تأثیر درآمدهای نفتی بر بار نظامی کشورهای نفت‌خیز منطقه خاورمیانه

دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزی

مقاله 9، دوره 9، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 209-230   

نویسنده

ابوالقاسم گل خندان

دانشجوی دکترا اقتصاد بخش دولتی،گروه اقتصاد وعلوم اداری،دانشگاه لرستان،ایران

چکیده

هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر درآمدهای نفتی بر هزینه‌های نظامی 9 کشور نفت‌خیز منطقه خاورمیانه طی سال‌های 2018-1995 می‌باشد. به این منظور یک مدل عمومی مخارج نظامی برای این کشورها طراحی و به‌منظور برآورد آن از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) در قالب داده‌های ترکیبی پویا استفاده شده است. نتایج برآورد مدل نشان می‌دهد که درآمدهای نفتی تأثیر مثبت و معناداری بر هزینه‌های نظامی کشورهای مورد مطالعه داشته است. به‌گونه‌ای که با افزایش یک‌درصدی در سهم درآمدهای نفتی از GDP، نسبت هزینه‌های نظامی به GDP (بار نظامی) در این کشورها حدود 16/0 درصد افزایش می‌یابد. بر این اساس می‌توان گفت که درآمدهای نفتی، نقش مهم و بسزایی در تأمین هزینه‌های نظامی و بالتبع امنیت کشورهای نفت‌خیز منطقه خاورمیانه دارد.

کلیدواژه‌ها

درآمدهای نفتی؛ بار نظامی؛ کشورهای نفتی خاورمیانه؛ گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM)

مراجع

طیبی، کمیل؛ حاجی‌کرمی، مرضیه و سریری، هما (1390)، تحلیل درجه بازبودن مالی و تجاری روی توسعه مالی ایران و شرکای تجاری، فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه، شماره 4، 60-39.
هارتلی، کیت و ساندلر، تاد (1383)، منتخبی از موضوعات در کتاب اقتصاد دفاع، ترجمه ابراهیم بیضایی، تهران، انتشارات سمت.

 

Ali H.E. & Abdellatif, O.A. (2020), Natural Resource Rents and Military Expenditures in the Middle East and North Africa: a Long-run Perspective, Research Handbook on the Arms Trade, Chapter 8. https://doi.org/10.4337/9781789900996
Ali H.E. & Abdellatif, O.A. (2013), Military Expenditures and Natural Resources: Evidence from Rentier States in the Middle East and North Africa, Defense and Peace Economics, 26, 5-13.
Al-Mawali, M. (2015), Do Natural Resources of Rentier States Promote Military Expenditures?  Evidence from GCC Countries, Journal of Economic & Financial Studies, 03(03), 49-53.
Arellano, M. & Bond, S. (1991), Some Test of Specification for Panel Data: Monte Carlo Evidence and Application to Employment Equations, Review of Economic Studies, 58, 277-297.
Arellano, M. & Bover, O. (1995), another Look at the Instrumental Variable Estimation of Error Component Models", Journal of Econometrics, 68, 29-51.
Baltagi, B. (2005), Econometric Analysis of Panel Data, 3rd Edition, McGraw-Hill.
Bannon, I. and Collier, P., (2003), Natural Resources and Conflict: What can we do? In Natural Resources and Violent Conflict, Edited by I. Bannon and P. Collier. Washington, DC: World Bank, 1–16.
Blundell, R. & Bond, S. (1998), Initial Conditions and Moment Restrictions in Dynamic Panel Data Models, Journal of Econometrics, 87, 115-143. 
Bond, R. (2002), Dynamic Panel Data Model: A Guide to Micro Data Methods and Practice, the Institute for Fiscal Studies, Department of Economics.
Chun, C.K.S. (2010), do oil Exports Fuel Defense Spending? Strategic Studies Institute (SSI), United States Army War College.
Degger, S. (1986), Economic Development and Defense Expenditure, Economic Development and Cultural Change, 179-196.
Dunne, J.P. & Perlo-Freeman, S. (2003), The Demand for Military Spending in Developing Countries, International Review of Applied Economics, 17(1), 23-48.
Farzanegan, M.R. (2011), Oil Revenue Shocks and Government Spending Behavior in Iran, Energy Economics, 33, 1055-1069.
Farzanegan, M.R. (2018), O The Impact of Oil Rents on Military Spending in the GCC Region: Does Corruption Matter?, Journal of Arabian Studies, 8, 87-109.
Fonfria, A. & Marin, R. (2012), Determinants of the demand for Defense Expenditure in the NATO Countries, Journal of the Higher School of National Defense Studies.
Green, W.H. (2012), Econometric Analysis. New Jersey, Upper Saddle River: Pearson International. 
Guesnet, L. (2013), Oil, Conflict and Military Expenditure: The Chad Example, Conference Paper Presented at 17th Annual International Conference on Economics and Security SIPRI, Stockholm.
Hasan N.A. (2014), Military Spending and Natural Resources: Evidence from Global Data, Department of Public Policy and Administration In partial fulfillment of the requirements for The degree of Master of Public Policy and Administration.
Im, K.S., Pesaran, M.H. & Shin, Y. (2003), Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels, Journal of Econometrics, No. 115, 53-74.
Kao, C. (1999), Spurious Regression and Residual-Based Tests for Co-integration in Panel Data, Journal of Econometrics, No. 90, 1- 44.
Le Billon, P. (2005), Fueling War: Natural Resources and Armed Conflict. New York, NY: Routledge for the International Institute for Strategic Studies (IISS).
Pedroni, P. (2004), Panel Co-integration, Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Tests with an Application to the PPP Hypothesis, Econometric Theory, 3, 597-625. 
Perlo-Freeman, S. & Brauner, J. (2012), Natural Resources and Military Expenditure: The Case of Algeria, the Economics of Peace and Security Journal, 7(1), 15–21.
Pedroni, P. (2004). Panel Co-integration: Asymptotic and Finite Sample Properties of Pooled Time Series Test with an Application to the PPP Hypothesis, Econometric Theory, 20(3), 597-625.
Pesaran, M. H. (2004), General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. Working Paper.
Ross, M. (2004), what do We Know About Natural Resources and Civil War? Journal of Peace Research, 41(3): 337–356. http://dx.doi.org/10.1177/0022343304043773
SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute). (2014), Yearbooks Armaments and Disarmaments and International Security, SIPRI-Oxford University Press, New York, Various Issues.
Trung, K. D. (2021), Resource Curse or Rentier Peace? The Impact of Natural Resource Rents on Military Expenditure, Resources Policy, 71. https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2021.101989
Varisco, A. E. (2010), A Study on the Inter-Relation between Armed Conflict and Natural Resources and its Implications for Conflict Resolution and Peacebuilding, Journal of Peace, Conflict and Development, 15.