مروری بر چیستی مفهوم ایثار از منظر قرآن و چگونگی آموزش آن با تاکید بر اهداف و محتوای آموزشی

پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی

دوره 11، شماره 2، مهر 1400، صفحه 147-160   

نوع مقاله: مروری

نویسندگان

فرزانه علیزاده¹؛ معصومه السادات حسینی میرصفی^{* 2}؛ محمد رضا شیرازی³

¹دانشجوی دکتری علوم قرآن وحدیث، واحد یادگار امام خمینی(ره)شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه معارف اسلامی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.(نویسنده مسئول).

³استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی شهری ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مفهوم ایثار در زمره­ عالی­ترین ارزش­های اخلاقی اثر­گذار و حرکت آفرین است که قادراست فضای یک جامعه را به صورت گسترده تحت تأثیر قرار دهد و دوام و قوام جوامع بشری را تضمین نماید. با این وجود در حالی که در باب ضرورت و اهمیت مفهوم ایثار مناقشه­ای جدی وجود ندارد اما در باب چیستی و معنای عملیاتی آن اختلاف نظراتی به چشم می­خورد. در پاسخ به این وضعیت، این مقاله بر آن است که ضمن ایضاح مفهومی ارزش اخلاقی ایثار بر اساس آیا ت قرآن، اهداف و محتوای آموزشی مرتبط با این مفهوم را پیشنهاد نماید. روش­های پژوهشی مورد استفاده در این مقاله، معناشناسی توصیفی و تحلیل محتوا می­باشد. نتایج پژوهش پژوهش نشان می­دهد ایثار یک ارزش اخلاقی اجتماعی محوری است و مهم­ترین ارکان آن «ارتباط» و « نسبت خود با دیگری» است. بر اساس این دو رکن، ایثار شکل خاصی از ارتباط یک شخص با شخص دیگری است که در این ارتباط، فرد نیازها و خواسته­های طرف مقابل را بر خود مقدم می­دارد. از جنبه تربیتی نیز به منظور نهادینه سازی کردن ارزش ایثار در فراگیران مطلوب است از الگوی هدف گذاری شایستگی محور و رویکرد تلفیقی در تدوین محتوا استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

معناشناسی؛ ایثار؛ قرآن؛ اهداف؛ محتوا

مراجع