اثربخشی بازی‌های آموزشی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی بر افزایش توانایی‌های هیجانی- اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی

روانشناسی اجتماعی

دوره 10، شماره 65، مهر 1401، صفحه 65-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمود حکیمی فریمانی¹؛ فریده حمیدی^{* 2}؛ حسین اکبری امرغان³

¹دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران

²دانشیار روانشناسی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

³استادیار، گروه روانشناسی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت توانایی‌های هیجانی- اجتماعی در دوران کودکی به‌ویژه در دوران پیش‌دبستانی، لزوم مداخله با هدف بهبود و ارتقای توانایی‌های هیجانی- اجتماعی و بهره‌گیری از روش‌های آموزشی مبتنی بر بازی به‌ویژه برای کودکان پیش‌دبستانی، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی‌های آموزشی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی بر افزایش توانایی‌های هیجانی- اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش کودکان پیش‌دبستانی ناحیه 4 شهر مشهد در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. نمونه پژوهش 48 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی با کمک قرعه‌کشی در دو گروه 24 نفری جایگزین شدند. گروه آزمایش 20 جلسه 45 دقیقه‌ای با روش بازی‌های آموزشی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی آموزش دید و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. ابزار پژوهش مقیاس ارزش‌های هیجانی- اجتماعی و تاب‌آوری برای کودکان پیش‌دبستانی بود. داده‌ها با روش‌های تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SPSS نسخه 25 در سطح معناداری 05/0 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که بین گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر توانایی‌های هیجانی- اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. به عبارت دیگر، بازی‌های آموزشی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی باعث افزایش توانایی‌های هیجانی- اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی شد و نتایج در مرحله پیگیری نیز باقی ماند (05/0P<). طبق نتایج این پژوهش، برنامه‌ریزی جهت بهبود توانایی‌های هیجانی- اجتماعی در کودکان پیش‌دبستانی بر اساس بازی‌های آموزشی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی در کنار سایر روش‌های آموزشی موثر ضروری است.

کلیدواژه‌ها

بازی‌های آموزشی# یادگیری هیجانی؛ اجتماعی# توانایی‌های هیجانی؛ اجتماعی# کودکان پیش‌دبستانی

مراجع

ابراهیمی اورنگ، اکبر. (1398). تاثیر آموزش برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی جامع بر مدیریت خود دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان آذربایجان شرقی. فصلنامه توسعه حرفه‌ای معلم،‌ 4(1)، 42-31.##

زینلی ده‌رجبی، زهرا و عاشوری، محمد. (1400). تاثیری بازی درمانی مبتنی بر رویکرد اکسلاین بر ارزش‌های اجتماعی هیجانی و تاب‌آوری کودکان کم‌شنوای پیش‌دبستانی. مجله پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 7(4)، 24-13. ##

عاشوری، محمد و یزدانی‌پور، معصومه. (1398). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی فارسی مقیاس ارزش‌های اجتماعی- هیجانی و تاب‌آوری در کودکان عادی و ناشنوای پیش‌دبستانی. نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(3)، 124-109. ##

کریم‌زاده، منصوره؛ اخوان تفتی، مهناز؛ کیامنش، علیرضا و اکبرزاده، نسرین. (1388). تاثیر آموزش مهارت‌های هیجانی- اجتماعی در رشد این مهارت‌ها. مجله علوم رفتاری، 3(2)، 149-143. ##

Anopa, Y., Macpherson, L., & Mclntosh, E. (2020). Systematic review of economic evaluations of primary caries prevention in 2- to 5-year-old preschool children. Value in Health, 23(8), 1109-1118. ##

Chinekesh, A., Kamalian, M., Eltemasi, M., Chinekesh, Sh., & Alvai, M. (2014). The effect of group play therapy on social-emotional skills in pre-school children. Global Journal of Health Science, 6(2), 163-167. ##

