بررسی مرگ از دیدگاه پدیدارشناسی غیریت در رمان گاوخونی

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

دوره 14، شماره 53، مهر 1401، صفحه 471-492   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.1918343.2163

نویسندگان

فاطمه رحیمی نیا¹؛ فاطمه حیدری^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

پدیدارشناسی جریانی است که هدف اصلی آن، رسیدن به شناخت واقعی ماهیات و ذات است رها از هرگونه پیش­ فرض و پیش ­داوری؛ به گونه­ای که هستی واقعی و راستین موجود از جانب خویش اجازه ظهور یابد و دخالت ذهن و محتویات آن از سر راه موجودات کنار رود و با تقلیل یا فروکاست بتوان به توصیفی اصیل و واقعی از هستی موجودات دست یافت. جعفر مدرس صادقی یکی از نویسندگان مطرح ادبیات معاصر ایران است که در زمینه ­های مختلف از جمله داستان، رمان و نیز در حوزۀ ترجمه و ویرایش و تصحیح متون کلاسیک فعالیت­ های شایان توجهی داشته است.او هر چند رسما پدیدارشناس نیست، اما آرایی در نویسندگی دارد که به پدیدارشناسان نزدیک است. در این مقاله مفهوم اساسی مرگ از دیدگاه پدیدارشناسی و به طور خاص پدیدارشناسی غیریت، در رمان گاو خونی نوشته جعفر مدرس صادقی معرفی و تحلیل می­ شود. کوشش برآن است که سیطرۀ مرگ بر فضای رمان نشان داده شود و بر اساس شواهد متن رابطه شخصیت اصلی رمان (راوی) با مرگ از دیدگاه پدیدارشناسی بررسی شود. مرگ به مثابه رویدادی آینده و خارج از فهم بر اشخاص داستان فرود آمده آنان را از مقام سوژه بودن خارج ساخته منفعل می سازد.

کلیدواژه‌ها

لویناس؛ جعفر مدرس صادقی؛ گاو خونی؛ پدیدارشناسی غیریت؛ مرگ

مراجع

کتاب‌ها

اسپیگلبرگ، هربرت (1397) جنبش پدیدارشناسی درآمدی تاریخی، مترجم مسعود علیا، تهران: نشر مینوی خرد.

اولریش هاسه، ویلیام لارج (1384) موریس بلانشو، مترجم رضا نوحی، تهران: نشر مرکز.

بلانشو، موریس (1385) ادبیات و حق مرگ، مترجم لیلا کوچک منش، تهران: نشر گام نو.

جمادی، سیاوش (1385) زمینه و زمانه پدیدار‌شناسی، تهران: نشر ققنوس.

دارتیگ،آندره (1384) پدیدارشناسی، جلد 3، مترجم محمود نوالی، تهران: نشر سمت.

سارتر، ژان پل (1394) هستی و نیستی، مترجم مهستی بحرینی، تهران: نشر نیلو فر.

سارتر، ژان پل (1397) ادبیات چیست؟، مترجم ابولحسن نجفی، مصطفی رحیمی، تهران: نشر نیلوفر.

سلیمانی آملی، حسین (1385) فلسفه تطبیقی و تطبیق فلسفی، تهران: نشر علمی و فرهنگی.

شکرشکن، حسین و دیگران (1377) مکتب‌های روان‌شناسی و نقد آن، تهران: نشر سمت.

صدوقی، علی (1382) افسانه سیزیف آلبر کامو، تهران: نشر دنیای نو.

لویناس، امانوئل (1947) از وجود به موجود، مترجم مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس.

مدرس صادقی، جعفر (1362) گاوخونی، تهران: نشر مرکز.

ملکیان، مصطفی (1379) تاریخ فلسفه غرب، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.

مقالات

افتخارزاده، نادر، صلواتی، محمود. (1391). مرگ و بی‌مرگی در شعر حماسی و عرفانی. تفسیر و تحلیل متون زبان ادبیات فارسی(دهخدا)، 4(12)، 193-212.

امامی سیگارودی، عبدالحسین، دهقان نیری، ناهید، رهنورد، زهرا، نوری سعید علی. (1391). روش‌شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 22(68)، 56-63.

منابع لاتین

blanchot,mauric (1992) the space of literature trauslatiou byasmock University of Nebraska, London: Nebraska Press Lincoln.

De marrais, k.& tisdale, k. (2002). what happens when researchers inquire in to difficult emotions? Reflection on women anger through qualitative interview. journal of educational psychologist, 32(2), 115-123.

Van Manen,m.(1990) researching lived experience: human science for an actionsensitive pedagogy, London, Ontario, Canada: the university of western Ontario.

Levinas, Emmanuel (1969) Totality and Infinity, trans Alphonos Lingis, Pittsburgh: Duquesne University. Levinas Edited by Simon University of Essex, & and Robert , University of Memphis, Cambridge University Press.

Levinas, Emmanuel (1987) Time and the Other, Trans Richard A. Cohen. Pittsburgh: DuquesneUniversity Press. levinas Emmanuel, tatality and An Essay on Exteriority - Emmanuel Levinas: exerity test (1961) English translation by alphonso lignin from totalite et infini :essaisur l exteriovite.

Putnam, Hillary (2004) "Levinas and Judaism" in The Cambridge A Study of Death from the Phenomenological Perspective of Otherness in Gavkhoni's novel.