انطباق یا عدم انطباق قاعدۀ تشبّه به کفّار بر یوگا

فقه و مبانی حقوق اسلامی

دوره 15، شماره 1، خرداد 1401، صفحه 161-178   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.3495/jiil.2022.694650

نویسندگان

علیرضا ملتی¹؛ سید محمدرضا امام^{* 2}؛ بهزاد حمیدیه³

¹دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail]

²دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران. (نویسنده مسئول) [e-mail]

³استاد یار، گروه ادیان و عرفان، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایران. [e-mail]

چکیده

هدف این پژوهش امکان یا عدم امکان کاربست قاعده فقهی منع تشبّه به کفار بر یوگا است. می‌دانیم که قاعده مذکور از قواعد مشهور و متداول در آثار فقهای عظام می‌باشد. هدف این نوشتار، کاربردی ساختن یک قاعده فقهی در امری مستحدث است تا ظرفیت‌های فقه در امور مستحدثه بیش‌تر تبیین شود. روش به‌کاررفته در این تحقیق، تحلیل ادله قاعده فقهی مزبور بر اساس تنقیح مناط است. آن‌چنان‌که از تنقیح مناط مبتنی بر ادله روایی این قاعده به دست می‌آید هر نوع تشبّه جستن در اعمال، ظواهر و سبک زندگی و گرایش‌ها به کفار که موجب تمایل قلبی فرد مسلمان به باورهای کافرکیشانِ آنان شود یا از عِدّه و عُدّه مسلمین بکاهد و موجب کم‌رنگی شعائر و نمادهای اسلامی در جامعه اسلامی شود، مشمول حرمت شرعی است. بر اساس  این تنقیح مناط می‌توان دید که اعمال امروزی یوگا به مفادهای مزبور بسیار نزدیک است. چه این‌که یوگا ورزش صرف نیست و به اعتقاد بزرگان و پیش‌قراولان ترویج آن در ایران، از باورها و عقاید زمینه‌ای خاص خود جدایی‌ناپذیر است. درنتیجه می‌توان انطباق قاعده فقهی مزبور بر یوگای معاصر را بسیار محتمل دانست.

کلیدواژه‌ها

یوگا؛ قاعده فقهی؛ اعمال شرک‌آمیز؛ تشبّه به کفّار.‏

مراجع