ارزیابی عملکردهای مختلف دانه جو زراعی (Hordeum vulgar L.) در شرایط تنش خشکی

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

مقاله 2، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 6، شهریور 1401، صفحه 15-26   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2022.1960980.1075

نویسندگان

حسن مجدی نسب¹؛ محمد معتمدی²

¹استادیارگروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

²استادیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی شوشتر، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثرات تنش خشکی بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، اجزای عملکرد و شاخص برداشت جو زراعی رقم گوهر، آزمایشی بصورت طرح بلوک‏ های کامل تصادفی، در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد‏ اسلامی شوشتر انجام شد. بدین منظور در شرایط مزرعه­ ای تیمار تنش خشکی در پنج سطح، بصورت قطع آبیاری در مراحل پنجه‏ زنی، ساقه رفتن، گلدهی، پرشدن دانه و عدم قطع آبیاری(تیمار شاهد) اعمال گردید. میزان آب مصرفی بوسیله کنتور حجمی اندازه ‏گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین تیمارهای تنش خشکی در کلیه صفات مورد مطالعه به‏ جز شاخص برداشت تفاوت معنی‏ داری وجود داشت. تیمار بدون تنش با تولید بیشترین عملکرد بیولوژیکی، تعداد سنبله در واحد سطح و تعداد دانه در سنبله بالا و وزن هزار دانه مناسب، بیشترین عملکرد دانه را تولید داشته است. در شرایط تنش انتهایی یا قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه پس از شرایط بدون تنش دارای عملکرد بالاتری نسبت به سایر مراحل بود. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد بین اجزای عملکرد، تعداد سنبله در واحد سطح بیشترین همبستگی (0/63) را با عملکرد دانه داشت. در این آزمایش کمترین میزان عملکرد دانه در تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی به‏ دست آمد که بیانگر حساسیت این مرحله از رشد گیاه نسبت به تنش کم آبی می ‏باشد.

کلیدواژه‌ها

اجزای عملکرد؛ جو؛ قطع آبیاری؛ مراحل رشد؛ عملکرد

مراجع