جایگاه مصلحت اجتماعی در نظریه ولایت فقیه

فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

دوره 3، شماره 2(پیاپی10)، فروردین 1402، صفحه 97-112   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

لیلا صمدزاده خامنه¹؛ ابراهیم یاقوتی^{* 2}؛ سیدابوالقاسم نقیبی^{* 3}

¹دانشجوى دکترى گروه فقه و مبانی حقوق اسلامى، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامى، تهران، ایران. [e-mail]

²دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامى، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامى، تهران، ایران. (نویسنده مسئول):[e-mail]

³دانشیار دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران[e-mail]

چکیده

مصلحت نقش اساسی در تشریع احکام داشته و احکام شرعی برمبنای مصالح و مفاسد تشریع شده است. از آنجایی که احکام حکومتی در راستای تأمین مصالح اجتماعی است از جایگاه ویژه ای برخوردار می‏باشد. مصلحت در جهت فعلیت ولایت فقیه نقش به سزایی داشته و ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. اختیارات گسترده‏ای که به حاکم شرع داده شده باعث سهولت انطباق اسلام با نیازمندی‏های مستحدثه شده است. اداره امور جامعه نیازمند تصمیماتی است که محدود به احکام شرعی فرعی نمی‏باشد و حاکم فرامین و احکامی را صادر می‏کند که متفاوت با احکام اولیه بوده که مصلحت و مفسده آن را ولی فقیه و حاکم جامعه تشخیص می‏دهد هدف این پژوهش بیان جایگاه مصلحت در نظریه ولایت فقیه است. این اثر در پی آن است تا با تحلیل نقش مصلحت در نظریه ولایت فقیه به این مهم دست یابد که مبنا و پایه‏ی اصلی احکام صادره ازولی فقیه و ابزارهای دستیابی به مصالح اجتماعی را بررسی نماید. 

کلیدواژه‌ها

ولی فقیه؛ مصلحت؛ حکم حکومتی؛ مصالح اجتماعی؛ احکام شرعی. ‏‏

مراجع