تعیین باقیمانده 198 آفت‌کش مختلف در انواع متفاوت خرمای موجود در بازار ایران با روش استخراج کچرز اصلاح‌شده و کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی متوالی

فصلنامه کیفیت و ماندگاری تولیدات کشاورزی و مواد غذایی

دوره 2، شماره 4، خرداد 1402، صفحه 13-36   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/qafj.2022.1964862.1043

نویسندگان

عزیمه خضری¹؛ مهدی انصاری²؛ مریم کاظمی پور^{* 3}؛ مریم امیراحمدی⁴؛ مهدی شهیدی⁵

¹دانشجوی دکتری، گروه شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان،‌ ایران

²استاد، گروه کنترل غذا و دارو، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان،‌ ایران

³استاد، گروه شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان،‌ ایران

⁴استادیار، آزمایشگاه مرکز تحقیقات غذا و دارو، سازمان غذا و دارو، تهران،‌ ایران

⁵دانشیار، گروه شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان، کرمان،‌ ایران

چکیده

هدف از این مطالعه توسعه یک روش تجزیه‌ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS) برای تعیین باقی‌مانده 198 آفت‌کش در خرما با استفاده از کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی متوالی (GC/MS/MS) بود. استخراج با استونیتریل و آبگیری توسط سولفات منیزیم در حضور سدیم کلرید و پاک‌سازی توسط PSA برای حذف مواد تداخل‌کننده غیرقطبی مثل لیپیدها انجام شد. اثر دو متغیر زمان استخراج و مقدار آب افزوده شده به نمونه مورد بررسی قرار گرفت. برای رفع اثر ماتریکس منحنی کالیبراسیون با استفاده از آنالیز نمونه‌های اسپایک شده و با در نظر گرفتن نسبت سطح زیر پیک منحنی آفت‌کش‌ها به سطح زیر پیک استاندارد داخلی رسم گردید. منحنی‌های کالیبراسیون برای اکثر آفت‌کش‌ها در محدوده 150-15 میکروگرم بر کیلوگرم ، با ضرایب رگرسیون (r2) بالاتر از 0/9934 خطی بودند. به منظور تعیین و بررسی درصد بازیافت نیز از نمونه‌های اسپایک در سطوح غلظتی ng/ml150 و 100، 50، 30، 10 به همراه افزودن استاندارد داخلی در سطح ng/ml 150 در 3 روز کاری مختلف استفاده شد. میانگین میزان بازیابی آفت‌کش‌ها 70 تا 120 درصد و حدود تشخیص (LODs) و حدود تعیین کمی (LOQs) به ترتیب در محدوده 14-5 میکروگرم بر کیلوگرم و 40-14 میکروگرم بر کیلوگرم تعیین شدند و انحراف استاندارد نسبی برای همه آفت‌کش‌ها ≤20٪ بود. در نهایت روش تایید شده برای پایش باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در 30 نمونه خرمای تازه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد، روش استخراج QuEChERS اصلاح شده در تجزیه‌ی باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در خرما کارآمد بوده و هیچ یک از نمونه‌ها دارای باقی‌مانده بالاتر از حد بیشینه باقی‌مانده آفت‌کش‌ها (MRL)نبودند.

کلیدواژه‌ها

خرما؛ آفت‌کش‌ها؛ باقیمانده آفت‌کش‌ها؛ روش کچرز؛ طیف‌سنجی جرمی متوالی

مراجع

1-Heydari A, Tabrizian M, Ramezani K, Mahdavi M, Heydari V, Alizadeh B, Farvardeh L. Introduction, registration, formulation, application techniques of chemical pesticides, production of pheromones, research in the field of pesticide residues and determ-ination of their permissible limits (MRLs) in agricultural products, Botanical Research Institute Iran, Agricultural Research, Edu-cation and Promotion Organization. 2014; 51-94. [Persian]

2-Pyrzynska K. Use of nanomaterials in sample preparation. TrAC Trends in Analy-tical Chemistry. 2013; 1(43):8-100.

3-Mitra S. Sample preparation techniques in analytical chemistry, John Wiley & Sons, New Jearsy. 2003.

4-Qin Z. Thin film microextraction, PhD Thesis, University of Waterloo, Canada, 2010.

5-Santana-Mayor Á, Socas-Rodríguez B, Herrera-Herrera AV, Rodríguez-Delgado MÁ. Current trends in QuEChERS method. A versatile procedure for food, environme-ntal and biological analysis. TrAC Trends in Analytical Chemistry. 2019; 1(116):35-214.

