تحلیل عوامل موثر در گردشگری پایدار فرهنگی ایران (مورد مطالعه: مراکز استان های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و بوشهر)

دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

مقاله 7، دوره 9، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 153-178   

نویسنده

علی لوافان

دکتری مدیریت منابع انسانی، رئیس هیأت مدیره مجمع امور میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان،ایران

چکیده

مهمترین عوامل موثر در گردشگری پایدار فرهنگی ابعاد شش گانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، مدیریتی و زیست محیطی می باشد که این پارامترهای اساسی می توانند در صنعت گردشگری تحول آفرین باشند. برای چگونگی اولویت بندی اثرگذاری این عوامل و مولفه های گردشگری پایدار فرهنگی از پژوهشی که براساس کار انجام گرفته نوعی روش آمیخته است و در مرحله ساخت مدل از نوع تحقیق «کیفی- کمی» و در مرحله آزمون مدل، از نوع تحقیق توصیفی (رویکرد اثبات گرایی) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه خبرگان، مدیران و کارشناسان ارشد سازمان میراث فرهنگی و سازمانهای مرتبط با صنعت گردشگری در شهرهای اصفهان، شهرکرد، شیراز، یاسوج، بندرعباس و بوشهر است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 128 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. ابزار اندازه گیری تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته گردشگری پایدار فرهنگی بود که مورد  استفاده قرار گرفت. برای اندازه گیری روایی پرسشنامه ها از روش محتوایی و برای تعیین پایایی آن آلفای کرونباخ محاسبه گردید که مقدار آن برابر 0.716 برآورد گردید. برای بررسی فرضیات از روش معادلات ساختاری در نرم افزار Smart Pls3 و آزمون فریدمن در نرم افزار SPSS23 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد شاخص های بررسی شده در مدل شامل عوامل اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی،  سیاسی ، مدیریتی و زیست محیطی بر گردشگری پایدار فرهنگی  بطور معنی داری تاثیر دارد.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ گردشگری فرهنگی؛ پایداری؛ گردشگری پایدار

مراجع

احمدی، منیژه. (1397). تحلیل عوامل موثر بر توسعه گردشگری فرهنگی و اثرات آن در پایداری اقتصادی نواحی روستایی استان زنجان، برنامه ریزی منطقه ای، سال هشتم، شماره 29، صص 1-14.
برنز، پیتر.، ام،، درآمدی بر مردم شناسی گردشگری، ترجمه هوشمندی،‌ها جر، نشر افکار، چاپ اول، تهران. 1385.
پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی. (1390)، گردشگری(ماهیت و مفاهیم). انتشارات سمت، تهران، ص89.
تبریزی، نازنین، نقوی، مریم. (1394)، مقایسه تطبیقی استان‌های کلان منطقه شمال ایران با تأکید بر ویژگی‌های ساختاری و امکانات لازم جهت توسعه پایدار گردشگری، ص 49-69.
تیموری، سمانه و زارع، محمد. (1394). تاثیر مولفه‌های فرهنگی بر توسعه گردشگری مطالعه موردی: بخش درودزن، دومین همایش ملی گردشگری، سرمایه‌های ملی و چشم انداز آینده، صص 1-16.
داوری، علی؛ رضازاده، آرش (۱۳۹۲)، مدل سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول.
زارع اشکذری، سید محمد. (1394). عوامل موثر بر توسعه گردشگر یفرهنگی با رویکرد جذب گردشگران خارجی در ایران مرکزی (موردشناسی: شهر یزد)، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، دوره 5، شماره 17، صص 189- 208.
سلیمی سبحان، محمدرضا (1393)، امینت و توسعه پایدار گردشگری (مطالعه موردی: شهر تهران)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال دوم، شماره هشتم.
شفیعی، زاهد، فرخیان، فیروزه، رجایی ریزی، محمدعلی و موغلی، مرضیه. (1395)، گردشگری پایدار از تئوری تا تحقق: یک رویکرد انتقادی، فصلنامه علمی پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، شمار49، ص153-171.
ضیاءآبادی، مریم. زارع مهرجردی، محمدرضا. جلائی، سید عبدالمجید. مهرابی بشرآبادی، حسین. (1395)، سنجش گردشگری پایدار با استفاده از شاخص ترکیبی پایداری و مدل برنامه ریزی ریاضی، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، سال سوم، شماره2، ص 77-100.
طیبی، سیدکمیل؛ بابکی، روح اله؛ جباری، امیر (1386)، بررسی رابطه توسعه گردشگری و رشد اقتصادی ایران، پژوهش نامه علوم انسانی و اجتماعی، شماره بیست و ششم.
عزیزی، شهریار ؛ قنبرزاده میاندهی، رضا و فخارمنش، سینا ( 1391 )؛ ارزیابی تأثیر شخصیت برند بر وفاداری نگرشی و رفتاری مشتریان به برند‌ها یپراستار . پژوهش‌ها ی مدیریت در ایران،. 4( 16 ): 125 – 105.
غنیان، منصور،‌ها شمی نژاد، آذر. (1395)، تحلیل انگیزاننده‌های مشارکت در توسعه گردشگری پایدار از دیدگاه ساکنا محلی منطقه حفاظت شده دز، فصلنامه علمی پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران،دوره14، شمار49، ص61- 77.
فرتوک زاده، حمیدرضا؛ اسفندیارپور بروجنی، سیما؛ کیانی فیض آبادی، زهره؛ رجبی نهوجی، میثم، (1394)، بررسی سیاست‌های توسعه صنعت گردشگری در ایران با استفاده از رویکرد پویایی‌های سیستم، فصلنامه علمی پژوهشی سیاستگذاری عمومی، دوره 2، شماره1.
کمالی مهاجر، مرضیه و فراهانی، بنفشه. (1391). فرهنگ زیست محیطی راهکارهایی جهت توسعه گردشگری پایدار، اولین همایش ملی گردشگری و طبیعت گردی ایران زمین، صص 1-14.
مومنی، علی، (1385). جایگاه توریسم ایران در خاورمیانه، روزنامه سرمایه، شماره 406، ص 13.
نوابخش، مهرداد؛ بذرافشان، محمد. (1393)، بررسی میزان سنجش توسعه پایدار شهری در شهر شیراز در 10 سال اخیر، مطالعه توسعه اجتماعی ایران، سال ششم، شماره سوم.
وارثی، حمید و صفرآبادی، اعظم. (1393). نقش عوامل اجتماعی گردشگری در توسعه گردشگری شهری (موردمطالعه : شهر اصفهان)، مطالعات جامعه شناختی شهری، دوره 4، شماره 12، صص 101- 128.

