تاثیر نانوکلات پتاسیم و نانوکلات روی بر برخی ویژگی های مورفولوژیک گل جعفری در خاک شور

فصلنامه گیاه و زیست فناوری ایران

مقاله 5، دوره 17، شماره 2، شهریور 1401، صفحه 59-69   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهام مطلبی^{* 1}؛ محمد حسین ربیعی²

¹استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

چکیده

پرورش گیاهان در منـاطق خشـک و نیمه‌خشک بدلیل شوری منابع تولید اهمیـت فراوانی دارد. یکی از مواردی که فرآیند رشد در این مناطق را تحت تأثیر قـرار مــی‌دهــد، مــدیریت عناصــر غــذایی از طریق کاربرد نانوکودها است. به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای نانو در خاک شور بر برخی صفات مورفولوژیک گل جعفری رقم جعفری آفریقایی (T. erecta) پژوهشی در قالب طرح کاملا تصادفی در شهرستان گرمسار اجراگردید. گیاهان در 7 تیمار و 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 نمونه با 3 غلظت نانو کلات روی12% (750 میلی‌گرم در لیتر، 5/1 گرم در لیتر و 3 گرم در لیتر) و 3 غلظت نانو کلات پتاسیم 27% (1 میلی‌گرم در لیتر، 2 میلی‌گرم در لیتر و 4 میلی‌گرم در لیتر) و عدم کاربرد کود (شاهد) توسط محلول‌پاشی تیمار گردیدند. در این پژوهش ارتفاع گیاه، وزن‌تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن‌خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار نانو کود کلات روی 3 گرم در لیتر بیشترین مقدار در تمامی صفات مورد بررسی به جز صفت ارتفاع و نانوکود کلات پتاسیم 2 گرم در لیتر در صفت ارتفاع بیشترین اثر را داشته و اختلاف معنی‌داری را با سایر تیمارها نشان داد. بطور کلی می‌توان نتیجه گرفت که بهترین نوع نانو کود جهت بهبود خصوصیات مورفولوژیکی گیاه جعفری (T.erecta) در خاک شور، استفاده از نانو کود کلات روی 12% به مقدار 3 گرم در لیتر می باشد.

کلیدواژه‌ها

تنش شوری؛ صفات مورفولوژیک؛ گل جعفری؛ نانوکود کلات پتاسیم؛ نانوکود کلات روی

مراجع

 

1) اعظمی بشیر، ع. 1376. گذری بر مسائل و مشکلات صادرات گل و گیاهان زینتی ایران. خلاصه مقالات اولین کنگرۀ باغبانی. کرج. ص 6 .

2) جلالی نسب، ع.، علوی فاضل، م. و دادنیا، م. 1397. اثر محلول پاشی کودهای نیتروژنه بر عملکرد و کارایی برنج عنبر بو رقم نجفی. نهمین همایش سراسری محیط زیست انرژی و منابع طبیعی پایدار. تهران.

3) جمالی، ج.، انتشاری، ش. و حسینی، س.، م. 1390. بررسی تعدیل اثر تنش خشکی با کاربرد عناصر پتاسیم و روی در ذرت.اکوفیزیولوژی و فیتوشیمی گیاهان دارویی و معطر. 3(3): 222-216. 

4) جوادی، ح.، ثقةالاسلامی، م.، موسوی، غ. و موسوی, ا. 1401. تأثیر محلول‌پاشی کودهای نانو و معمولی اکسیدروی و سیلیس بر عملکرد و اجزای عملکرد ارزن دانه‌ای در شرایط تنش کم‌آبی.تحقیقات آب و خاک ایران.

5) خلیلی محله، ج. و رشدی، م. 1387. اثر محلول پاشی عناصر کم مصرف بر خصوصیات کمی و کیفی ذرت سیلویی 704 در خوی. نهال و بذر. 24(2): 293-281.

6) رستمی، ق.، مقدم، م.، قاسمی پیربلوطی، ع. و تهرانی فر، علی. 1399. اثر سولفات و نانو ذرات آهن و روی بر زیست توده، مقدار و ترکیبات روغن های اسانسی نعناع فلفلی تحت تنش شوری.مجله پژوهشهای گیاهی (علمی). 33(3): 515-505.