6-Pihlström T, Valverde A, Reynolds S, Masselter S, de Kok A, Fernández-Alba A, et al. Method validation and quality control procedures for pesticide residues analysis in food and feed. Document n. SANCO/12495 /2011. EU Reference Laboratories for Resi-dues of Pesticides European Commission 2011.

7-European Commission. 2019. SANTE/ 12682/2019: Analytical quality control and method validation procedures for pesticide residues analysis in food and feed. p. 48. [accessed 2019]. https://www. Eurlpestic-ides. eu /userfiles/file

8-Halim N, Kuntom A, Shinde R, Banerjee K. High throughput residue analysis of indaziflam and its metabolites in palm oil using liquid chromatography-tandem mass sp-ectrometry. Journal of AOAC Internatio-nal. 2020; 103(5):42-1237.

9-Li G, Zhang L, Zhang Z. Determination of polychlorinated biphenyls in water using dynamic hollow fiber liquid-phase microextraction and gas chromatography-mass spe-ctrumetry. Journal of chromatography A. 2008; 12;1204(1):22-119.

10-Khezri A, Ansari M, Amirahmadi M, Shahidi M, Mohamadi N, Kazemipour M. Pesticide residues in dates using a modified QuEChERS method and GC-MS/MS. Food Additives & Contaminants: Part B. 2022:1-9.

 11-M Abd El-Mageed N, I Abu-Abdoun I, AH Kayaf K, S Janaan A. Monitoring of pesticide residues in imported datepalm fruits in United Arab Emirates. 2021.

12-Attia S, Zougari S, Sahraoui H, Aloui R, Nsir S, Hached W, et al. Pesticide residues surveillance of date palm (Phoenix dactyl-lifera) in the south of Tunisia. 2019.

13-Li S, Yu P, Zhou C, Tong L, Li D, Yu Z, et al. Analysis of pesticide residues in commercially available chenpi using a modified QuEChERS method and GC-MS/MS determination. Journal of Pharm-aceutical Analysis. 2019.

14-Jiang Z, Li H, Cao X, Du P, Shao H, Jin F, et al. Determination of hymexazol in 26 foods of plant origin by modified QuE-ChERS method and liquid chromatography tandem-mass spectrometry. Food Chemi-stry. 2017;228:9-411.

15-Pano-Farias NS, Ceballos-Magaña SG, Muñiz-Valencia R, Gonzalez J. Validation and assessment of matrix effect and uncertainty of a gas chromatography coupled to mass spectrometry method for pesticides in papaya and avocado samples. Journal of Food and Drug Analysis. 2017;25(3): 9-501.

16-Machado I, Gérez N, Pistón M, Heinzen H, Cesio MV. Determination of pesticide residues in globe artichoke leaves and fruits by GC-MS and LC-MS/MS using the same QuEChERS procedure. Food Chemistry. 2017;227:36-227.

17-Ferreira JA, Ferreira JMS, Talamini V, Facco JdF, Rizzetti TM, Prestes OD, et al. Determination of pesticides in coconut (Cocos nucifera Linn.) water and pulp using modified QuEChERS and LC-MS/MS. Food Chemistry. 2016;213:24-616.

18-Golge O, Kabak B. Evaluation of QuE-ChERS sample preparation and liquid chro-matography-triple-quadrupole mass spectrumetry method for the determination of 109 pesticide residues in tomatoes. Food Chemistry. 2015;176:32-319.

19-Paz M, Correia-Sá L, Becker H, Lon-ghinotti E, Domingues VF, Delerue-Matos C. Validation of QuEChERS method for organochlorine pesticides analysis in tamarind (Tamarindus indica) products: Pe-el, fruit and commercial pulp. Food Control. 2015;54:82-374.

20-Omar N, Bakar J, Muhammad K. Dete-rmination of organochlorine pesticides in shrimp by gas chromatography-mass spec-tro metry using a modified QuEChERS approach. Food Control. 2013;34(2):22-318.

21-Sinha SN, Bhatnagar VK, Doctor P, Toteja GS, Agnihotri NP, Kalra RL. A novel method for pesticide analysis in refined sugar samples using a gas chrom-atography-mass spectrometer (GC-MS/MS) and simple solvent extraction method. Food Chemistry. 2011;126(1):86-379.