ارزیابی گلخانه ‎ای و مولکولی مقاومت ارقام ایرانی لوبیا به قارچ Fusarium oxysporum f.sp. phaseoli عامل پژمردگی (زردی) فوزاریومی

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 27، شهریور 1400، صفحه 63-74   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

احسان حسنوند¹؛ صدیقه محمدی^{* 2}

¹گروه گیاه پزشکی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

²عضو هیأت علمی گروه گیاه پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی شیراز

چکیده

پژمردگی فوزاریومی لوبیا با عامل Fusarium oxysporum f. sp. phaseoli یک بیماری مهم است و می‎تواند خسارت شدیدی را به محصول لوبیا در سراسر جهان وارد نماید و باعث کاهش عملکرد شود. از آنجا که روش‎های زراعی برای کنترل بیماری به طور کامل مؤ ثر نیست، ارقام با مقاومت ژنتیکی برای مبارزه با این بیماری توصیه می گردد. به منظور شناسایی ارقام مقاوم آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار (شامل ارقام مختلف لوبیا) با روش تلقیح، ریختن سوسپانسیون اسپور بیمارگر پای بوته انجام شد. در روش ریختن سوسپانسیون اسپور بیمارگر پای بوته به دلیل سالم بودن ریشه‎ها درصد کمتری از اسپورها توانایی نفوذ به ریشه را دارند بنابراین شدت علاﺋﻢ مشاهده شده کمتر بود و واکنش ارقام به صورت مقاوم و متحمل مشاهده گردید. با توجه به این‎که این بیماری باعث زردی و پژمردگی گیاه می‎شود فاکتورهای غلظت کلروفیل a، غلظت کلروفیل b، غلظت کارتنوﺋﯿﺪ و غلظت کل کلروفیل اندازه‎گیری شد که با ارزیابی صفات اندازه‎گیری شده ارقام مقاوم و متحمل شناسایی شدند. براین اساس به ترتیب ارقام صیاد، ناز و  E9نسبت به ارقام دیگر مقاومت بیشتری به این بیماری نشان دادند. سپس واکنش ارقام مختلف لوبیا به قارچ Fusarium oxysporum f. sp. phaseoli با استفاده از نشانگر اختصاصیSCAR  ارزیابی گردید. براین اساس ارقام اختر، ناز، صدری، صیاد، E9 و WA با جفت آغازگر SU20 ایجاد باند 750 bp  نمودند و دارای ژن مقاوم A55  بودند اما ارقام تلاش، شکوفا، جگری، ایج، خمین و کپسولی با جفت آغازگر اختصاصی SU20 تولید باند نکردند.

کلیدواژه‌ها

پژمردگی فوزاریومی؛ لوبیا؛ صفات فنوتیپی؛ SU20؛ نشانگر مولکولی

مراجع