حق کودکان بر محیط زیست سالم در اسناد بین الملل (اسناد منتخب)

تحقیقات حقوقی بین المللی

دوره 14، شماره 53، آذر 1400، صفحه 401-419   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2022.1915365.1988

نویسنده

عسکر جلالیان^*

دانشیار حقوق الملل، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: اگرچه کنوانسیون حقوق کودک صراحتاً حق کودک را برای داشتن محیطی پاک تضمین نمی‌کند، اما حاوی مقررات متعددی است که به موضوع حفاظت از محیط‌زیست مرتبط است؛ این موارد عبارتند از حق کودکان برای زندگی، بقا و رشد، حق برخورداری از بالاترین استانداردهای سلامتی و حق داشتن استانداردهای زندگی مناسب. محیط‌زیست پاک و سالم پیش‌شرط لازم برای تحقق حقوق مذکور و نیز عامل کلیدی در اجرای مؤثر کل کنوانسیون است. این کنوانسیون حدوداً سه دهه است که در حال اجرا می‌باشد و  بانک جهانی به صراحت اعلام کرده است که سرمایه‌گذاری در سلامت کودکان برای تضمین توسعه انسانی و اقتصادی ضروری است. با این وجود، علیرغم آگاهی جهانی از تأثیر مخرب تخریب محیط‌زیست بر زندگی کودکان و به طور پیش‌فرض، بر آینده بشریت، ما سالانه با 1.7 میلیون کودک زیر پنج سال مواجه هستیم که به دلیل خطرات زیست‌محیطی جان خود را از دست می‌دهند.
روش: این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی می‌باشد و داده‌های آن با روش اسنادی – کتابخانه‌ای گردآوری شده است.
یافته­ ها و نتایج: یافته‌ها در پاسخ به سئوال اصلی پژوهش که این‌گونه بیان می‌شود: در اسناد بین‌الملل چه تضمین‌هایی برای حمایت از کودکان در برخورداری از محیط‌زیست سالم پیش‌بینی شده است؟ حاکی از این است که در اسناد متعدد بین‌المللی گرچه تصریحاً و مستقلاً شاهد ورود به‌حق کودکان بر محیط‌زیست سالم نیستیم، اما در مواد متعددی شناسایی این حق قابل‌استنباط می‌باشد. به نظر می‌رسد بازنگری در خواسته‌ها و چالش‌های مربوط به حق کودک برای داشتن محیطی پاک که در کنوانسیون حقوق کودک یافت می‌شود و نیز پیامدهای آن‌ها برای دولت‌ها مناسب است. از این جهت، به رسمیت شناختن صریح حق کودک برای داشتن محیط‌زیست سالم باید در سطح جهانی صورت بگیرد.

کلیدواژه‌ها

حقوق کودک؛ حق بر محیط زیست سالم؛ اسناد بین الملل

مراجع