احراز سوء نیت مجرمانه در بستر علم به وقوع نتیجه

فصلنامه حقوق قضایی

دوره 30، شماره 30، مرداد 1401، صفحه 21-44   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزاد تنهائی^{* 1}؛ محمد ابراهیم شمس ناتری²

¹دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم

²دانشیار، دانشکده حقوق، دانشکده پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.

چکیده

علم به وقوع نتیجه به معنای دانستن عرفی مرتکب به نتیجه رفتار ارتکابی خویش، یکی از ارکان متشکله عنصر معنوی در جرائم مقید محسوب می گردد. امری که در حقوق کیفری از آن به قصد غیرمستقیم یا تبعی یاد می شود، در حالی که نقش ماهوی و مستقل آن در عرض قصد نتیجه را نباید از نظر دور داشت. چنانکه در مواردی ممکن است که مرتکب عالم به وقوع نتیجه، فاقد قصد نتیجه باشد. همین امر تعیین معیاری برای احراز علم به وقوع نتیجه را با چالش جدی مواجه نموده و اهمیت بررسی آن در حقوق کیفری ایران را به امری ضروری تبدیل می سازد. بگونه ای که در مواردی تشخیص بین جرائم عمدی و غیرعمدی به سختی امکان پذیر است.تبیین مفهوم علم به وقوع نتیجه، رابطه آن با قصد نتیجه، نقش آن در حقوق کیفری و تعیین معیاری برای احراز آن، موضوع محوری این مقاله را تشکیل می دهد.

کلیدواژه‌ها

علم به وقوع نتیجه؛ قصد؛ نتیجه طبیعی؛ جرم؛ عرف

مراجع