مقایسه شدت بیماری‌زایی، جدایه‌های Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerium از مناطق مختلف ایران و تأثیر آنها بر شاخص‌های رشد خیار

گیاهپزشکی کاربردی

دوره 10، شماره 2، اسفند 1400، صفحه 109-118   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزانه لک¹؛ پیمان کرمانی^{* 2}؛ سید حبیب شجاعی²

¹مدرس دانشگاه فنی و حرفه‌ای، دانشکدۀ فنی و حرفه‌ای شریعتی، تهران، ایران

²مدرس دانشگاه فنی و حرفه‌ای، دانشکدۀ فنی و حرفه‌ای دماوند، دماوند، تهران، ایران

چکیده

پژمردگی و پوسیدگی ریشه و طوقه خیار بر اثر Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum از بیماری­های مهم و متداول این گیاه در ایران و دیگر کشور­ها محسوب می­شود. در این تحقیق بررسی تفاوت شدت بیماری­زایی جدایه­های این قارچ بیماری­زا و میزان تأثیر هر یک از آنها بر رشد رویشی گیاه مورد بررسی قرار گرفت. بیماری­زایی 50 جدایه که از بوته­های خیار با علائم پژمردگی و زردی از مناطق مختلف ایران جدا­سازی شده بودند، بر روی خیار رقم نگین مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان مایه­زنی شده و شاهد تا 14 روز در دمای 25 درجه سلسیوس قرار گرفتند. درصد وقوع بیماری با علائم پژمردگی و یا زردی و نیز درصد شدت بیماری و شاخص­ های رشدی شامل وزن ریشه و اندام ­های هوایی 10 روز پس از مایه­زنی تعیین گردید. بین جدایه­ های مناطق مختلف، از نظر درصد وقوع بیماری، شدت بیماری و شاخص­ های رشدی در سطح 1% اختلاف معنی­ داری وجود داشت. بیشترین درصد وقوع بیماری در بوته­ های مایه ­زنی شده با جدایه­ های F-111-2، F-133-2 و H8 مشاهده شد و بیشترین شدت بیماری توسط جدایه­ هایF-111-2 ، F-160-12 و F-111-5 ایجاد گردید. جدایه­های F-111-5، F-160-12 و F-121-4 بیشترین تأثیر را در کاهش وزن ریشه و همچنین جدایه ­های F-160-12، F-121-4 و F-111-10 بیشترین تأثیر را روی کاهش وزن تاج داشـتند. بنابراین می ­تـوان جدایه F-160-12 را با اثر­بخشی بر روی وزن تاج و ریشه و با بیشترین شدت بیماری به­ عنوان بیماری­ زا­ترین جدایه معرفی نمود.

کلیدواژه‌ها

شدت بیماری‌زایی؛ Fusarium oxysporum f. sp. Radicis-cucumerinum؛ شاخص‌های رشدی

مراجع