شناسایی مولفه های سقف شیشه ای و ارائه مدل ارزیابی آن بر اساس رویکرد آمیخته اکتشافی در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 5، شماره 3 - شماره پیاپی 18، آذر 1401، صفحه 213-228   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

آرزو شفی^{* 1}؛ حسین فهیمی تبار²؛ مجتبی احمدی³؛ سید حسین دانش⁴؛ محمد حیدری گوجانی⁵

¹نویسنده مسئول ، دکترای مدیریت دولتی (گرایش مدیریت منابع انسانی ) ، مسئول امور کارکنان شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه اصفهان

²مدیر کل آموزش ، برنامه ریزی نیروی انسانی و تحول اداری وزارت نفت

³مدیر توسعه منابع انسانی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران

⁴مدیر منابع انسانی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران

⁵دکترای مدیریت دولتی (گرایش مدیریت منابع انسانی ) ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اصفهان (خوراسگان ) ، ایران

چکیده

هدف از انجام تحقیق شناسایی شرایط علی ایجادکننده سقف شیشه‌ای، شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ای موثر بر ایجاد و اعمال سقف شیشه‌ای، استراتژی‌های اعمال سقف شیشه‌ای و پیامد‌های حاصل از پدیده سقف شیشه‌ای شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران در قالب مدل پارادایمی و سپس ارائه مدل مفهومی آن مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری، بر مبنای رویکرد آمیخته اکتشافی طراحی مدل می باشد. به منظور بررسی روایی داده‌های کیفی از روایی سازه، بیرونی، توصیفی و تفسیری و به منظور بررسی قابلیت اعتماد از رویکرد فلینت و همکاران (2002) استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق کیفی در قالب 5 گروه شرایط علی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، استراتژیها و پیامدها طبقه‌بندی شدند. پس از تدوین مدل، بخش کمی تحقیق، بررسی شد که برای بررسی روایی از روایی محتوایی و سازه استفاده گردید. یافته‌های تحقیق نشان داد که هژمونی ارزش‌های مرد سالارانه با ضریب تاثیر (۲۶۳/۰)، سیاست‌های سازمانی مردانه با ضریب تاثیر (186/0)، مدیریت و سازمانهای مردسالار با ضریب تاثیر (181/0)، پذیرش و تسلیم با ضریب تاثیر (180/0)، فشار انتظارات ناشی از نقش با ضریب تاثیر (171/0)، به ترتیب بیشترین تاثیر را بر عوامل علی و خانواده با ضریب تاثیر (841/0) بیشترین تاثیر را بر عوامل زمینه‌ای داشته و نقش تعدیل گر شخصیت افراد در ورود به لابی‌گری‌های سازمانی با ضریب تاثیر 921/0 به عنوان اثرگذارترین عامل بر شرایط مداخله‌گر می باشد. ضمن اینکه موجه سازی با ضریب تاثیر (۹۱۷/۰) به عنوان موثرترین استراتژی در اعمال پدیده شیشه‌ای بوده و مهمترین پیامد سقف شیشه‌ای نیز پیامد‌های سازمانی با ضریب تاثیر (۹۴۶/۰) مطرح گردید.

کلیدواژه‌ها

سقف شیشه‌ای؛ رویکرد آمیخته؛ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران

مراجع

رضاپور، محمد.، قهرمانی، جعفر.، عباسزاده سهرون، یدالله. (1399). شناسایی عوامل شکل‌گیری سقف شیشه‌ای فراروی ارتقاء زنان در پست‌های مدیریتی کشور، فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، 11(44): 93-116.

شفی، آرزو.، اعتباریان، اکبر.، ابراهیم‌زاده دستجردی، رضا. (1397). طراحی مدل تحلیل ساختاری-تفسیری عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه‌ای بر اساس تحلیل دلفی (مطالعۀ موردی: زنان شاغل در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده‌های نفتی ایران)، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، ۱۶(۲): ۵۵-۷۷.

صداقت‌زادگان، شهناز.، ملکی، امیر.، خسروی، ناهید. (۱۳۹۶). بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با نگرش به ارتقای مشارکت زنان در سطوح مدیریتی، ۲(۴): ۱۱۵-۱۳۸.

علاسوند، فریبا. (1397). عدالت جنسیتی به مثابه یک مفهوم تفسیرپذیر و نامتعین، مطالعات فقهی‌ حقوقی زن وخانواده، 1(1): 59-78.

علیزاده، اعظم.، دانش، پروانه. (1396). تحلیل جامعه شناختی سهمیه بندی جنسیتی در آموزش عالی ایران. مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان, 15(1)، 7-39.

غلامزاده، داریوش.، حق‌شناس کاشانی، فریده.، محمدخانی، فاطمه. (1394). تأثیر سبک رهبری بر باورهای سقف شیشه‌ای زنان. مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 13(3), 275-197.

ملایی، پخشان.، الوانی، سیدمهدی.، زاهدی، شمس‌السادات.، علی‌نژاد، علیرضا. (1399). فراتحلیلی بر شناسایی موانع ارتقاء زنان به سطوح مدیریت در سازمان‌های دولتی ایران، مشاوره شغلی و سازمانی، 12(42): 199-224.

Ashby, J., Ryan, M., & Haslam, S. (2007). Legal work and the glass cliff: Evidence that women are preferentially selected to lead problematic cases. William and Mary Journal of Women and the Law, 13(3): 775–793.

Bülbül, S. (2020). Glass ceiling in academia revisited: evidence from the higher education system of Turkey, International Journal of Sociology, https://doi.org/10.1080/00207659.2021.1881872

Choi, S., Park, Ch, O. (2018). Glass Ceiling in Korean Civil Service: Analyzing Barriers to Women’s Career Advancement in the Korean Government, Public Personnel Management, 43(1): 118-139. https://doi.org/10.1177/0091026013516933

Cornelius, N. & Skinner, D. (2005). An alternative view through the glass ceiling using capabilities theory to reflect on the career journey of senior women. Women in Management Review, 20(8): 595-609

Edirisinghe, C, L. (2018). The Paradox of Glass Ceiling Effect: A Study on the Individual Barrier and Organizational Barrier among Female Executives in the Selected Large Apparel Industry, Sri Lanka, International Journal of Scientific and Research Publications, 8(8): 123-149.

Hastie, B. (2016). Gender Stereotypes, the Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies, https://doi.org/10.1002/9781118663219.wbegss174

Hultin, M.  (2003). Some take the glass escalator, some hit the glass ceiling: career consequences of occupational sex segregation. Work Occupational, 30(2): 30–61 .

Loughran, T., & McDonald, B. (2015). Old Glass Ceiling are hard to break: Gender usage Trends in Annual Reports. Studies in Communication Sciences, 77(2): 1-7

Ryan, M. K., & Haslam, S. A. (2007). The glass cliff: Exploring the dynamics surrounding the appointment of women to precarious leadership positions. Academy of Management Review, 32(2): 549–572.

Salvati, M., Piumatti, G., Giacomantonio, M., Baiocco, R. (2019). Gender stereotypes and contact with gay men and lesbians: The mediational role of sexism and homonegativity, Journal of Community & Applied Social Psychology, https://doi.org/10.1002/casp.2412