مطالعه کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی Thymus vulgaris L.، Melissa officinalis L. و Achilleamill efoilum L. کشت ‌شده در شرایط اقلیمی شهرکرد

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 2، دوره 6، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1397، صفحه 21-31   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ejmp.2018.694521

نویسندگان

زهره آزاده¹؛ مجتبی کریمی²؛ فائزه مختاریان³؛ کرامت الله سعیدی^{* 1}؛ زهرا لری گوئینی⁴

¹گروه علوم باغبانی-دانشگاه شهرکرد

²گروه زراعت- دانشگاه شهرکرد

³گروه علوم باغبانی- دانشگاه شهرکرد

⁴مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده علوم پایه سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

در این پژوهش کمیت و کیفیت اسانس گیاهان دارویی آویشن باغی، بادرنجبویه و بومادران در شرایط اقلیمی شهرکرد ارزیابی و مقایسه گردید. سرشاخه‌های هوایی گلدار گونه‌ها از مزرعه تحقیقاتی واقع در دانشگاه شهرکرد در تابستان 1396 برداشت شدند. اسانس نمونه‌ها با استفاده از دستگاه تقظیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و سپس با استفاده از دستگاه GC و MS-GC شناسایی گردید. نتایج نشان داد میزان اسانس آویشن باغی، بادرنجبویه و بومادران به ترتیب 12/0، 18/0 و 1/0 درصد بود. عمده‌‌ترین ترکیبات اسانس آویشن باغی به ترتیب شامل تیمول (2/33 درصد)، گاما-ترپینن (5/18 درصد)، پ-سیمن (9/10درصد) و لینالول (5درصد) بودند. نرال (3/26 درصد)، ژرانیال (25 درصد)، بتا-کاریوفیلن (9/6 درصد)، ژرانیل استات (4/6 درصد) و سیس کریزانتنول (8/5 درصد) مهم‌‌ترین ترکیبات اسانس در گیاه بادرنجبویه بودند. عمده‌‌ترین ترکیب اسانس در سر‌شاخه‌ی گلدار بومادران نیز سیس کریزانتنیل استات (19/27 درصد)، سیس کریزانتئول (6/13 درصد)، ژرماکرن-دی (24/7 درصد)، بتا-کاریوفیلن (69/6 درصد) و تیمول (15/6 درصد) بودند. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس این گیاهان در شرایط اقلیمی شهر کرد از کمیت و کیفیت بهینه‌ای برخوردار است و می‌توان در فرآوری دارویی این گیاهان در شرایط بومی این منطقه بهره جست.

کلیدواژه‌ها

اسانس؛ شهرکرد؛ Thymus vulgaris L؛ Melissa officinalis L؛ Achillea millefoilum L

مراجع