ارائه‌ی الگوی شفا‌‎‏‏‌‌‌فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف)

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 17، شهریور 1401، صفحه 171-181   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

هادی برنجی مریان¹؛ حمیدرضا رضایی کلیدبری^{* 2}؛ کریم کیاکجوری³

¹دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

²گروه مدیریت دولتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران

³گروه مدیریت دولتی، واحد بندرانزلی، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرانزلی، ایران

چکیده

زمینه: هدف از انجام این پژوهش ارائه‌ی الگوی شفا‌‎‏‏‌‌‌فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف) می‌باشد.

روش: در قسمت کمی بعد از آزمون نرمالیته کلموگروف- اسمیرنوف از آزمون‌های پارامتریک (t نمونه مستقل) که از طریق نرم‌افزار SPSS نسخه 23 استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان حوزه شفافیت که تعداد آنها 24 نفر بوده است و در بخش کمی نیز از نظر شهروندان که تعداد آنها نیز 426 نفر بوده است که از طریق روش خوشه‌ای با محوریت پنج استان ایران، استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش در بخش کمی نیز استفاده از پرسشنامه محقق ساخته‌ای که برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظرات صاحب‌نظران و خبرگان و برای تعیین پایایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آلفا برای مجموع متغییرها برابر با 964/0 بدست آمده است.

یافته‌ها: الگوی شفافیت در مجلش شورای اسلامی ایران از پنج مقوله‌ی اصلی که عبارتند از: اطلاعاتی، مالی، نظارتی و پاسخگوئی و اخلاقی و فردی حرفه‌ای تشکیل شده است که نه تنها ابعاد تشکیل دهنده‌ی شفافیت در مجلس شورای اسلامی بدست آمد بلکه در ادامه عوامل موثر بر استقرار موفق شفافیت، پیامدهای استقرار شفافیت، موانع استقرار شفافیت و نیز آسیب‌های احتمالی در مجلس شورای اسلامی در صورت عدم استقرار شفافیت نیز بحث خواهد شد.

نتیجه‌گیری: تلاش و خواست جمعی در زمینه شفافیت می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای دوام و پایداری حکومت تلقی گردد. .

کلیدواژه‌ها

شفا‌&lrm؛ &rlm؛ ‌‌‌فیت؛ مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران؛ t نمونه مستقل؛ نظارت

مراجع

آریایی؛ وحید، قاسمی؛ ابولفظل، معینی‌فر؛ یاسر، 1396 "توصیه‌های سیاستی موانع تحقق‌پذیری حکمرانی خوب در ادارۀ امور عمومی (مطالعۀ موردی: فرمانداری و شهرداری شهرستان مینودشت)" فصلنامۀ مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، دورۀ 7، شمارۀ 25 ، زمستان 1396، صص 113-133.

اعرابی؛ سیدمحمد، بودلائی؛ حسن، 1390، استراتژی تحقیق پدیدارشناسی، فصلنامه علمی و پژوهشی روش شناسی علوم انسانی، س17، ش 68، 1390.

امامی؛ محمد، شاکری؛ حمید، 1395، "حکمرانی خوب و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران" پژوهشنامهی حقوق تطبیقی/ سال اول/ شمارهی 2/ پاییز و زمستان 4931 / صفحات 27 75 .

دیهیم‌پور؛ مهدی، 1398 "تأثیر شفافیت سازمانی بر مدیریت جنجال- نتیجه با میانجیگری سرمایه اجتماعی" فصلنامه علمی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیستوهشتم، شماره 94 ، زمستان 98 ، صص 39-62.

رهنورد؛ فرج‌اله، بیات‌یچالشتری؛ طیبه،  طاهرپورکلانتری؛ حبیب‌اله، منوریان؛ عباس، 1396 "پاسخگویی در شبکه خط‌مشی عمومی" فرآیند مدیریت توسعه، دوره 30 ، زمستان 96 ، شماره 4 ، پیاپی 10، صص 35-68.

دیهیم پور؛ مهدی و میانداری؛ کمال، 1396، " بررسی نقش شفافیت سازمانی در توسعة سرمایة اجتماعی (مورد مطالعه: شهرداری های غرب مازندران)" مدیریت سرمایة اجتماعی، دورة 4، شمارة 2، تابستان 1396، صص 284-289.

رهنورد؛ فرج‌اله، علی پور؛ حسین، دهدار؛ فرزین و خلیلی؛ حیدر، 1398 " چارچوب رابطه حکومت و مردم در ایران: رویکرد نهادی" فصلنامه مدیریت دولتی ایران، دانشگاه تهران صص 3-9.

زندیه؛ حسن، سالارسروی؛ حسن، 1392 "شفافیت اسنادی و حق دسترسی آزاد به اطلاعات" فصلنامۀ گنجینۀ اسنا : د سال بیستم و سوم، دفتر اول، (بهار 1392)، صص 116– 134.

