اثر ضد‌باکتریایی عصاره‌ی گیاه چوچاق (Eryngium planum) بر روی جدایه‌های بالینی اشریشیا کولای و استافیلوکوکوس ‌اورئوس

نشریه علمی میکروبیولوژی دامپزشکی

دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 44، شهریور 1401، صفحه 21-28   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی (اصیل)

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jvm.2022.1964297.1217

نویسندگان

ساناز دادارطلب¹؛ الهام هوشمند خمیران^{* 2}؛ پگاه نیکقدم²

¹دانش آموخته گروه دامپزشکی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی

²استادیار گروه دامپزشکی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

چوچاق (Eryngium planum)‌،گیاه بومی نواحی شمال ایران، دارای اسیدهای فنولیک و سایرترکیبات با خواص ضدباکتریایی است. در این مطالعه خواص ضدباکتریایی عصاره‌ی متانولی چوچاق بر روی 115 جدایه‌ی بالینی استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکولای بررسی شد. عصاره‌ی متانولی چوچاق به روش خیساندن (ماسراسیون) تهیه شد و استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکولای از موارد بالینی انسانی و دامی جدا شدند. از آزمون انتشار دیسک برای ارزیابی فعالیت ضد‌میکروبی عصاره استفاده شد، با آنتی بیوتیک‌های استاندارد مقایسه و نتایج به دست آمده با آزمون آماری توکی آنالیز گردید. تاثیر غلظت 2/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر عصاره روی استافیلوکوکوس اورئوس انسانی و غلظت 6/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر روی استافیلوکوکوس اورئوس دامی، با اختلاف معناداری، نسبت به جنتامایسین بیشتر بود. اثر عصاره با غلظت‌ 4/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر بر اشریشیاکولای انسانی و دامی، مشابه جنتامایسین بود و تفاوت معنی‌داری بین آنها مشاهده نشد، ولی اثر عصاره با غلظت 6/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر بر اشریشیاکولای دامی با اختلاف معناداری نسبت به جنتامایسین بیشتر بود. تاثیر عصاره بر اشریشیاکولای دامی و انسانی با اختلاف معناداری از سیپروفلوکسازین بیشتر بود (05/0> P). بر اساس نتایج، عصاره‌ی متانولی چوچاق در غلظت 4/1 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر اثر بازدارندگی مطلوبی را بر استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیاکولای داشت که نشاندهنده‌ی خاصیت ضدمیکربی این گیاه است.

کلیدواژه‌ها

چوچاق؛ عصاره ی متانولی؛ استافیلوکوکوس اورئوس؛ ای کولای

مراجع

1- امینی، ف. مشتاقی، حمدالله. عباس والی، م. (1395). اثر عصاره متانولی نعناع و چوچاق بر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در پنیر سویا در دمای 15 درجه سانتیگراد. مجله میکرب شناسی مواد غذایی، سال سوم، 36-25.

2-پلنگیان، س. زابلی، ف. فتاحی، ا. (1396). بررسی خاصیت ضد میکروبی اسانس گیاه زولنگ بر روی برخی از میکروارگانیسم­های مولد توکسین در مواد غذایی، اولین همایش ملی نقش گیاهان دارویی در اقتصاد مقاومتی، فریدون شهر، 1396. https://civilica.com/doc/653961

3-خوشبخت، ش. قاسمی یزدی، ک. طلیعی، ف. طبسی ع. (1397). ارزیابی خاصیت ضد قارچی اسانس گیاه زولنگ (Eryngium campestre)  جمع­آوری­شده از منطقه مازندران بر روی قارچ کاندیداآلبیکنس­(Candida albicans) . اولین همایش ملی ایده­های نوین در کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، آبان 97، 170-168.