Daunic, A. P., Corbett, N. L., Smith, S. W., Algina, J., Poling, D., Worth, M., & et al. (2021). Efficacy of the social-emotional learning foundations curriculum for kindergarten and first grade students at risk for emotional and behavioral disorders. Journal of School Psychology, 86, 78-99. ##

Domitrovich, C. E., Durlak, J. A., Staley, K. C., & Weissberg, R. P. (2017). Social-emotional competence: An essential factor for promoting positive adjustment and reducing risk in school children. Journal of Child Development, 88(2), 408-416. ##

Dracinschi, M. C. (2012). The development of social and emotional abilities of primary school children. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 55, 618-627. ##

Dunn, M. E. (2019). The impact of a social emotional learning curriculum on the social-emotional competence of elementary-age students. Doctor of Philosophy Dissertation, South Carolina: Clenson University. ##

Gao, Z., Zeng, N., Pope, Z. C., Wang, R., & Yu, F. (2019). Effects of exergaming on motor skill competence, perceived competence, and physical activity in preschool children. Journal of Sport and Health Science, 8(2), 106-113. ##

Gordon, R. A., Crowder, M. K., Aloe, A. M., Davidson, L. A., & Domitrovich, C. E. (2022). Student self-ratings of social-emotional competencies: Dimensional structure and outcome associations of the WCSD-SECA among Hispanic and non-Hispanic White boys and girls in elementary through high school. Journal of School Psychology, 93, 41-62. ##

Hu, B. Y., Wu, H., Winsler, A., Fan, X., & Song, Z. (2020). Parent migration and rural preschool children's early academic and social skill trajectories in China: Are ‘left-behind’ children really left behind? Early Childhood Research Quarterly, 51, 317-328. ##

Liu, Z., Zhu, R., Cui, H., & Huang, J. (2021). Emotional regulation: Report on the study of social and emotional skills of Chinese adolescents (II). Best Evidence in Chinese Education, 9(1), 1203-1207. ##

Mantz, L. S., Bear, G. G., Yang, C., & Harris, A. (2018). The Delaware social-emotional competency scale (DSECS-S): Evidence of validity and Reliability. Child Indicators Research, 11(1), 137-157. ##

Massachusetts Standards for Preschool and Kindergarten. (2015). Social and emotional learning, and approaches to play and learning. Boston: University of Massachusetts Boston. ##

Meyers, D. C., Domitrovich, C. E., Dissi, R., Trejo, J., & Greenberg, M. T. (2019). Supporting systemic social and emotional learning with a schoolwide implementation model. Evaluation and Program Planning, 73, 53-61. ##

Neal, J. W., Brutzman, B., & Durbin, C. E. (2022). The role of full- and half-day preschool attendance in the formation of children's social networks. Early Childhood Research Quarterly, 60, 394-402. ##

Ravitch, N. K. (2013). Development and preliminary validation of the social-emotional assets and resiliency scale for preschool. PhD Dissertation of Special Education and Clinical Sciences, USA: University of Oregon. ##

Shao, Z., Liu, Z., Yang, S., & Huang, J. (2021). Open-mindedness: Report on the study of social and emotional skills of Chinese adolescents (IV). Best Evidence in Chinese Education, 9(1), 1213-1216. ##

Sun, J., Singletary, B., Jiang, H., Justice, L. M., Lin, T. J., & Purtell, K. M. (2022). Child behavior problems during COVID-19: Associations with parent distress and child social-emotional skills. Journal of Applied Developmental Psychology, 78, 1-8. ##

Tanaka, M., Okubo, R., Hoshi, S. L., Ishikawa, N., & Kondo, M. (2022). Cost-effectiveness of pertussis booster vaccination for preschool children in Japan. Vaccine, 40(7), 1010-1018. ##

Yuksel, M., Okan, N., Eminoglu, Z., & Akca-Koca, D. (2019). The mediating role of self-efficacy and hope on primary school students' social-emotional learning and primary mental abilities. Universal Journal of Educational Research, 7(3), 729-738. ##