شناسایی مولفه های مفهومی هوش سازمانی در آموزش و پرورش لرستان؛ یک مطالعه کیفی

مطالعات رفتاری در مدیریت

مقاله 4، دوره 13، شماره 30، شهریور 1401، صفحه 64-83   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه عزیزی¹؛ سیدموسی خادمی^{* 2}؛ امین رحیمی کیا³

¹گروه مدیریت آموزشی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران

²گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

³گروه مدیریت آموزشی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های مفهومی هوش سازمانی در آموزش و پرورش لرستان بر پایه پژوهش کیفی و تحلیل محتوا شکل گرفت. اطلاعات محتوایی هوش سازمانی در دو گام جمع آوری شدند: نخست، پیشینه پژوهشی نظریه‌های موجود درباره هوش سازمانی به طور جامع مرور شد. سپس، با 15 متخصص مدیریت آموزشی مصاحبه و نظرات آن‌ها درباره هوش سازمانی ضبط شد. تحلیل محتوای پیشینه پژوهشی و نظریه‌ها بیانگر 9 مولفه هوش سازمانی، یعنی، ارتباطات بین فردی، سازگاری با محیط، نظام فناوری، نظام اطلاعاتی، مدیریت دانش، مدیریت استراتژیک، رهبری در سازمان، ویژگی‌های فردی هوشمندی و امکانات مالی و زیربنایی سازمان بود. از تحلیل محتوای مصاحبه با متخصصان 18مولفه طبقات محیط اثربخش، تعاملات بین فردی، فضای مجازی، آموزش مادام العمر، ارائه دانش، امکانات زیربنایی، مسئله محوری، مسائل اقتصادی، فرهنگ سازمانی، مدیریت سازمان، هدفمندی در سازمان، تعلق سازمانی، عدالت سازمانی، هوش معنوی، تشویق اعضاء، اهمیت تحصیل، خردمندی و پژوهش شناسایی شدند. یافته منحصر به فرد این مطالعه که در مصاحبه با متخصصان دیده شد، معنویت بود که در مطالعه هوش سازمانی در آموزش و پرورش باید در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

هوش سازمانی؛ تحلیل محتوا؛ مفهوم پردازی؛ معنویت

مراجع

ابزری، مهدی، ستاری قهفرخی، مهدی. (1386). بررسی رابطه بین مولفه های هوش سازمانی و فرهنگ سازمانی در شرکت فولاد مبارکه اصفهان. هشتمین کنفرانس بین المللی مدیریت کیفیت.

امیرتاش، عبدالرضا؛ کامکاری، کتایون، افشاریان، محمد جواد. (1394). ارائه الگوی مدل ارتباطی هوش سازمانی و اثربخشی سازمانی مدیران باشگاههای بدنسازی شهر تهران.

حاجی احمدی قمی، محمد حسن. (1391). ارزیابی هوش سازمانی در دیوان محاسبات کشور. دانش حسابرسی. 5(60)، 197-220.

جعفری، پریوش؛ فقیهی، علیرضا. (1388). میزان مولفه­های هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی. دانش و پژوهش در علوم تربیتی. 23، 66-45.

جمال زاده، محمد؛ غلامی، یونس و سیف، محمدحسن. (1388). بررسی رابطه هوش سازمانی و یادگیری سازمانی در بین کارکنان و اعشای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی و ارائه الگویی جهت ارتقاء یادگیری سازمانی. رهبری و مدیریت آموزشی. 3(2)، 63-86.

رجایی پور، سعید؛ زهرایی، سید محمد. (1390). بررسی رابطه میان هوش و سلامت سازمانی در دانشگاههای اصفهان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 2(2)، 155-174.

شمس مورکانی، غلامرضا؛ مشایخی، منصوره و سلیمانی، سعید. (1393). تبیین نقش هوش سازمانی در ارتقای عملکرد سازمانی: مطالعه موردی مدیران دبیرستانهای شهر تهارن. روانشناسی تربیتی، 31(10). 165- 189.

