ارایه مدل ایجابی تعادل کار و زندگی با رویکرد فراترکیب

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 17، شهریور 1401، صفحه 159-169   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

صدیقه مقبلی مهنی؛ مهربان هادی پیکانی^* ؛ رضا ابراهیم زاده دستجردی؛ البرز قیتانی

گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل ایجابی تعادل کار و زندگی با رویکرد فراترکیب بوده است. روش: جامعه آماری این تحقیق شامل خبرگان در خصوص تعادل کار و زندگی بوده است. روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و غیرتصادفی بوده است. در این پژوهش تعداد 15 نفر به عنوان جامعه مورد نظر انتخاب گردیدند. این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب صورت گرفته است. به این صورت که پس از بررسی چارچوب مند تحقیقات انجام شده واز طریق سایت ها و اسناد معتبر در طی بیست سال گذشته از میان مقالات جستجو شده و اولیه، تعداد 22 مقاله که بیشترین ارتباط را با پژوهش حاضر داشتند به منظور تحلیل انتخاب شدند. در ادامه پس از بررسی مفاهیم استخراج شده و جمع بندی آنها 128 کد تخلیص شده به دست آمده است. سپس، از مفاهیم استخراج شده پژوهش با اجماع نظری متخصصان برای سازماندهی شاخص های موجود،26 مولفه اصلی در سازوکار طراحی مدل ایجابی تعادل کار و زندگی تبیین گردیده است. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است بعد ایجابی شامل مولفه های پیشایند، پیامد و استراتژی های تعادل کار و زندگی به عنوان مولفه های تقویت کننده تعادل کار و زندگی بوده است. نتایج: نوآوری این پژوهش ارایه مدلی فراگیر از نتایج مطالعات گسترده پیشین بوده است. با توجه به مدل حاصل شده در پژوهش با تقویت بعد ایجابی، سازمان ها می توانند در جهت ارتقاء رضایتمندی و بهره وری و استفاده مناسب در تصمیم گیری های سازمانی بهره برده و کیفیت زندگی کاری را تعالی بخشند.

کلیدواژه‌ها

تعادل؛ کار؛ زندگی؛ بعد ایجابی

مراجع

اردستانی، نسرین؛ رزقی شیرسوار، هادی(1398). رابطه هوش اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان و اعضای هیئت علمی پردیس ابوریحان- دانشگاه تهران)، مدیریت فرهنگ سازمانی، 17(1): 45-64.

بیغمی، محمد کاظم؛ سرلک، محمد علی؛ کولیوند، پیرحسین؛ احمدی، علی اکبر. (1396).بررسی عوامل کلیدی مؤثر بر تعادل کار -زندگی پرستاران در تهران. علوم اعصاب شفای خاتم. ۵  (1) :۳۹-۲۹.

رجبی فرجاد،حاجیه؛ موسوی فرد، لیلا. (1396). بررسی رابطه تعادل بین کار و زندگی و عملکرد سازمانی. مهندسی مدیریت نوین، 6(1 و 2), 51-63.

سبک رو، مهدی؛ حق بین، عالیه؛ ابراهیم زاده پزشکی، رضا. (1395). بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی پنج عاملی نئو با تعادل کار و زندگی در دانشگاه یزد، آموزش عالی ایران، 8(2): 131-112.

شریعتی، رضا؛ افخمی اردکانی، مهدی؛ حبیبی تبار، حسین. (1398). بررسی رابطه سرمایه روانشناختی و سرمایه اجتماعی با فضیلت سازمانی در پرتو سبک زندگی اسلامی، مطالعات اسلام و روانشناسی،13(24):  7-26.

صاحب یار، حافظ؛ فرید، ابولفضل. (1398). نقش میانجی‌گری تعادل کار- زندگی در روابط علّی بین فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی معلمان پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی،5(19): 64-39.

عباسی، محرم؛ ابراهیمی، الهام؛ ایرانی، حمیدرضا. (1397). تبیین مدل پیشایند‌ها و پسایندهای تعادل کار و زندگی؛ مطالعه ای در شرکت ملی گاز ایران. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت،۱۰ (۳۷) :۹۳-۱۲۴.

مرکز مطالعات زنجیره ارزش در صنعت نفت و گاز.  (1395). توصیف وضعیت صنعت پالایش نفت و میعانات گازی کشور. گزارش 101

Adkinsa c.l, .Premeauxb s.f.(2019). A cybernetic model of work-life balance through time, Human Resource Management Review, Volume 29, Issue 4.

Anxo, Dominique, Christine Franz, Angelika Kummerling. (2013). Working time and worklife balance in a life course perspective”, Eurofound, Dublin.

Bourdeau, S., Ollier-Malaterre, A., & Houlfort, N. (2019). Not all work-life policies are created equal: Career consequences of using enabling versus enclosing work-life policies. The Academy of Management Review, 44(1), 172–193.

Brough p, Holt j, Bauld r.s, Biggs a .(2008). The Ability of Work-Life Balance Policies to Influence Key Social/Organizational Issues, Journal of Human Resources 46(3).

