ارزیابی و مقایسه عملکرد آنتی‌اکسیدانی اندام‌های مختلف دو گونه (Hyoscyamus niger L. و Hyoscyamus kurdicus Bornm.) در رویشگاه‌های مختلف استان اردبیل

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 8، دوره 3، شماره 4، اسفند 1394، صفحه 86-98   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ejmp.2016.694505

نویسندگان

پریا مهدی¹؛ مه لقا قربانلی^{* 1}؛ فرزانه عظیمی مطعم²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان

²مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل

چکیده

بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) و بذرالبنج کردی (Hyoscyamus kurdicus Bornm.) از گونه­های دارویی و مهم تیره سیب زمینی هستند که در مناطق نیمه خشک و سرد کشور خصوصاً استان اردبیل از رویشگاه‌های طبیعی برخوردار است و در طب سنتی به‌عنوان مسکن، ضد اسپاسم، خواب‌آور و ضدسرطان استفاده می­شود. در این تحقیق، اندام هوایی و ریشه هر دو گونه در زمان گلدهی از دو رویشگاه قره‌آغاج (1200 متر) و روستای فتح مقصود (2200 متر) واقع در استان اردبیل در قالب طرحی کاملاً تصادفی جمع­آوری گردید. عصاره­های متانولی به روش خیساندن و سنجش میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره­ها به سه روش DPPH، RP و TAC در 4 تکرار و بر مبنای IC₅₀ گزارش گردید. نتایج نشان داد که عملکرد آنتی‌اکسیدانی اندام هوایی گیاه H. kurdicus به غیر از روش TAC در هر دو منطقه بیش از اندام ریشه بوده و اینکه مخصوصاً در روش DPPH با افزایش میزان ارتفاع بر عملکرد آنتی‌اکسیدانی گونه‌ها نیز به‌طور معنی‌دار افزایش یافته است، نتیجه اینکه یک رابطه معنی‌دار بین گونه‌ها، اندام و ارتفاع منطقه با عملکرد آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها دارد (05/0P<).

