تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,550,856 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,703,884 |
بررسی و تحلیل ترانههای عروسی منطقۀ لارستان با تکیه بر بنمایههای اساطیری | ||
فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین | ||
دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 37، آبان 1401، صفحه 61-88 اصل مقاله (499.83 K) | ||
نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/irll.2022.1949795.1490 | ||
نویسندگان | ||
عظیم جبّاره ناصرو1؛ عارف فضلی* 2 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران. | ||
2دانش آموختۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران. | ||
چکیده | ||
ترانههای محلی، یکی از زیرشاخههای اصلی ادبیات عامهاند و یکی از انواع این ترانهها، اشعاری است که به آیین ازدواج اختصاص دارد. در میان این اشعار میتوان رسمها و آیینهای مختلف مردم را بازیافت. در منطقۀ لارستان، بخش عمدهای از اشعار محلی به ترانههایی با موضوع جشن عروسی اختصاص دارد. هدف این پژوهش، بیان ویژگیهای اشعار عروسی منطقۀ لارستان و طبقهبندی آنها از لحاظ مضمون و محتوا و بررسی بنمایههای اساطیری آنهاست. روش پژوهش در این جستار، میدانی و کتابخانهای است؛ نگارندگان نخست به روش میدانی با حضور در سی مراسم عروسی و مصاحبه با افراد کهنسال بخشی از ترانهها را شنیده، ضبط کرده و آنها را از لحاظ مضمون و محتوا طبقهبندی کردهاند. در گام بعد، با استفاده از منابع کتابخانهای، ویژگیها و بنمایههای این ترانهها استخراج و با رویکرد توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد اشعار و ترانههای عروسی در منطقۀ لارستان به دو بخش عمده قابل تقسیم است: الف) اشعاری که بیانگر آداب و رسوم مردم است؛ ب) ترانههایی که در توصیف عروس و داماد است. همچنین گفتنی است بنمایههای اساطیری این ترانهها در بخشهای زیر بررسی شده است: 1. حمامرفتن داماد 2. حنابندان 3. قربانی خروس و رویش گیاه زندگی 4. دخیلبستن بر درخت 5. گز، درخت زندگی 6. رستم 7. پری. | ||
کلیدواژهها | ||
ترانههای عروسی؛ فرهنگ عامه؛ منطقۀ لارستان | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
1- احمدپناهی، محمد. (1368). ترانههای ملی ایران، تهران: بینا.
2- اسمیت، ژوئل. (1384). فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمۀ شهلا برادران خسروشاهی، تهران: روزبهان و فرهنگ معاصر.
3- افشاری، مهران، (1382). «اعجاز قطره، نشانههایی از اعجاز ایزد نباتی در قصههای عامیانۀ فارسی»، مجلۀ ایرانشناسی، 15(3)، 557-564.
4- الیاده، میرچا.(1372). رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: سروش.
5- امینپور، قیصر.(1380). «سنت و نوآوری در فرهنگ عامۀ ایران»، زبان و ادبیات فارسی، 6(1)، 1-17.
6- جبارهناصرو، عظیم و کوهنورد، پریچهر. (1398). «بررسی اشعار و ترانههای عروسی در شهرستان جهرم»، فصلنامۀ ادبیات و زبانهای محلی ایرانزمین، 9(4)، 1-25.
7- جبارهناصرو، عظیم و حسامپور، سعید. (1395). «اسطورۀ باروری و آیینهای بارانسازی در کوهمره سرخی»، فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 4(1)، 1-20.
8- جمالیانزاده، برزو و کرمی، محمدحسین و نظری، جلیل. (1394). «نگاهی به اشعار و ترانههای عروسی در کهگیلویه»، فصلنامۀ ادبیات و زبانهای محلی ایرانزمین، 5(4)، صص 1-20.
9- چایدستر، دیوید. (1380). شور جاودانگی، ترجمۀ غلامحسین توکلی، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
10- حسندوست، محمد، (1393). فرهنگ ریشهشناختی زبان فارسی، تهران: فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی.
11- خالقزاده، محمدهادی. (1390). «ترانههای کودکانه در ادبیات محلی شیراز»، مجموعه مقالات همایش ملی ادب محلی و محلیسرایان ایرانزمین، 249-258.
12- دادور، ابوالقاسم. (1389). «موقعیت اجتماعی و فرهنگی زن در تمدن ایلام»، زن در فرهنگ و هنر، 2(4)، 95-114.
13- درویشی، محمدرضا. (1374). بیست ترانۀ محلی فارس، تهران: ماهور.
14- دوبوکور، مونیک. (1394). رمزهای زنده جان، ترجمۀ جلال ستاری. تهران: مرکز.
