تحول هویت نوجوانان پسر ایرانی در بستر ضد روایت زندگی: یک پژوهش کیفی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 1، دوره 18، شماره 71، فروردین 1401، صفحه 263-276   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

یوسف جلالی^{* 1}؛ حسین اسکندری²؛ احمد برجعلی³؛ فرامرز سهرابی⁴؛ محمد عسگری⁵

¹دانشجوی دکتری روان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

²استاد گروه روان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

³استاد گروه روان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

⁴استاد روان شناسی دانشگاه علامه طباطبائی

⁵دانشیار گروه روان شناسی تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هـدف ایـن پژوهـش بررسـی تحـول هویـت نوجوانـان پسـر ایرانـی در بسـتر ضـد روایـت زندگـی آن‌هـا بـود. روش پژوهـش کیفـی و همبسـتگی بـود. جامعـۀ آمـاری پژوهـش در بخـش کیفـی شـامل نوجوانـان پسـر ۱۵ تـا ۲۰ سـاله و روان‌شناسـان و جامعه‌شناسـان شـهر تهـران در سـال ۱۳۹۹ بـود. نوجوانـان بـا نمونه‌بـرداری دردسـترس انتخـاب شـدند و نمونه بـرداری از آنـان تـا زمـان رسـیدن بـه اشـباع نظـری (۱۹ نفـر) ادامـه یافـت. از میـان متخصصـان نیـز ۶ نفـر بـا اسـتفاده از نمونه‌گیـری هدفمنـد انتخـاب شـدند. در بخـش کمـی، جامعـۀ آمـاری نوجوانـان پسـر ۱۵ تـا ۲۰ سـالۀ شـهر تهـران در سـال ۱۳۹۹ بـود و از بیـن آنهـا ۲۱۸ نفـر بـا اسـتفاده از نمونه‌گیـری دردسـترس انتخـاب شـدند. گـردآوری داده‌هـا در بخـش کیفـی از طریـق مصاحبـۀ داسـتان زندگـی (مک آدامـز، ۱۹۹۵) و در بخـش کمـی بـا اسـتفاده از پرسشـنامۀ محقق سـاخته انجـام و بـرای تحلیـل داده‌هـا در بخـش کیفـی از روش تحلیـل محتـوا و در بخـش کمـی از تحلیـل عاملـی تأییـدی اسـتفاده شـد. نتایـج تحلیـل محتـوا نشـان داد کـه مـدل ضـد روایـت نوجوانـان شـامل مؤلفه‌هایـی چـون سـبک زندگـی اختیـاری، حـس منحصربه فـرد بـودن، اسـتقلال‌خواهی و رقابت‌جویـی اسـت. نتایـج تحلیـل عاملـی مرتبـۀ اول حاکـی از برازندگـی مناسـب ایـن مـدل بـا داده‌هـا بـود. نتایـج تحلیـل عاملـی مرتبـۀ دوم نیـز نشـان داد کـه حـس منحصربه فـرد بـودن بیشـترین سـهم را در مـدل دارد. بـر اسـاس یافتـه‌هـای پژوهـش می‌تـوان نتیجـه گرفـت کـه ارزش‌هـای مـدرن و فردی‌نگـر نفـوذ چشـمگیر در سـاختار ضدروایـت هویـت نوجوانـان پسـر ایرانـی دارد.

کلیدواژه‌ها

روایت پژوهی؛ ضد روایت؛ نوجوان؛ هویت روایتی

مراجع

American Psychological Association. (2018). Competi- tiveness and independence. In APA dictionary of psy- chology. Retrieved January 27, 2021, from https:// dictionary.apa.org/competitiveness.

Atadokht, A., Hamidifar, V., & Mohammadi, I. (2014). Pathologic use and type of mobile phone use in high school students and its relationship with academic per- formance and achievement motivation. School Psy- chology, 3(2), 122-136. [In Persian].

Azad-Armaki, T., & Akbari, H. (2012). The understand- ing of the quality of the Iranian society on the basis of young generation’s leisure time. Journal of Social Studies and Research in Iran, 1(2), 1-22. [In Persian].