طبرسا غلامعلی، نظرپوری، امیرهوشنگ. (1391). بررسی عوامل موثر بر ارتقای هوشمندی انسانی-ساختاری در سازمانهای دانش بنیان. پژوهش های مدیریت در ایران. 17(1).

طوطیان اصفهانی، صدیقه، طیاران، شهرزاد، زندی، مریم. (1396). عوامل موثر بر هوش سازمانی بر اساس مدل آلبرخت. توسعه، 12(45)، 137- 155.

عرفانی خانقاهی، معصومه؛ جعفری، پریوش. (1389). بررسی اثرات مستقیم و غیر مستقیم سبک رهبری تحولی، فرهنگ یادگیری و یادگیری سازمانی بر هوش سازمان در دانشگاه آزاد اسلامی . رهبری و مدیریت آموزشی، 4(1)، 49-66.

محمدی، رزکار؛ کشکر، سارا، (1391)، رابطه مؤلفه‌های هوش سازمانی و بهره‌وری منابع انسانی در فدراسیون‏های ورزشی منتخب، پژوهش در مدیریت ورزشی، دوره 1، شماره 2، ص 97-116.

میرسپاسی، ناصر و افقهی، بابک. (1391). مقایسه تحلیلی هوش سازماین در آموزش عالی: مطالعه موردی. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 65، 86-67.

یارویسی، رضا، فتاح، رضا، ابوالمعالی الحسینی، خدیجه. (1397). شناسایی عوامل موثر بر هوش سازمانی با استفاده از نظریه بنیانی (مطالعه موردی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه). پژوهش در نظام های آموزشی، ویژه نامه، 435-415.

مصری ،م،(1399).بررسی تاثیر هوش سازمانی بر سکوت سازمانی با میانجی گری عدالت سازمانی اولین کنفرانس بین الملی چالش هاوراهکارهای نوین در مهندسی صنایع ومدیریت حسایداری ،ساری

Akgun, A.E., Byrne, John. & Keskin, H.(2007). Organizational intelligence: A structuration view. Journal of Organizational Change Management, 20(3), 272-289.

Albrecht, K. (2003). Organizational intelligence survey preliminary assessment. Provided by: Karl Albrecht international. Retrieved, 2006, From. http://www.karl Albrecht.com.

Boudlaei, H., Golabdoust., & Golabdoust, T. (2014). An Analysis of Organizational Intelligence and Organization Agility Status in Tehran University of Medical Sciences. International Business and Management. 9(2), 2014, 100-109.

Choo, C. W. (2007). Information management with the organizational intelligence. Information today, Inc, Medford, N.J.

Cronquist, B. (2004). Organizational intelligence; a dynamic knowledge creating activity embedded in organizational routines.

Ercetin, S. (2008). Action research. Organizational intelligence. Educational research quarterly journal, 26(1), 41.

Ercetin, S., Cetin, B., & Potas, N. (2007). Multi-dimensional organizational intelligence. Word applied sciences journal, 26(1), 41-49.

Ercetin, S. S., Potas, N., Hamedoglu, M. A., & Kisa, N. (2011). Using multi-dimensional organizational intelligence measurements to determine the institutional and managerial capacities of technical education institutions for girls. African Journal of Business Management, 5 (27), 11256-11264

Glynn, M. A (1996). Innovative Genius: A Framework for Relating Individuale and organizational Intellligences to Innivation, Academy of management review, 21, 4.

Halal, W.E. (1997). Organizational intelligence: what is it, and how can manager use it? Retrieved, 2007, From. http://www. Bah. Com.

Halal, W. E., & Kull, M. D. (2008). Measuring organizational intelligence. Article Warehouse. Auburn Horizon.

Jayanthi, R. (2008). Business Justification with business intelligence. The journal of information and knowledge management sytsem.38(4), 461-475.