4-رمضانی مقدم، ع. دریابک، ف. میرزایی، م. آریایی، پ. (1392). بررسی خواص آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی زولنگ، سومین همایش ملی گیاهان دارویی،آمل، 1392. https://civilica.com/doc/288298

5-صابر، م.  شفیقی، س.ط. (1396). بررسی اثرات ضدباکتریایی و ضدقارچی عصاره آبی و الکلی چوچاق (Eryngium campestre). کنفرانس بین­المللی علوم کشاورزی، گیاهان­ دارویی و طب سنتی، مشهد، 1396.  https://civilica.com/doc/740128

6-فدایی، ز. رجبیان، م. سریری، ر. شاهنگیان، س. ش. (1396). مطالعه مقایسه میزان آنتوسیانین در بخش­های مختلف گیاه چوچاق،کنفرانس بین المللی علوم کشاورزی، گیاهان دارویی و طب سنتی، مشهد، 1396. https://civilica.com/doc/740306

7-نبوی، س.م. نبوی، س.ف. ابراهیم­زاده، م.ع ، اسلامی، ب. (1388). بررسی اثر آنتی­اکسیدانی چهارگونه گیاهی زولنگ، چوچاخ، تلکا و خرمندی در مدل برون تن تلکا. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، دوره هشتم، 148-137.

8-Adamczak A, Oz˙arowski M, Karpin´ ski T.M. (2019). Antibacterial activity of some flavonoids and organic acids widely distributed in plants. Journal of Clinical Medicine, 9: 109. https://doi.org/10.3390/jcm9010109

9-Bouarab-Chibane L, Valérian Forquet V, Lantéri P, Clément Y, Léonard-Akkari L, Oulahal N. Degraeve P., Bordes C. (2019). Antibacterial properties of polyphenols: Characterization and QSAR (quantitative structure–activity relationship) models. Frontiers Microbiology, 10: 829. doi: 10.3389/fmicb.2019.00829

10-CDC. Vancomycin-resistance Staphylococcus aureus-Pennsylvania. (2002). Morbidity and Mortality Weekly Report, 51: 902.

11-Cunha BA. (2005). Methicillin resistant Staphylococcus aureus Clinical Manifestation and antimicrobial therapy. Clinical Microbiology Infection, 11: 33-42.

12-Derda M, Thiem B, Budzianowski J, Hadas E, Wojt WJ, Wojtkowiak-Giera A. (2013). The evaluation of the amebicidal activity of Eryngium planum extracts. Acta Poloniae Pharmaceutica-Drug Research, 70: 1027-1034.

13-Duke JA. (2002). Handbook of medicinal herbs. 2^nd ed. London: CRC Press: 277-278.

14-Fairbrother JM, Nadeau E. (2006). Escherichia coli: on-farm contamination of animals.  Revue scientifique et technique, 25: 555-69.

15-Kikowska M, Budzianowski J, Krawczyk A, Thiem B. (2012). Accumulation of rosmarinic, chlorogenic and caffeic acids in in vitro cultures of Eryngium planum L. Acta Physiologiae Plantarum, 34: 2425–2433. doi:10.1007/s11738-012-1011-1

16-Kremer D, Zovko Končić M, Kosalec I, Košir IJ, Potočnik T, Čerenak A, Srečec S, Dunkić V, Vuko E. (2021). Phytochemical Traits and Biological Activity of Eryngium amethystinum and E. alpinum (Apiaceae). Horticulturae, 7: 364. https://doi.org/10.3390/horticulturae7100364

17-Paun G, Neagu E, Moroeanu V, Albu C, Savin S, Radu GL. (2019). Chemical and Bioactivity Evaluation of Eryngium planum and Cnicus benedictus Polyphenolic-Rich Extracts.  Hindawi BioMed Research International, Article ID 3692605. https://doi.org/10.1155/2019/3692605

18-Thiem B, Goślińska O, Kikowska M, Budzianowski J. (2010). Antimicrobial activity of three Eryngium L. species (Apiaceae). Herba Poloniea, 56: 52-59.

19-Thiem B, Kikowska M, Kurowska A, Kalemba D. (2011). Essential Oil Composition of the Different Parts and In Vitro Shoot Culture of Eryngium planum L. Molecules, 16: 7115–7124. doi:10.3390/molecules16087115

20-Wray c, Morris JA. (1985). Aspects of colibacillosis in farm animals. Journal of Hygiene (Lond), 95: 577–593. doi: 10.1017/s002217240006068x