکیبات شیمیایی؛ مراحل مختلف رشد؛ Salvia sahendica

مراجع

آیینه چی، ی. (1358) مفردات پزشکی و گیاهان دارویی ایران. انتشارات دانشگاه تهران، صفحه 85..

قهرمان، ا. (1376) فلور رنگی ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، جلد 13.

قهرمان، ا. (1373) کورموفیت‌های ایران. انتشارات نشر دانشگاهی، جلد سوم، صفحه 256.

مظفریان، و. (1386) فرهنگ نام‌های گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، صفحه 479.

یوسف زادی، م. سنبلی، ع. زینالی، ا. و پارسا، م. (1386) سومین همایش گیاهان دارویی. دانشگاه شاهد،صفحه 343.