7) ساعدی، ف.، سیروس مهر، ع. و جوادی, ت. 1399. اثر کود نانوپتاسیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی نعنافلفلی (Mentha piperita L.) در شرایط تنش خشکی.مجله پژوهشهای گیاهی (علمی). 33(1): 45-35.

8) سالاردینی، علی اکبر. 1366. حاصلخیزی خاک. دانشگاه تهران.

9) شکری، س.، هوشمند، ع.، گلابی، م.، عالم زاده اصاری، ن. و استرو، د. 1401. بررسی اثر نانو ذرات سیلیکا بر عملکرد خیار (Cucumis sativus L.) در منطقه اهواز.دانش کشاورزی و تولید پایدار. 32(1): 292-279 .

10) قربانلی، م. و بابالار، م. 1382. تغذیه معدنی گیاهان. دانشگاه خوارزمی.

11) کمالی، م.، خرازی، س. م.، سلاح­ورزی، ی. و تهرانی­فر، ع. 1391. اثر سالیسیلیک اسید بر رشد و برخی صفات مورفولوژیک گل تکمه­ای (Gomphrena globosa L.) در شرایط تنش­شوری. نشریه علوم باغبانی. 26(1): 112-104.

12) مقیمی پور، ز.، محمودی سورستانی، م.، عالم زاده انصاری، ن. و رمضانی، ز. 1394. بررسی اثر محلول پاشی نانو کلات روی و سولفات روی بر خصوصیات مرفولوژیکی گیاه دارویی ریحان مقدس. تولیدات گیاهی (مجله علمی کشاورزی). 38(3): 53-41.

13) ملکوتی م. ج.، همایی م. 1383. حاصل‌خیزی خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک ((مشکلات و راه‌حل‌ها)). دانشگاه تربیت مدرس. دفتر نشر آثار علمی.

14) نوری، م.، فرزانه، س.، سید شریفی، ر. و شهریاری، ع. 1401. ارزیابی عملکرد کمّی و کیفی خرفه (Portulaca oleracea L.) تحت تاثیر ورمی‌کمپوست، کودهای شمیایی و نانو در شرایط اقلیمی مختلف. دانش کشاورزی وتولید پایدار. 32(2): 64-47 .

15) وافی، ن. و افشاری، ح. 1393. بررسی اثر کاربرد نانو کلات روی و نانو کود بیولوژیک بر صفات مورفوفیزیولوژیک سیب زمینی. همایش ملی الکترونیکی دستاوردهای نوین در علوم مهندسی و پایه. اردبیل.

16) یادگار، ر.، نیاکان، م. و مساوات، ا. 1392. مقایسه اثر کود روی در دو شکل نانو و غیر نانو بر شاخص های رشد گیاه نخود (Cicer arietinum L) در سطوح مختلف شوری. اولین همایش ملی گیاهان دارویی و کشاورزی پایدار. همدان.

17)Chinnamuthu C, 2009. Nanothecnology and agroecosystem, Madras Agriculture Journal, 96: 17-31.
18) Frary, A., Gol, D., Kels, D., Okmen, B., Pinar, H., O Sigva, H., A., Yemenicioglu, and S., Doganlar. 2010. Salt tolerance in Solanum pennellii: antioxidant response and related QTL. BMC Plant Biol., 10: 58.
19) Jabeen, N.S., & Ahmad, R. 2011. Foliar application of potassium nitrate affects the growth and nitrate reductase activity in sunflower and safflower leaves under salinity. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-napoca, 39, 172-178.
20) Said Al-Ahl H. and Mahmoud A. 2010. Effect of zinc and iron foliar application on growth and essential oil of sweet basil (Ocimum basilicum) under salt stress, Ozean Journal of Applied Sciences, 3(1): 97-111.
21) Wang, M., Zheng, Q., Shen, Q. and Guo, S. 2013. The Critical Role of Potassium in Plant Stress Response. Inter. J. Molec. Sci. 14(4): 7370-7390.