بررسی عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری نظریه تربیتی معلمان ابتدایی در مناطق دوزبانه: یک پژوهش روایی

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

دوره 17، شماره 72، آذر 1401   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/educ.2022.1955347.2848

نویسنده

جواد جهاندیده^*

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هدف این مقاله بررسی عوامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری نظریه تربیتی معلمان ابتدایی در مناطق دوزبانه است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با بهره گیری از طرح روایت پژوهی انجام گرفته است. میدان پژوهش شامل کلیه‌ی معلمان دوزبانه شهرستان سراوان بوده است که با روش نمونه گیری هدفمند از کلیه معلمان دوزبانه در مقطع ابتدایی 4 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه‌های روایی و نیمه ساختاریافته و همچنین یادداشت‌های میدانی بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل محتوی مضمونی انجام گرفت. تحلیل عمیق دیدگاه‌های معلمان، موجب شناسایی و دسته‌بندی شش مضمون سازمان دهنده شامل: تجربیات زندگی شخصی (تجربه تعامل با کودک در زندگی شخصی، شرایط خانوادگی، آشنایی با نظام های آموزشی موفق)، تجربیات قبل از خدمت (تجربیات دانش آموزی، تجربیات دانشجویی، تجربه مشابه معلمی)، تجربیات حین خدمت (تعامل با دانش آموز و شرایط کلاس درس، تعامل با همکاران، آزمودن ایده ها در عمل)، ویژگی‌های شخصیتی معلم (ویژگی های ارثی، ویژگی های اکتسابی)، ماهیت کودک ( ویژگی های کودک امروزی، ویژگی های کلی کودک) و آموزش (روان شناسی و نظریه های مرتبط، آموزش عملی یا کارورزی، نظریه های مرتبط با تربیت) گردید. یافته‌ها همچنین نشان داد که هر معلم نظریه تربیتی منحصربه‌فردی دارد که عمدتاً با نظریه‌های تربیتی معرفی‌شده توسط نظریه‌پردازان تربیتی تطابق کامل ندارد؛ بلکه یا ترکیبی از چند نظریه یا شکلی جدید از باور در مورد مؤلفه‌های فرایند تربیت هستند.

کلیدواژه‌ها

نظریه تربیتی؛ مناطق دوزبانه؛ روایت پژوهی؛ معلم ابتدایی

مراجع