Andrews, M. (2014). Counter-narratives and the power to oppose. In M. Bamberg & M. Andrews (Eds.), consid- ering counter-narratives: Narrating, resisting, making sense (pp. 1-6). Amsterdam, the Netherlands: John Benjamins.

Balvardi, Z., & Abdollahi, M. (2011). Modern self-iden- tity growth rate among adolescent girls case study: Pre-university course, Tehran, 2008. Women Studies, .143-164 ,(27)9

Bamberg, M. (2020). Considering counter-narratives. In M. Bamberg & M. Andrews (Eds.), considering counter-narratives: Narrating, resisting, making sense (pp. 351-371). Amsterdam, the Netherlands: John Benjamins.

Bamberg, M., & Andrews, M. (Eds.). (2020). consider- ing counter-narratives. Narrating, resisting, making sense. Amsterdam, the Netherlands: John Benjamins.

Bodner, E., & Cohen-Fridel, S. (2010). Relations between attachment styles, ageism and quality of life in late life.International Psychogeriatrics,22(8), 1353-1361.

Chaney, D. (1996). Lifesظtyles (1st Ed.). Londn: Rout- ledge.

Cohler, B. J. (1982). Personal narrative and life course. Lifespan Development and Behavior, 4, 205-241.

Demir, M., Şimşek, Ö. F., & Procsal, A. D. (2013). I Am so Happy ‘Cause My Best Friend Makes Me Feel Unique: Friendship, Personal Sense of Uniqueness and Happiness. Journal of Happiness Studies, 14(4). 

Denzin, N. (2015). Emancipatory discourses and the eth- ics and politics of interpretation. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), Handbook of Qualitative Research (pp. 933-958). Thousand Oaks, CA: Sage.

Erikson, E. (1980). Youth and identity. New York: Norton.

Habermas, T., & Bluck, S. (2000). Getting a life: The emergence of the life story in adolescence. Psycholog- ical Bulletin, 126(5), 748-769.

Hammack, P. L., & Cohler, B. J. (2019). Narrative, iden- tity, and the politics of exclusion: Social change and the gay and lesbian life course. Sexuality Research & Social Policy, 8(3), 162-182.

Heidarizadeh, N., Farajollahi, M., & Ismaeili, Z. (2017). Epidemiological and clinical features of social anxiety disorder in Kermanshah students: A cross-sectional study. Iranian Journal of Epidemiology, 13(1), 52-59. [In Persian].

Kalani, S., & Safiri, K. (2017). Youth Identity Challenges in Interaction with Family and Society. Social Prob- lems of Iran (Journal of Kharazmi University), 8(1),97-119.

Karimian, H. (2008). A glance at juvenile delinquency. Monthly of Knowledge, 17(3), 156-141.

Lundholt, M. W., Maagaard, C. A., & Piekut, A. (2018). Counter narratives. In R. L. Heath, & W. Johansen (Eds.),the International Encyclopedia of Strategic Communication Wiley Blackwell.

Luyckx, K., Schwartz, S. J., Goossens, L., Beyers, W., & Missotten, L. (2019). Processes of personal identity formation and evaluation. In S. J. Schwartz, K. Luy- ckx, & V. L. Vignoles (Eds.), Handbook of identity theory and research (pp. 77-98). Springer Science + Business Media.

Lyle, M. (2016). The role of counter narratives in the rene- gotiation of identity: A curricular perspective. Journal of the Canadian Association for Curriculum Studies (JCACS), 14(2), 33-42.

Majdabadi-Farahani, Z., Farzad, V., Shahrarai, M., & Moradi, A. R. (2011). Family functioning, personal identity and problematic behaviors in adolescence. Developmental Psychology: Iranian Psychologists, 7(27), 207-217. [In Persian].

Marzban, A. (2018). Prevalence of high-risk behaviors among adolescents in Qom in 2016. Journal of Pars University of Medical Sciences (Jahrom), 16(3), 44- 51. [In Persian].

McAdams, D. P. (2001). The psychology of life stories. Review of General Psychology, 5(2), 100-122. 

McAdams, D. P., & McLean, K. C. (2013). Narrative identity. Current Directions in Psychological Science ,22(3),233-238.

McLean, K. C., & Pasupathi, M. (2019). Narrative identi- ty. In: Levesque R. J.