بررسی و تحلیل جایگاه احجام شهری در خاطره‌انگیزی و هویت شهر با رویکرد بینامتنی (نمونه موردی؛ شهر کرمان)

علوم اجتماعی

مقاله 6، دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 56، خرداد 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آزاده آتش پنجه¹؛ محمد نقی زاده^{* 1}؛ زهراسادات سعیده زرآبادی²

¹گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه ازاد اسلامی

چکیده

مسئله: احجام شهری شامل مجسمه‌ها و المان‌ها در متن شهر خود به‌مثابه متنی دیگر، لایه‌ای از هویت شهر را تشکیل داده و بستر مناسبی برای شکل‌گیری نشانه‌ها و نمادهای هویتی شهر و ایجاد فضاهای خاطره‌انگیز و اجتماعی می‌باشند اما در چند دهه اخیر بی‌توجهی به برخی شاخصه‌ها در خلق و به‌کارگیری این آثار خصوصاً در بعد محتوایی و مکانی موجب بروز مشکلاتی در هویت فضاهای شهری معاصر و کاهش اثربخشی این آثار گشته‌است.
هدف پژوهش تحلیل چگونگی اثرگذاری احجام شهری شهرکرمان در هویت و خاطره انگیزی شهر و فضای شهری با بررسی ارجاعات بینامتنی و منابع الهام و مضامین این آثار است.
روش پژوهش این نوشتار از گونه پژوهش‌های استدلال منطقی و روش آن، بهره‌گیری از تعقل برای تبیین روابط و درک اجزای یک سامانه ذهنی در قالبی کیفی به‌صورت توصیفی و تحلیلی است و رویکرد بینامتنیت به‌عنوان نظریه مطرح در نقد و تحلیل معنایی آثار هنری به‌عنوان روش مورداستفاده قرارگرفته است.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به ترتیب استفاده از پیش‌متن‌های اجتماعی، روان‌شناختی، فرهنگی و ادبی بیشترین تأثیر در طراحی احجام شهری را داشته‌اند. همچنین تبدیل شیوه دلالت تصریحی به تلویحی و تبدیل تندیس‌های صرف به المان‌هایی بامعنا و اشاره ضمنی موجب تقویت جنبه ارزشی و نمادین آثار و احراز هویت در درجات بالاتر گشته است.

کلیدواژه‌ها

هویت شهر؛ خاطره‌انگیزی؛ بینامتنیت؛ المان‌ها و مجسمه‌های شهری

مراجع