Amir,Fitri Ahmad, Ghapar, Ammar Abd, Jamal, Salamiah A, Ahmad, Khairun Najiah. (2015). Sustainable tourism development: A study on community resilience for rural tourism in Malaysia. Procedia – Social and Behavioral Science. 168. Pp 116- 122.
Bramwel, Bill. (2015). Theoretical activity in sustainable tourism research, Annals of Tourism Research. 54, pp 204- 218.
Brcar, F., & Colarič-Jakše, L. M. (2017). “Evaluation of cultural heritage in Posavje
region by tourists and employees”. Challenges of the Future, 2(1), 1–15
Fornell, C. & Larcker, D. (1981). “Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error.” Journal of Marketing Research. 18(1). pp. 39-50.
Gefen, D., and Straub, D. W. (2004). Consumer trust in B2 C e-commerce and the importance of social presence: Experiments in e-products and eservices. Omega, 32 (6), 407–424.
Gruberk E1, DiClemente RJ, Anderson MM, Lodico M.(1988), Early drinking onset and its association with alcohol use and problem behavior in late adolescence Prev Med. 1988 May-Jun;25(3):293-300.

Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategicmanagement research: a review of four recent studies. Strategic management journal, 20(2), 195-204.
Nunnally, J. (1978). Psychometric theory. New York, NY: McGraw-Hill.
Nunnally, J.C. & I.H. Bernstein (1994). "Psychometric Theory", 3rd ed. McGraw-Hill Inc., New York.
Oppermann, Martin. (1996), Rural Tourism in Southern Germany, Annals of Tourism Research, vol. 13, No. 1.
Polat, N. Hermans, E. (2016). A model proposed for sustainable accessible tourism (SAT). Tekhne. 14. Pp 125-133.
Werts, C.E., Linn, R.L., & Joreskog, K., G., (1974).Intra class reliability estimates; Testing structural assumptions, educational and psychological measurement, 34(1), 177. 
WTO., (1985). Definition of cultural tourism, in Richards, G.(1993), Cultural tourism in Europe, in Cooper, C.P. & Lockwood, A. (ed) Progress in Tourism, Recreation and Hospitality Management, pp.131,