Byron, K. (2005). A meta-analytic review of work–family conflict and its antecedents. Journal of vocational behavior, 67(2), 169-198.

Callan s .(2007). Implications of family-friendly policies for organizational culture: Findings from two case studies, Work Employment & Society 21(4):673-691.

Carlson, D. S., Witt, L., Zivnuska, S., Kacmar, K. M., & Grzywacz, J. G. (2008). Supervisor appraisal as the link between family–work balance and contextual performance. Journal of business and psychology, 23(1-2), 37-49.

Carlson, D.S; Grzywacz, J.G; Michele Kacmar, K. (2010). The relationship of schedule flexibility and outcomes via the work-family interface. Journal of Managerial Psychology, 25(4), 330-355.

Casper, W., Vaziri, H., Wayne, J., DeHauw, S., & Greenhaus, J. (2018). The jingle-jangle of work–nonwork balance: A comprehensive and meta-analytic review of its meaning and measurement. Journal of Applied Psychology, 103(2), 182.

Cho e, Allen t,d. (2019). The transnational family: A typology and implications for work-family balance, Human Resource Management Review 29(1).

Clark, S. C. (2000). Work/family border theory: A new theory of work/family balance. Human  Relations, 53, (6), 747-770.

Clarke, M. C., Koch, L. C., & Hill, E. J. (2004). The work‐family interface: differentiating balance and fit. Family and Consumer Sciences Research Journal, 33(2), 121-140.

Dolcos, S. (2007). Managing life and work demands: The impact of organizational support on work-family conflict in public and private sectors, 15.

Greenhaus j, Collins k.m, D Shaw j .(2003).The relation between work-family balance and Quality of Life, Journal of Vocational Behavior 63(3):510-531.

Greenhaus j. N Powell g .(2006). When Work And Family Are Allies: A Theory Of Work-Family Enrichment, The  Academy of Management Review 31(1):72-92.

Greenhaus, J. H., & Powell, G. N. (2003). When work and family collide: Deciding between competing role demands. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 90(2), 291-303.

Haar j.m ,Roche m  &ten Brummelhuis .(2017) .A daily diary study of work-life balance in managers: utilizing a daily process model, The International Journal of Human Resource Management, P.p 2659-2681.

Hirschi a, Shockley k .(2019). Achieving Work-Family Balance: An Action Regulation Model, The Academy of Management Review 44(1).

Hoeven c.l,  Miller v, Peper b, Dulk l.d .(2017). The Work Must Go On”: The Role of Employee and Managerial Communication in the Use of Work–Life Policies, Management Communication Quarterly 31(1).

Joshi، Sunil، et al.( 2002). Work-Life Balance: A Case of Social Responsibility or Competitive Advantage? www.worklifebalance.com .

Kalliath t, Brough p.(2008).Work-Life Balance: A review of the meaning of the balance construct, Journal of Management & Organization 14(03).

Kofodimos, J. R. (1993). Balancing act: How managers can integrate successful careers and fulfilling personal lives. Jossey-Bass.

Koubova v,Buchko a.a .(2013).Life-work balance: Emotional intelligence as a crucial component of achieving both personal life and work performance, Management Research Review 36(7).

L ewis j, CAMPBELL m .(2008).Work/Family Balance Policies in the UK since 1997: A New Departure, Journal of Social Policy , Volume 36 , Issue 3 , pp. 365 – 381.

Lewis, J, Campbell, M and Huerta, C(2008) Patterns of paid and unpaid work in Western Europe: gender, commodification, preferences and the implications for policy. Journal of European Social Policy, 18 (1). pp. 21-37.

Liddle, H., & Hogue, A. (2001). Multidimensional family therapy for adolescent substance abuse. Kidlington, UK: Elsevier Science.

Marks, S., & MacDermid, S. (1996). Multiple roles and the self: A theory of role balance. Journal of Marriage and the Family, 58, 417-432.

Marks, S., Huston, T., Johnson, E., & MacDermid, S. (2001). Role balance among white married couples. Journal of Marriage and Family, 63, 1083-1098.

Morley, M. J. (2004). Contemporary debates in European human resource management: Context and content. Human Resource Management Review, 14(4): 353-364.

Offer, S., Schneider, B. (2008). The emotional dimensions of family time and their implications for work-family balance, Handbook of WorkFamily Integration: Research, Theory, and Best Practices, chapter 10, pp. 177-189.

Oláh, L. S., Kotowska, I. E., & Richter, R. (2018). The new roles of men and women and implications for families and societies. In A Demographic Perspective on Gender, Family and Health in Europe (pp. 41-64): Springer.

Saltzstein, A. L., Ting, Y., & Saltzstein, G. H. (2001). Work‐family balance and job satisfaction: The impact of family‐friendly policies on attitudes of federal government employees. Public administration review, 61(4), 452-467.

Sullivan o .(2019).Gender inequality in work-family balance, Nature Human Behaviour 3(3).

Toffler, A., & Alvin, T. (1980). The third wave (Vol. 484). New York: Bantam books.

Valcour m.(2007).Work-Based Resources as Moderators of the Relationship Between Work Hours and Satisfaction With Work-Family Balance, Journal of Applied Psychology 92(6):1512-23.