شناسایی، توالی‌یابی و بررسی فیلوژنی ژن ارتولوگ APETALA1 (AP1) در منداب (Eruca sativa)

زیست شناسی تکوینی

مقاله 6، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 55، شهریور 1401، صفحه 61-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jdb.2022.6944336

نویسندگان

فرخنده رضانژاد^{* 1}؛ الهام ابوالحسنی²؛ محبوبه شیخ بهایی²

¹هیئت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

²گروه زیست‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان

چکیده

گذر از فاز رویشی به زایشی یک مرحله‌ی نموی مهم، تحت کنترل شدید ژنتیکی است. این تغییر فاز نیازمند فعالیت مجموعه‌ای از ژنها در مریستم رأس شاخساره است که بیان سبب تبدیل مریستم رویشی به زایشی می‌شود. ژن APETALA1 (AP1) در پیشبرد مرحله‌ی گذر و نیز تعیین هویت مریستم گل نقش مهمی دارد. شناسایی و هم ساختی (هومولوژی) این ژن و پروتئین استنباطی (Deduced Protein) در گیاه منداب (Eruca sativa) بررسی شد. RNA کل از غنچه‌های گل منداب استخراج و cDNA ساخته شد. آغازگرهای اختصاصی براساس هم‌راستایی توالی ژن‌های هم‌ساخت AP1 در گیاهان هم‌خانواده، طراحی و برای واکنش RT-PCR استفاده گردیدند. قطعه‌ مورد نظر به طول 782 نوکلئوتید بود که EvsAP1 نامیده و در پایگاه داده NCBI با شماره KX524132.1 ثبت شد. BLAST این توالی، نشان داد که نزدیک‌ترین توالی نوکلئوتیدی به EvsAP1 مربوط به گیاه تربچه (Raphanus sativus) و خردل سفید (Sinapis alba) با %87 شباهت است). پروتئین استنباطی ژن EvsAP1، دارای 256 آمینواسید است که %82 شباهت با توالی آمینواسیدی تربچه نشان می‌دهد. طول کامل پروتئین AP1 در اکثر توالی‌های پروتئینی ثبت شده از این ژن در سایت NCBI که متعلق به خانواده‌ی شب بو می‌باشند، 256 آمینو اسید است که تاییدی برای توالی مورد نظر است. مطالعات درخت فیلوژنی نشان داد که گیاهان هم‌خانواده‌ Eruca sativa، همگی در شاخه‌های (کلادهای) مجاور قرار گرفته‌اند و با خردل سیاه (Brassica nigra) و تربچه (Raphanus sativus) شباهت بالاتری دارد بطوری که با تربچه در یک کلاد قرار دارند که تأییدی بر صحت توالی خوانده شده ژنAP1 در این گیاه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

پروتئین استنباطی؛ خانواده شب بو؛ گل‌دهی؛ منداب؛ EvsAP1

مراجع