Khodadadi, M. R., Kashef, M., Seyed Ameri, M. & Aalami Kashki, M. (2013). The relationship between the components of organizational intelligence and organizational culture in the general department of exercise of east Azerbayjan. exercise management, 5 (3): 175-189.

Liebowitz, J. (1999). Building organizational intelligence knowledge management primer. CRC press. Boca Paton London New York Washington. D.C.

Malekzadeh, G., Kazemi, M., Lagzin, M., & Mortazavi, S. (2013). Modeling organizational intelligence using DEMATEL method in Iranian public universities. Journal of Modelling in Management 11(1).

Mason, R.M. (1996). Effective intelligent organizations: knowledge is not enough in organizational design. Modeling and control. R.W. Blanning & D. R. King information system series, California: Los Alamiots, 18.

Matsuda, T. (1998). A theory of organizational intelligence, an article on contemporary – database systems technology, PRF Brown, 4.

Matsuda, T. (1992). Organizational intelligence: its significance as a process and as a product. Proceedings of the international conference on Economics/ Management and information technology. Tokyo. Japan.

McMaster, Michael D (1998). organizational intelligence, managing director, knowledge Based

perelepment, Ltd. December 12. Retrieved November. 17. 2006 From. http:

//www.parshift.com/speakers/speako11.htm.

Minch, P. R. (1996). Hypermedia knowledge management for intelligent organizations. In R. W. Blanning & D. R. King organizational intelligence all in organizational design. Modeling and control information systems, California, 42.

Mirabedini, S. M., Mehrbian, A. (2015). Review: Organizational Intelligence and Organizational Learning Capability. Journal of Management Sciences. (10), 228-233.

Pinchut, E. (2008). The intelligent organization. Pinchut & company.

Simic, I. (2005). Organizational learning as a component of organizational intelligence. Journal: information and marketing aspects of the economically, university of national and world Economy, Sofia, Bulgaria. Retrieved, 2006, from. http:// unwe. Acad. bg/repec/sources/5c 2005.pdf.

Schwaninger, M. (2001). Intelligent organizations: an integrative framework. John Wiley and sons, ltd.

Stonehouse, G, H. & Pemberton, J. T. D (1999) Learning and knowledge management in the intelligent management in the intelligent organization. Participation & Empowerment: An International Journal. Vol. 7. No. 5. PP. 131-144.

Staskevicute, I. & Ciutiene, R. (2008). Processes of university organizational intelligence: empirical research. The economic conditions of enterprise functioning. 5, 65-71.

Travica, B. (2015).  Modeling organizational intelligence: Nothing googles like Google.  Online Journal of Applied Knowledge Management, 3(2), 18-1.

Veryard, R. (2000). Component –based business background material , on intelligence, retrieved, 2012.

Veryard, R. (2004). Toward organizational intelligence, veryard projects Ltd, 1-6.

Yolles, M. (2005). Organisational intelligence. The Journal of Workplace Learning, Vol. 17 No. 1/2, pp. 99-114.

http://www.academia.edu/170765/Organisational_Intelligence.

 

Yilmaz, C., Ergan, E (2008). “Organizational culture and firm effectiveness: An examination of relative effects of culture traits and the balanced culture hypothesis in an emerging economy”. Journal of World Business, 43(3), 290-306.

Travica, B. (2015).  Modeling organizational intelligence: Nothing googles like Google.  Online Journal of Applied Knowledge Management, 3(2), 18-1.

Veryard, R. (2000). Component –based business background material , on intelligence, retrieved, 2012.

Veryard, R. (2004). Toward organizational intelligence, veryard projects Ltd, 1-6.

Yilmaz, C., Ergan, E (2008). “Organizational culture and firm effectiveness: An examination of relative effects of culture traits and the balanced culture hypothesis in an emerging economy”. Journal of World Business, 43(3), 290-306.

Yolles, M. (2005). Organisational intelligence. The Journal of Workplace Learning, Vol. 17 No. 1/2, pp. 99-114.