15- ذوالفقاری، حسن. (1396). «شیوههای اجرایی اشعار محلی در ایران»، شعرپژوهی، 9(3)، 69-99.
16- ذوالفقاری، حسن. (1394). «کاربرد و ویژگیهای دوبیتی در بومی سرودههای ایرانی»، ادبپژوهی، 9(2)، 2-35.
17- روحالامینی، محمود.(1382). گرد شهر با چراغ در مبانی انسانشناسی، تهران: عطار.
18- رستگارفسایی، منصور.(1380). انواع شعر فارسی، شیراز: نوید.
19- روزبهانی، سعید و علیرازقی، رمضان. (1398). «جستاری در اشعار و ترانههای محلی منطقۀ ششتمد از توابع شهرستان سبزوار»، فصلنامۀ پژوهشهای ادبی و بلاغی، 7(2)، 43-56.
20- رفیعفر، جلالالدین و کماللو، خدیجه. (1393). «بررسی آیین حنابندان از دیرباز تا کنون؛ مطالعۀ اسنادی 10 منطقه در ایران»، دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه،2(3)، 27-54.
21- زمردی، حمیرا. (1387). نمادها و رمزهای گیاهی در شعر فارسی، تهران: زوار.
22- ژوکوفسکی، والنتین.(1382). اشعار عامیانۀ ایران در دورۀ قاجاری، تهران: اساطیر.
23- ستاری، جلال. (1386). سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران: مرکز.
24- سیپک، ییری.(1956). ادبیات فولکور ایران، ترجمۀ محمد اخگری، تهران: سروش.
25- شایگان، داریوش. (1362). ادیبان و مکتبهای فلسفی هند، تهران: امیرکبیر.
26- شاملو. احمد. (1389). گیلگمش، تهران: چشمه.
27- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1350). صورخیال در شعر فارسی، تهران: انتشارات فاروس ایران.
28- شمیسا، سیروس. (1377). فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، تهران: فردوسی.
29- شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1385). فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضائلی، تهران: جیحون.
30- شهبازی، فاطمه و عبادی، آزاده.(1397). «نگاهی به واسونکها و ترانههای عروسی منطقۀ هندیجان»، فصلنامۀ ادبیات و زبانهای محلی ایران زمین، 8(2)، 1-18.
31- طباطبایی، حسین و طباطبایی، حسن و رضایی، محمد. (1394). آیینهای سوگ و سور در منطقۀ سرکویر دامغان، فصلنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 3(1)، 1-28.
32- عباسی، سکینه. (1397). «طرحوارۀ کنش مقدّس در سورسرودههای لارستان»، دوماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 6(1)، 1-26.
33- عباسی، سکینه. (1394). بوطیقای قصههای بلند عامیانۀ فارسی، تهران: روزگار.
34- عفیفی، رحیم. (1383). اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشتههای پهلوی، تهران: توس.
35- فرنبغدادگی. (1390). بندهش، گزارش مهرداد بهار، تهران: سنایی.
36- فریزر، جیمزجورج. (1396). شاخۀ زرین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه.
37- فقیری، ابوالقاسم. (1342). ترانههای محلی فارس، شیراز: بینا.
38- گریمال، پییر. (1367). فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمۀ احمد بهمنش، تهران: امیرکبیر.
39- لوشر، ماکس.(1388). روانشناسی رنگها، ترجمۀ ویدا ابی زاده، تهران: درسا.
40- محمدحسینزاده، عبدالرضا و بصیری، محمد. (1388). «بررسی جنسیت در ضربالمثلها با توجه به آیات و احادیث»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 7(4)، 7-32.
41- مرادی، محمد. (1390). «بررسی گونههای اصلی وزن و تحول آنها در شعر گویش شیرازی»، فصلنامۀ ادبیات محلی و زبانهای محلی ایرانزمین، 1 (1) ، 169-200.
42- همایونی، صادق. (1345). ترانههایی از جنوب، شیراز: بنیاد فارسشناسی.
43- هینلز، جان. (1386). شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.
44- یاحقی، محمدجعفر. (1369). فرهنگ اساطیر، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی و انتشارات سروش.
45-Gimbutas‚ M.‚ (1974). The gods and goddesses of old Europe: 7000 to 3500 BC myths‚ legends and cult images. Vol. 4. Univ of California Press. منابع شفاهی
1- حقیقت، پیربابا. 86 ساله. شبان. بیسواد. زروان.
2- رستمی، حسین. 60 ساله. کشاورز. بیسواد. کارگاه.
3- فروتن، زینب. 70 ساله. خانهدار. ابتدایی. کمالی.
4- مقدم، حسن. 59ساله. شبان. سرهخوان. ابتدایی. هرمود. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 200 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 121 |