تفسیرتثلیث، تصلیب، عروج و رجعت عیسی در ادب فارسی

عرفان اسلامی

مقاله 6، دوره 19، شماره 73، مهر 1401، صفحه 105-131   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین محمدی‌مبارز¹؛ اصغر دادبه^{* 2}؛ عبدالرضا مدرّس‌زاده³

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد کاشان ،دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.

²استاد گروه زبان و ادبیان فارسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.نویسنده مسئول: [e-mail]

³دانشیار دانشگاه گروه زبان و ادبیان فارسی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران.

چکیده

شخصیت داستانی و اسطوره­آمیز مسیح(ع) دستاویزی برای دانش ادبی فراهم­کرده­است. این پژوهش، جدای از پرداختن به نقش و تأثیر عیسی در متون ادب فارسی، با بینشی عرفانی به شرح منسجم تثلیث، تصلیب، عروج و رجعت عیسی پرداخته و یافته‌های مسئله را با شواهدی از ادب فارسی به روش تفسیری، تبیین­کرده­است. همچنین با نگاهی به زندگی شگفت­آور مسیح(ع)- با هدف مانا شدن باورمندی­ها- ضرورت تحقیق را روشن­ساخته­است . از سویی با دیدگاهی استعاره­گونه، تثلیث را رمزی از وحدت دانسته و صلیب را نماد نفس اماره نشان­داده که باید با آن مبارزه­کرد. اما از منظر اسطورۀ دایره، عروج را نشانۀ قرب و رجعت را استعاره از بازگشت به اصل خویشتن، شناسانده و با نگاه عرفانی، آشکارکرده که با راهنمایی پیری خردمند چونان مسیحی ورجاوند ، می‌توان مجردوار با رهایی از مغرب تن به مشرق جان عروج داشت تا به وطن حقیقی وجایگاه عشق، برای جاودانگی رجعت­کرد.

کلیدواژه‌ها

عیسی؛ تصلیب؛ تثلیث؛ عروج؛ رجعت؛ تفسیر

مراجع