کلیدواژه‌ها

آنتی‌اکسیدان؛ اردبیل؛ اندام؛ بنگ دانه تنوع رویشگاهی؛ H. kurdicus؛ H. niger

مراجع

1. Alaghemand, A., Ghorbanpour, M. and Moghaddasian, B. 2013. Determination of atropine, hyoscine and rutin content of henbane seeds from Different Regions in Iran. Advances in Environmental Biology, 7(4): 614-618.
2. Alali, F.Q., Tawaha, K., El-Elimat, T., Syouf, M., El-Fayad, M., Abulaila, K., Nielsen, S.J., Wheaton, W.D., Falkinham, J.O. and Oberlies, N.H. 2007. Antioxidant activity and total phenolic content of aqueous and methanolic extracts of Jordanian plants: an ICBG project', Natural Product Research, 21: 1121-1131.
3. Alghazeer, R., El-Saltani, H., Saleh, N., Al-Najjar, A. and Hebail, F. 2012. Antioxidant and antimicrobial properties of five medicinal Libyan plants extracts Natural Science, 4(5): 324-335.
4. Arabshahi-Delouee, S. and Urooj, A. 2007. Antioxidant properties of various solvent extracts of mulberry (Morus indica) leaves. Food Chemistry, 102(4): 1233-1240.
5. Bazzaz, B.S., and Haririzadeh, G. 2003. Screening of Iranian plants for antimicrobial activity, Pharmaceutical Biology, 41(8): 573-583.
6. Dulger, B., Hacioğlu, N., Goncu B.S. and Gucin, F. 2010. Antifungal activity of seeds of Hyoscyamus niger (Henbane) against some clinically relevant fungal pathogens. Asian Journal of Chemistry, 22(8): 6321-6324.
7. Ebrahimzadeh, M.A., Nabavi, S.M., Nabavi, S.F., Eslami, B. and Ehsanifar, S. Antioxidant activity of Hyoscyamus squarrosus fruits. Pharmacology online, 2: 644-650. (In Persian).
8. Ganj Karimi, M. 1996. Comparison of morphological and anatomical of Species of Hyoscyamus genus from Iran, M.Sc. Thesis in Plant Science, Faculty of Sciences, Tehran University. (In Persian).
9. Ghafarzadegan, R., Khadiv-parsi, P., Khalighi-Sigaroodi, F., Pirali Hamedani, M., Kadkhoda, Z. and Rezazadeh, Sh. 2009 Optimization of extraction method of Hyoscine from Hyoscyamus niger Journal of Medicinal Plants, 9(36): 87-95. (In Persian).
10. Hajiboland, R., Pasbani, B. and Amirazad, H. 2009. Effect of low Zn supply on growth, leaf pigments and photosynthesis in red cabbage (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) plants grown under different light conditions. Iranian Journal of Plant Biology, 1(1-2): 25-36. (In Persian).
11. Ismeel, A.O. 2011. Cytogenetic and cytotoxic studies on the effect of phytoinvestigated active compounds of Hyoscyamus niger (in vivo and ex vivo), Ph.D. Thesis in Philosophy of Sciencein Biotechnology, University of Al-Nahrain, Iraq.
12. Jaakola, L. and Hohtola, A. 2010. Effect of latitude on flavonoid biosynthesis in plants. Plant Cell and Environment, 33(8): 1239-1247.
13. Khatamsaz, M. 1998. Flora of Iran  (Solanaceae), No. 24, Research Institute of. Forests and Rangelands, 504p. (In Persian).
14. Livani, F. 2014. Total phenol and anthocyanin variation in different parts of Prunus spinosa and Mespilus germanica L. in Golestan province. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 1(4): 68-88. (In Persian).
15. Mazandarani, M., Makari S. and Bajian, G.R. 2011b. Evaluation of phytochemical and antioxidant activity in different parts of Heracleum gorganicum F. in Golestan province, North of Iran. Iranian Journal of plant physiology, 2(2): 381-388.
16. Mazandarani, M., Zarghami Moghaddam, P., Baiat, H., Zolfaghari, M., Ghaemi, E. and Hemati, H. 2011a. Antioxidant activity, phenol, flavonoid and anthocyanin contents in various extracts of Onosma dichroanthum In north of Iran, Iranian Journal of Plant Physiology, 1(3): 169-176.
17. Mirzadeh, S., Sanjarian, F. and Salimi, A. 2011. Comparison of production potential of scopolamine and hyoscyamine in capillary roots and whole plant of Hyoscyamus kordicus. 3^rd National Conference on Agricultural Biotechnology of Iran, 13-15 September, Ferdowsi University, Mashhad. (In Persian).
18. Mohammadi, M., Kazemi tabar, K., Asili, J. and Kamali, H. 2014. Study of the antioxidant and antibacterial activity in methanolic, dichloromethane and hexane extracts of aerial parts of Cyperus longos. Journal of North Khorasan University of Medical Sciences, 6(1): 161-167. (In Persian).
19. Momeji, A. 2012. Investigation of ecological and phonological factors, and comparison of main secondary metabolites of watercress (Nasturtium officinale (L.) R.Br.) Extracts in two different habitats of Mazandaran province, M.Sc. Thesis in Islamic Azad University, Gorgan branch, Gorgan, Iran. (In Persian).
20. Nasibi, F., Kalantari, Kh. and Rashidi, M. 2004. Investigation of change in morphological and physiological parameter induced by UV-A, UV-B and UV-C of ultraviolet radiation in colza seedling (Brassica napus). Pajouhesh & Sazandegi, 60: 97-103. (In Persian).
21. Rezapour, F. 2014. Autecology, phenology and phytochemical of essential oil and extract from Lamb's ear (Stachys byzantina Koch.) inflorescences in one area from Golestan province, Iran, M.Sc. Thesis in Islamic Azad University, Gorgan branch, Gorgan, Iran. (In Persian).
22. Saliani, S. 2004. Study of primary phytochemical of Hyoscyamus plant and identify some of its alkaloids, Ph.D. Thesis in University of Medical Sciences and Healthcare Services, Faculty of Pharmacy and Pharmaceutical Sciences, Kerman. (In Persian).
23. Setayesh Mehr, Z., khajeh, H., Esmaeilzadeh Bahabadi, S. and Sabbagh, S.K. 2012. Changes on proline, phenolic compounds and activity of antioxidant enzymes in Anethum graveolens under salt stress International journal of Agronomy and Plant Production, 3: 710-715.
24. Sokol-letowska, A., Oszmianski, J. and Wojdylo, A. 2007. Antioxidant activity of the phenolic compounds of hawthorn, pine and skullcap. Food Chemistry, 103: 853–859.
25. Zadra, M., Piana, M., de Brum, T.F., Boligon, A.A., de Freitas, R.B., Machado, M.M., Stefanello, S.T., Antunes Soares, F.A. and Athayde, M.L. 2012. Antioxidant activity and phytochemical composition of the leaves of Solanum guaraniticumSt.-Hil. Molecules, 17: 12560-12574.
26. Zarghami Moghaddam, P., Mazandarani, M. and Zolfaghari, M.R. 2012. Antibacterial and antioxidant activities of root extract of Onosma dichroanthum In North of Iran. Afri. J. Microbiology Research; 6(8): 1776-1781.
27. Zolfeghari, E., Adeli, I., Mozafarian, V., Babaiy, S. and Habibi Bibalan, Gh. 2012. Identification of Arasbaran medicinal plants and ethnobotanical study of rural people knowledge (Case Study: Arasbaran forest, Mardanaghom watershed). Iranian Journal of Medical and Aromatic Plants, 28(3): 534-550. (In Persian).