پیامدهای تغییر جنسیت زوجین در مسائل قصاص و دیات

مطالعات اسلامی ایرانی خانواده

مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، شهریور 1401، صفحه 31-41   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/iifs.2022.695080

نویسنده

سیّد محمّد حسینی^*

استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

هدف: با توجه به اینکه در نظام حقوقی اسلام، مرد و زن در مقابل هم قصاص می‌شوند، هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که تغیر جنسیت جانی و یا مجنی علیه چه تأثیری در قصاص و میزان دیه دارد؟ روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و واکاوی ادلة فقهای امامیه می باشد. یافته ها: یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که در مسئله دیه، تغییر جنسیت در دیه‌ای که پیش از تغییر جنسیت بر عهده شخص است، تفاوتی پدید نمی‌آورد اما دیة پس از تغییر جنسیت با ملاک جنسیت جدید محاسبه می‌شود. در بحث قصاص نیز چنانچه قبل از تغییر جنسیت، زن، مرتکب جنایتی شود که به سبب آن باید قصاص گردد، تغییر جنسیت، درحکم قصاص وی تأثیری نخواهد گذاشت. اما اگر مرتکب جنایت مرد باشد، چنانچه ولی دم مقتول بخواهد وی را قصاص کند، باید تفاوت دیه را بپردازد و پس از آن، قاتل قصاص می‌شود، حال اگر قصاص به تأخیر بیفتد و مردِ قاتل، به زن، تغییر جنسیت دهد. نتیجه­ گیری: دو احتمال در نحوۀ قصاص وجود دارد؛ بنابر احتمال درست، پس از تغییر جنسیّت، جنسِ قاتل که موضوع حکم بوده عوض شده است، بنابراین شکل اجرای حکم نیز متناسب با آن خواهد بود.
 

کلیدواژه‌ها

تغییر جنسیت زوجین؛ جرایم عمد؛ جرایم غیر عمد؛ قصاص؛ دیات

مراجع