جایگاه صور خیال در توصیف عناصر انسانی شاهنامه

زیبایی‌شناسی ادبی

دوره 13، شماره 52، شهریور 1401، صفحه 187-210   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حسین عزیزپور معلم¹؛ حسینعلی پاشاپاسندی^{* 2}؛ سوزان جهانیان²

¹حسین عزیزپور معلم، دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر، قائمشهر، ایران.

چکیده

توصیف و تصویرآفرینی از مهم‎ترین توانایی‌های شاعر در خلق یک اثر منظوم به شمار می‌آید؛ زیرا او این کار را با استفاده از اندوخته‌های ذهنی و علمی خود و بکاربردن امکانات زبانی و بیانی انجام می‌دهد. شاهنامۀ فردوسی از جمله منظومه‎هایی است که از این منظر جایگاه رفیعی دارد. حکیم طوس در نهایت هنرمندی با استفاده از صور خیال و آرایه‌های بدیعی موقعیّت‌ها، اشخاص، گفتگوها، صحنه‌ها و رویدادها، را توصیف نموده و تصاویر بدیع، جذّاب و ماندگاری خلق نموده‌ است. در این جستار سعی بر این است که جایگاه صور خیال در توصیف عناصر انسانی شاهنامه که اعضا و اندام‎های بدن، ویژگی‌های ظاهری انسان‌ها را شامل می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده ‌است و اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای گردآوری شده است. مطالعه بر روی صورخیال توصیفات عناصر انسانی شاهنامه حاکی از این است که فردوسی با استفادۀ هنرمندانه و خلّاقانه از تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز، به ویژه تشبیه به بهترین نحو به توصیف شخصیت‌ها پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

صور خیال؛ توصیف؛ عناصر انسانی؛ اندام‌های انسان؛ شاهنامه

سایر فایل های مرتبط با مقاله

جایگاه صور خیال در توصیف عناصر انسانی شاهنامه.doc

مراجع