بررسی تاثیر مشارکت سیاسی زنان بر طرحواره‌های نقش جنسیتی

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

دوره 11، شماره 43، آذر 1401، صفحه 79-89   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمانه شاطرزاده یزدی¹؛ مجید توسلی رکن آبادی^{* 2}؛ سید حسین اطهری³

¹دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

هدف: اشتغال می‌تواند بر طرحواره‌های نقش جنسیتی تاثیر بگذارد. در نتیجه پژوهش حاضر با هدف مقایسه طرحواره‌های نقش جنسیتی زنان شاغل در سازمان‌های اجرایی سیاسی و غیرسیاسی انجام شد.
روش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا مقایسه‌ای بود. جامعه پژوهش زنان شاغل در سازمان‌های اجرایی سیاسی و غیرسیاسی شهر مشهد در سال 1398 بودند. نمونه پژوهش 114 نفر از زنان شاغل در سازمان‌های سیاسی بودند که با روش نمونه‌گیری سرشماری انتخاب و 384 نفر از زنان شاغل در سازمان‌های غیرسیاسی بودند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش فرم کوتاه سیاهه طرحواره‌های نقش جنسیتی (بم، 1981) بود که روایی آن با نظر متخصصان تایید و پایایی کل آن با روش آلفای کرونباخ  ۰.۸۶بدست آمد. داده‌ها با آزمون‌های کای اسکوئر، فیشر و تی مستقل در نرم‌افزار SPSS-22 تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که زنان شاغل در سازمان‌های اجرایی سیاسی و غیرسیاسی بر اساس آزمون کای اسکوئر از نظر تحصیلات و تأهل، بر اساس آزمون فیشر از نظر استان تولد، شهر تولد، رده شغلی و رضایت شغلی و بر اساس آزمون تی مستقل از نظر میانگین سنی و سابقه کار تفاوت معنی‌داری نداشتند (05/0P>). یافته‌های دیگر نشان داد میانگین  نمره طرحواره‌های  نقش جنسیتی مردانه زنان شاغل در سازمان‌های اجرایی سیاسی به‌طورمعنی‌داری بیشتر از میانگین آن در زنان شاغل در سازمان‌های اجرایی غیرسیاسی بود (05/0˂P)، اما آنها از نظر میانگین نمره طرحواره‌های نقش جنسیتی زنانه و طرحواره‌های مطلوبیت اجتماعی تفاوت معنی‌داری نداشتند (05/0P>).
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که طرحواره‌های نقش جنسیتی مردانه در زنان تحت تاثیر اشتغال در سازمان‌های اجرایی سیاسی و غیرسیاسی است.

کلیدواژه‌ها

طرحواره‌های نقش جنسیتی؛ زنان؛ سازمان‌های سیاسی؛ سازمان‌های غیرسیاسی

مراجع

Bem SL. (1981). Bem sex role inventory: Professional manual. Palo Alto: Consulting Psychologists Press. [Link]

Drake CE, Primeaux S, Thomas J. (2018). Comparing implicit gender stereotypes between women and men with the implicit relational assessment procedure. Gender Issues; 35: 3-20. [Link]

Endendijk JJ, Portengen CM. (2022). Children’s views about their future career and family involvement: Associations with children’s gender schemas and parents’ involvement in work and family roles. Frontiers in Psychology, 12(789764): 1-11. [Link]

Falconi AM, Weber AM, Cullen MR, Stefanick ML, Michael YL, Darmstadt GL. (2020). Shifts in women's paid employment participation during the World War II era and later life health. Journal of Adolescent Health; 66(1): 42-50. [Link]

Kahrizi M, Moradi A. Ethical challenges of women being employed for family (Comparative analysis of Islam and Feminism and providing solutions). Research Quarterly in Islamic Ethics; 8(28): 23-40. [Link]

Karbalaie M, Karami J. (2020). Prediction of self-efficacy based on resiliency, perceived gender discrimination and gender role schemas of women. Quarterly Social Psychology Research; 9(36): 73-88. [Link]

Khademi A, Yaseri Z. (2021). Women's employment in the issue of work-life balance (review of the policy process of the Islamic Republic of Iran). Woman in Development & Politics. 19(1): 1-20. [Link]

Koenig AM. (2018). Comparing prescriptive and descriptive gender stereotypes about children, adults, and the elderly. Frontiers in Psychology; 9(1086): 1-13. [Link]

Kordi H, Hadizadeh S. (2013). A survey on employed and non-employed women lifestyle. Quarterly Journal of Woman & Society. 3(12): 21-42. [Link]

Krumbiegel K, Maertens M, Wollni M. (2020). Can employment empower women? Female workers in the pineapple sector in Ghana. Journal of Rural Studies; 80: 76-90. [Link]

Lemons MA, Parzinger M. (2007). Gender Schemas: A Cognitive Explanation of Discrimination of Women in Technology. Journal of Business and Psychology; 22(1): 91-98. [Link]

Lewis M, Lupyan G. (2020). Gender stereotypes are reflected in the distributional structure of 25 languages. Nature Human Behaviour; 4(10): 1021-1028. [Link]

Moya M, Moya-Garofano A. (2021). Evolution of gender stereotypes in Spain: From 1985 to 2018. Psicothema; 33(1): 53-59. [Link]

Nourani Saadoldin Sh, Baharshahi S, Esmaily H, Asgharipour N. (2017). Comparison of gender schemas of couples in women with and without spouse abuse referred to Health Care Centers in Mashhad in 2015. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility; 20(2): 21-30. [Link]

Pouratashi M, Zamani A. (2021). Sociological analysis of female students’ awareness about women’s employment in Islamic society (Case study: Female students at Tehran University). Quarterly of Social Studies Research in Iran; 10(2): 561-586. [Link]

Signore A, Semenchuk BN, Strachan SM. (2021). Self-compassion and reactions to a recalled exercise lapse: The moderating role of gender-role schemas. Journal of Sport and Exercise Psychology; 43(6): 477-487. [Link]

Spinner L, Cameron L, Tenenbaum HR. (2022). Gender stereotypes in young children’s magazines. Mass Communication and Society; In Press. [Link]

Starr C, Zurbriggen EL. (2017). Sandra Bem’s gender schema theory after 34 years: A review of its reach and impact. Sex Roles; 76(9-10): 1-13. [Link]

Tabarsa GhA, Amirkhani T, Nani S. (2018). Identifying and prioritizing the indicators for distinguishing between political and administrative jobs. Quarterly Journal of Public Organizations Management; 6(4): 93-106. [Link]

Torkaman S, Fathi S. (2017). Study the effect of women's employment concerns over the quality of their lives. Quarterly Journal of Woman & Society. 7(28): 13-26. [Link]

Zizevskaia E, Shchukina M. (2018). Gender schemas in perception of gender neutral images. Psychology and Culture; 11(1): 151-163. [Link]