تبیین مبانی نظریه سرمایه انسانی مؤثر بر اقتصاد آموزش و پرورش

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 17، شهریور 1401، صفحه 97-109   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعیده سادات بنی جمالی¹؛ احمد سرلک^{* 2}؛ محمدرضا سرمدی³

¹دانشجوی دکتری فلسفه آموزش وپرورش، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

²گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک، ایران

³گروه علوم تربیتی ،واحد تهران، سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور،تهران، ایران

چکیده

این تحقیق با هدف تبیین مبانی نظریه سرمایه انسانی مؤثر بر اقتصاد آموزش و پرورش انجام شده است. در این تحقیق کیفی تلاش شده تا مؤلفه‌ های سرمایه انسانی و اقتصاد آموزش و پرورش شناسایی، به لحاظ نظری تأثیر آن‌ها بر یکدیگر بررسی شوند. جامعه آماری عبارتند از منابع انتشاریافته در حوزه نظریه سرمایه انسانی و اقتصاد آموزش و پرورش. ابزار جمع آوری داده ها فیش برداری بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها توصیفی– تحلیلی بوده و از مدل کریپندورف پیروی شده است. در این روش مراحل کدگذاری واحد داده، طبقه بندی، استخراج، تقلیل داده، تفسیر، تحلیل و استنباط یکی پس از دیگری اجرا شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که سرمایه انسانی متشکل از مؤلفه های دانش، مهارت، تخصص، سلامت جسمانی و روانی است که به آن‌ها دارایی گفته می شود. این سرمایه در مواجهه با کار و اشتغال به عنوان یک نیروی مولد به تولید یا ارایه‌ خدمت پرداخته ، به خلق ثروت می انجامد. اقتصاد آموزش و پرورش متشکل از مؤلفه های کارامدی، تأمین مالی، اثربخشی هزینه، عدالت در تأمین بودجه و ارزش اقتصادی آموزش و پرورش است. سرمایه انسانی محصول آموزش و پرورش به شمار می آید که در خلق ثروت و توسعه فردی و اجتماعی اثرگذار است تا آن جا که به ایجاد ارزش افزوده منجر می شود. سرمایه انسانی یک عامل توسعه پایدار نیز به شمار می‌آید. با این نگاه به آموزش و پرورش هر گونه سرمایه گذاری در آن مفید و کارآمد خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

سرمایه انسانی؛ اقتصاد آموزش و پرورش؛ سرمایه گذاری در آموزش و پرورش؛ توسعه فردی و اجتماعی

مراجع

آقامحمدی، جواد. (1397). شناسایی مؤلفه‌های تشکیل دهنده سرمایه انسانی در سازمان‌های آموزشی. اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: دانشگاه  علامه طباطبایی.

اسکات، ریچارد. (1389). سازمان‌ها، سیستمهای عقلای، طبیعی و باز. ترجمه حسن میرزایی. تهران: انتشارات سمت.

باغدارنیا، مجتبی؛ نعمت الهی، امیرعلی. (1397). بررسی ابعاد تفکر سرمایهای بر توانمندسازی کارکنان آموزش ‌و پرورش  . اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: انتشارات سیویلیکا.

باقری، حسین؛ نصیری، علی؛ میریان، سید احمد. (1391). بررسی معناشناسی و تفسیر آیه خلیفه  اللهی. فصل‌نامه علمی پژوهشی مطالعات تفسیری. (3)11-86-69

چهارمحالی، حسن. (1396). توانمندسازی سرمایه انسانی، مروری بر رویکردها و مدل‌های نوین. تهران: انتشارات نیاز دانش.

حسن‌نژاد، حسین. (1393). سرمایه‌گذاری در آموزش ‌و پرورش و تأثیر آن بر رشداقتصادی کشورهای در حال توسعه برگزیده. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته اقتصاد. مشهد: دانشگاه فردوسی.

خانعلیزاده، فهیمه؛ داودی، رسول. (1395). بنیانهای نظری اقتصاد آموزش ‌و پرورش  . سومین کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین علوم و تکنولوژی . تهران: انتشارات سیویلیکا.

رضائیان، علی. (1387). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات سمت.

سلطان‌زاده، وحید؛ قلاوندی، حسن؛ فتاحی، مسلم. (1391). بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز. دوفصل‌نامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی . 4 (2). پیاپی12. 125- 149.

سلیمانی، نسرین. (1397). مرور و تحلیل نظریه سرمایه انسانی در مقابل نظریه‌های مخالف در حوزه اقتصاد آموزش ‌و پرورش. رساله دکتری مدیریت آموزشی. تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.

شکری، مصطفی. (1397). سرمایه‌گذاری در آموزش ‌و پرورش و تأثیر آن بر رشد اقتصادی. اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

صبوری، حامد (1400). شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مطلوب فرایند خط مشی گذاری در نظام آموزش و پرورش ایران، رساله دکتری در رشته مدیریت دولتی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

کریپندورف، کلوس.(1393). مبانی روش شناسی تحلیل محتوا. ترجمه هوشنگ نایبی. تهران: نشر نی.

