ارزیابی تنوع ژنتیکی بعضی از ارقام کلزا (Brassica napus L.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی-زراعی و مولکولی RAPD

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

مقاله 1، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 6، شهریور 1401، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2022.1965986.1086

نویسندگان

منصور سلجوقیان پور^{* 1}؛ سید مهدی جوادزاده¹؛ محسن محسنی²

¹استادیار، گروه مهندسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر، ایرانشهر، ایران

²استادیار، گروه مهندسی کشاورزی، واحد شهید سلیمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

چکیده

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در پایان فصل رشد گیاهان، صفاتی همچون صفات ارتفاع گیاه، وزن تر بوته, وزن خشک بوته، مقدار عملکرد و درصد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1٪ دارند. همچنین بین صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت به‌طوری که با افزایش هر متغیر، متغیر دیگر نیز افزایش می‌یابد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژیکی-زراعی ارقام کلزا را در چهار گروه اصلی و تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی ارقام کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. ارقام قرار گرفته در هر گروه دارای مشابهت ژنومی بیشتر و ارقام قرار‌ گرفته در گروه‌های مختلف دارای اختلافات بیشتر ژنتیکی هستند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی داده‌های مولکولی دو مولفه اول نتوانستند همه اطلاعات به دست آمده را در برگیرند لذا این اطلاعات نشان‌دهنده پراکنش گسترده این نشانگرها روی ژنوم کلزا می‌باشند و می‌توانند سطح وسیعی از آن را پوشش دهند .نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تنوع مشاهده شده در ارقام و براساس نتایج گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها می توان ژنوتیپ‌هایی از گروه‌هایی که با همدیگر فاصله ژنتیکی زیادتری دارند را انتخاب و از آنها جهت اهداف اصلاحی خاص استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

کلزا؛ تنوع ژنتیکی؛ نشانگر مورفولوژیکی-زراعی؛ نشانگر مولکولی RAPD

مراجع