انتقال سفارت واشنگتن به بیت‌المقدس؛ تحلیلی اسنادی از منظر نظام‌های حقوقی بین‌المللی و رویه آمریکا

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل

دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 58، شهریور 1401، صفحه 89-111   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

محسن بیات^*

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

بیانیه ترامپ در مورد انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس ماهیتاً یک اقدام یکجانبه حقوقی است که دارای تعهداتی است: شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل؛ انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس. اگر چه سفارت آمریکا به بیت المقدس منتقل شد اما این پرسشها هنوز مطرح هستند: آیا تعهدات یکجانبه دولت ترامپ از منظر رویه‌های سیاسی-حقوقی در سطح داخلی آمریکا و سطح بین‌المللی مشروع و قانونی هستند؟ انتقال سفارت چه تاثیرات نامشروعی بر وضعیت حقوقی و سیاسی بیت‌المقدس خواهد داشت؟ این مقاله مبتنی بر این فرضیه است که تعهدات مندرج در اعلامیه ترامپ به خاطر مبتنی بودن بر قانون متناقض کنگره در مورد انتقال سفارت، تضاد با نظام حقوقی بین‌المللی مناطق اشغالی و رویه حقوقی آمریکا و نظام بین‌المللی حاکم بر شناسایی وضعیتهای جدید، هم از نظر داخلی و هم بین‌المللی نامشروع و غیرقانونی است. با روش تحلیل اسنادی بر اساس منابع دست اولی مانند کنوانسیون‌ها، معاهدات، قطعنامه‌های بین‌المللی که از ویژگی‎های اصالت، اعتبار، نمایندگی و معنا برخوردارند، به بررسی این فرضیه می‎پردازیم. عملی شدن انتقال سفارت به خاطر ضعف مقررات بین‌المللی نظام حقوقی حاکم بر شناسایی وضعیتهای جدید و نظام حقوقی بین‌المللی حاکم بر مناطق اشغالی، می‌تواند منجر به ضمیمه‌‌سازی غیرقانونی سرزمینی، اقدامات یکجانبه نامشروع حقوقی و تداوم غیرقانونی اشغال بیت‌المقدس از سوی اسرائیل شود. از این رو، انتقال سفارت نه تنها چالشهای مهمی برای کارآمدی نظام حقوقی بین‌المللی مرتبط با بیت‌المقدس مطرح می‌کند بلکه روند سیاسی صلح را بیش از هر زمان دیگری با مشکل روبرو خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

اعمال یکجانبه حقوقی؛ انتقال سفارت؛ بیت المقدس؛ نظام حقوقی اشغال؛ نظام حقوقی شناسایی

مراجع