گنجعلی، اسداله، ابراهیمی، کریم؛ سرآبادانی تفرشی، حسین. (1394). بررسی انتقادی مبانی انسان شناسی پارادایم‌های مدیریت منابع انسانی بر اساس نظریه انسان شناسی پارادایم رشد. فصل‌نامه اندیشه مدیریت راهبردی.(1) 9

174-147

میرچی، آزاده. (1396). نظریه‌های اقتصادی و تأثیر آن بر اقتصاد نظام آموزشی. دومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش. محمودآباد: دانشکده فنی و حرفه‌ای.

فولادی، معصومه. (1394). سرمایه انسانی. تهران: نشر اقتصاد فردا.

رسولی، حمید. (1397) تأمین مالی آموزش ‌و پرورش چند کشور منتخب و ایران. اولین همایش ملی اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

متوسلی، محمود؛ آهنچیان، محمدرضا. (1394). اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: انتشارات سمت.

معدن دارآرانی، عباس؛ سرکارآرانی، محمدرضا. (1396). آموزش و توسعه مباحث نوین در اقتصاد آموزش. تهران: نشر نی.

نفیسی، عبدالحسین. (1382). دانشنامه اقتصاد آموزش ‌و پرورش. جلد1. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.

وودهال. ام. (1390). مروری بر اقتصاد آموزش ‌و پرورش. ترجمه مرتضی امینفر. دانشنامه اقتصاد آموزش ‌و پرورش. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت صص13-38.

هاوگن، رابرت. (2007). تئوری‌های نوین سرمایه‌گذاری. دوجلدی. ترجمه علی پارسائیان. (1395). تهران انتشارات ترمه.

Abdullah, Abduljabbar. (2013). Education and Economic growth inmalaysia: in Malaysia the issues of education data. International conference on economics and business research.

(7)65-72.

Armstrong, M. (2006). Ahandbook of human resource management new Delhi: Alitya Books.

Attanasio, orazio. (2017). Human capital growth and poverty: evidence from Ethiopia and peru. Review of economic dynamics.

Afzal, M.&H.Ur Rehman&M.Shahid Farooq &K.Sarwar.(2011).Education and Economic Growth in Pakistan:A Cointegration and Causality Analysis. International journal of Educational Research,50:321-335.

Aluaro,MP.&S.Miguel.(2004).Comparing Macro economic Returns on Human and public Capital:An Empirical Analysis of the Portuguese Case. Journal of policy modeling.1:314-335.

Duchini,Emma.(2017).college remedial Education. Worthy investment. Journal Economics of Education Review.(10)6-16.

Eggenberger, Christian. (2018). Occupational specificity: A new measurement based on training curricula and its effect on labor market outcomes. Journal of labour economics. (51). 97-107.

Ganegodage,K.R.&A.N.Rambaldi.(2011).The impact of Education Investmant on Sri Lanka Economic. Growth Economics of Education Review.30:1491-1502.

Hands,D.W.(2008).What economics is not:An economist’s response to Rosenberg philosophy of science.51(3).495-503.

Meier,Gerald.(1995).Human Resources: Leading Issues in Economics Development Fifth ed.

Marrewijtk,Marcelvan.;Timmers source,Joanna.(2002).Human capital management:New Possiblities in people management. journal of Business Ethics.vol(44).No 213.

Lewis,Alexender c.(2018). Institutional the ory  and Human Resource management. Journal. H.R.M.Review.(10)60-70.

Liao,liping.(2019).The impact of educational investment on sustainable economic Growth inguandong china:A Cointegration and causality analysis.china:JinanUniversity.

Untura,G.A.(2019).Estimation of human capital influence on economic growth in Russian regions under conditions of financial shortage.prostranstvennaya Ekonomika.15(1).107-131.

Jackson.John.H.&Mathis,Robert.L.(2010).Human resource management. USA: Cengage Learning.

Psacharopoulos,G.(1994).”Returns of Education:A Further international Update and Implications”. The journal of Human Resources,VOL.20,NO.4.

Schultz,T.(1987).”Population Growth,Public Education Expenditures and school Outputs” ,1950-1980:Interpretation of the Association Across Countries and Over time in: Population Growth and Economic Development’ Background papers National Research, Washington D.C.

Sansour, terasa; dorte, Bernhard. (2017). Special needs efucation and inclusion in germany and Gweden. European journal of disability research (12). 178-182. 

Zhang,Ch.&L.Zhuang.(2011).The Composition of Human Capital and Economic Growth: Evidence from China Using Dynamic Panel Data Analysis.China Economic Review. 22:165-171.

Wilden, R., & Gudergan, S. (2017). Service-dominant orientation, dynamic capabilities and firm performance. Journal of Service Theory and Practice. Vol. 27(4), pp.808-832.