سپهرنیا؛ رویا ، البرزی؛ محمود، کرمانشاه؛ علی ، آذر؛ عادل، سپهرنیا؛ روزیتا، 1398 "الگوی خلاقانه شفافیت حکمرانی خوب برای سازمان‌های سیاستگذار درایران" نشریه علمی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دورة نهم، شمارة یک، تابستان 98 ، صص 77-102.

ضمیری؛ عبدالحسین، نصیری حامد؛ رضا، 1389 "حکمرانی مطلوب و نقش شفافیت در تحقق آن" پژوهشنامه علوم اجتماعی، بهار 1389، 173-244.

عبدالحسین‌زاده؛ محمد و ثنائی؛ مهدی، 1394 " تبیین مفهوم و کاربرد شفافیت در عرصه حکمرانی و اداره امور دولتی" نخستین کنفرانس ملی مدیریت دولتی ایران: خطمشی گذاری عمومی، صص 1-9.

عبدالحسین زاده؛ محمد، 1399 "تبیین مفهوم شفافیت و کاربرد آن در عرصة حکمرانی و ادارة امور دولتی" فصلنامه سیاس تهای راهبردی و کلان، تابستان 1399 . دورۀ 8. شمارۀ 2، صص 178-206.

عامری؛ زهرا، 1394، "نظارت سیاسی بر قدرت و کاربست آن از طریق مردم در نظام حقوقی ایران" سپهر سیاست، سال دوم، شماره 3، بهار 1394، صص 115-174.

فیض‌آبادی؛ حوریه, علائی؛ سعید، 1397، " تأثیر شفافیت سازمانی بر فساد اداری با تأثیرات متقابل اعتماد سازمانی در مراکز درمانی شهرداری تهران" مدیریت بهداشت و درمان (نظام سلامت)، , دوره 9 ، شماره  3، صص 47-54.

قموشی؛ زهرا ، عزتی؛ میترا ، محسنی‌مهر؛ زهرا، 1398، " نقش اخلاق حرفه‌ای اعضای هیئت علمی در شفافیت سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه امام خمینی(ره))" نامه آموزش عالی، سال دوازدهم، شماره 48 ، زمستان 1398 ، صص 37 – 64.

کریمی؛ شهلا و ظهورپرونده؛ جیهه، 1397 "بررسی نیازهای برنامهی آموزشی پزشکان عمومی برای پاسخگویی اجتماعی بر اساس مدل معادلات ساختاری" مجله‌ی توسعه‌ی آموزش در علوم پزشکی، دورهی 11 ، شماره 23 ، زمستان 97 ، صفحات 45 تا 77.

لطفی؛ بهروز، 1397، " نقش شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات در پیشگیری و مبارزه با فساد اقتصادی" توانمندسازی حاکمیت و جامعه.

هومن، حیدرعلی (1385) راهنمای عاملی پژوهش کیفی، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول.

Scott Douglas, Albert Meijer, 2016, "Transparency and Public Value—Analyzing the Transparency Practices and Value Creation of Public Utilities" International Journal of Public Administrationjournal Of Public Administration, 39:12, 940-951, DOI: 10.1080/01900692.2015.1064133.

Murat Jashari, Islam Pepaj, 2018, " The Role of the Principle of Transparency and Accountability in Public Administration" Acta Universitatis Danubius, Vol. 10, no. 1/2018, pp. 60-69.

Anwar Shah, 2018, "Ranking Countries for Good Governance Using Public Opinion Surveys" The Brookings Institution, November 2018, DOI: 10.1007/978-3-319-62707-6_18.

Ibini, Emueje1, Izims, Tochi, 2020, "Effect of Organizational Transparency on Organizational Performance: A Survey of Insurance Companies in Lagos State Nigeria" Journal of Economics, Management and Trade, 26(4): 52-62,

Charles Boelen, Bob Woollard, 2019, " Social accountability and accreditation: a new frontier for educational institutions" Medical Education, Volume43, Issue9 September 2019.

JONATHAN A. FOX, 2015, "Social Accountability: What Does the Evidence Really Say?" World Development Vol. 72, Pp. 346–361, 2015, 0305-750X/ 2015 Published by Elsevier Ltd.

Ibini, Emueje, Izims Tochi, 2020, " Effect of Organizational Transparency on Organizational Performance: A Survey of Insurance Companies in Lagos State Nigeria" Journal of Economics, Management and Trade, Page 52-62DOI: 10.9734/Jemt/2020/V26i430248, Published: 7 July 2020.

Richard Mulgan, 2012, "Transparency and Public Sector Performance" Report Prepared for The Australia And New Zealand School of Government, July 2012.Creativecommons. Org/Licenses/By/3.0/.

Anna Grosmana, Aija Leiponen, 2018, "Organizational Transparency and Power in Firm Ownership Networks" Journal of Comparative Economics, Volume 46, Issue 4, December 2018, Pages 1158-1177.