تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 9,997 |
تعداد مقالات | 83,560 |
تعداد مشاهده مقاله | 77,800,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,843,330 |
از تخت جمشید تا نقش رستم: نگاهی باستان شناختی به ماهیّت عنصر مکان در داستان «آتشپرست» | ||
جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی) | ||
مقاله 8، دوره 6، شماره 20، شهریور 1401، صفحه 198-221 اصل مقاله (701.87 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جوهری* 1؛ نجمه دری2 | ||
1دکترای علوم باستانشناسی، و تاریخ هنر، دانشگاه تورین، ایتالیا( نویسندۀ مسئول) | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
آنچه که بر فرآیند خوانش و ارزیابی یک اثر غنای بیشتری میبخشد، بازیابی حضور دیگر متون و بازتولید آن در متن مورد مطالعه است. از دیگر سو، با مفروض دانستن علم باستانشناسی و مصادیق آن در کسوت یک متن، این سؤال مطرح میشود که ادبیات و باستانشناسی، به مثابه دو متن تأثیرگذار و مهم، و در طی مراحل روند رشد طبیعی خود در جامعۀ ایرانی، چگونه بر هم کنش داشتهاند؟ بررسیهای ابتدایی نشان میدهد که مسئلۀ مذکور در آثار نویسندگان نامداری همچون صادق هدایت -که خود صاحب مطالعات نسبتاً گستردهای در حوزههای مختلف جغرافیای تاریخی و اقلیمشناسی شهرهای کهن بوده و رویکردی تاریخمدار و فضایی باستانگرایانه را در آثار خود دنبال نموده است- بیش از پیش به چشم میخورد. در میان آثار وی نیز، داستان «آتشپرست» با برقراری پیوند میان مکان-روایت خود با یکی از مهمترین عناصر باستانشناختی ایران، بیش از آثار دیگر وی، زمینه را برای خوانش تطبیقی- بینامتنی اثر فراهم نموده است. از اینرو، مطالعۀ حاضر، با مقایسۀ دو متن پسین («آتشپرست») و پیشین (سفرنامۀ اوژن فلاندن) (Eugène Flandin) و با یاری گرفتن از اصول نقد تطبیقی و بینامتنی، چرایی جابهجایی عنصر مکان را در داستان مذکور با تأکید بر واقعیّتهای باستانشناختی توضیح داده و فرضیۀ تعمّدی بودن انتقال آن از تخت جمشید به نقش رستم را اثبات نموده است. همچنین این جابهجایی، سبب جدایی عناصر گفتمان اولیّه از بافت خود و قرار گرفتن در بافت دیگری شده است که به دنبال آن، بستر باستانشناختی غنیتری برای خوانشهای فرامتنی اثر مذکور فراهم آمده است. | ||
کلیدواژهها | ||
«آتشپرست»؛ صادق هدایت؛ بینامتنیّت؛ ادبیات تطبیقی؛ باستانشناسی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 78 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78 |