بررسی مراحل تکوین دانه گرده در گیاه زبان گنجشک (.Fraxinus excelsiorL)

زیست شناسی تکوینی

مقاله 4، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 55، شهریور 1401، صفحه 35-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jdb.2022.694364

نویسندگان

مریم شریف شوشتری¹؛ احمد مجد^{* 2}؛ مصطفی معین³؛ غلامعلی کاردر³

¹گروه زیست شناسی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات

²گروه زیست شناسی،دانشکده علوم زیستی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

چکیده

گیاه زبان گنجشک با نام علمی Fraxinus excelsior متعلق به خانواده زیتون (Oleaceae) است که به طور معمول در پوشش گیاهی بیشتر استانهای ایران خصوصاً استان تهران مشاهده می شود. با توجه به گزارشهای آلرژی زایی خانواده زیتون و همولوژی بین جنس ها و گونه های این تیره و درصد بالای حساسیت فصلی به گرده های زبان گنجشک، شناخت دقیق دانه های گرده اهمیت دارد.اهداف این پژوهش بر مبنای بررسی گرده های زبان گنجشک پایه نردر مراحل نموی است. ابتدا گل ها و غنچه ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در FAA70 تثبیت و سپس درالکل ۷۰% نگهداری شدند. نمونه ها پس از آماده سازی و قالب گیری در پارافین، با میکروتوم برش گیری گردید. رنگ آمیزی با پریودیک اسید شیف و نیز با هماتوکسیلین انجام شد.بررسی دقیق ساختار دانه گرده با میکروسکپ الکترونی نگاره صورت گرفت. نتایج نشان داد که در این گیاه بساک ها دارای چهارکیسه گرده بوده و تکوین گرده ها در بساک ناهمزمان است. دانه های گرده در زمان انتشار دو یاخته ای، دارای سه شکاف رویشی و با تزیینات رگه دار- شبکه ای شکل همراه با اوربیکولهایی بااندازه متفاوت در سطح مشاهده می شوند.تترادهای میکروسپوری از نوع تترا هدرال(هرمی)وکوبیک(چهارضلعی) است. سلول های لایه تاپی به صورت دو هسته ای درشت بوده و هر دو حالت ترشحی و آمیبی وجود دارد.شناخت دقیق سلول-بافت شناسی دانه های گرده می تواند در کاربردهای آئروبیولوژی و بررسی آلرژن ها به انجام تحقیقات دقیقتر در این زمینه کمک کند.

کلیدواژه‌ها

F.excelsior L؛ میکروسپورزایی؛ دانه گرده؛ Oleaceae

مراجع