بررسی اثر ضد اضطرابی عصاره هیدروالکلی خرفه (Oleracea Portulaca L.) در موش صحرایی در طی سمیت با بیسفنول A

فصلنامه زیست شناسی جانوری

دوره 15، شماره 1، آذر 1401، صفحه 109-119   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ascij.2022.1948529.1350

نویسندگان

داود فضلی^{* 1}؛ غلامحسن واعظی²؛ بهناز برزگرزاده نمرور³؛ یوسف علیپور علیایی³

¹گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

²گروه زیست شناسی، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران

³گروه زیست شناسی جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

ب
بیسفنول A یک ماده شیمیایی بالقوه مختل کننده غدد درون ریز است که در صنایع پلاستیک بصورت وسیع مورد استفاده قرار می­گیرد و اثرات مخرب آن بر سیستم­های مختلف بدن اثبات شده است.. انسان بدلیل اینکه این ماده می­تواند از مواد پلیمری آزاد شود و وارد منابع آبی و غذایی گردد، در معرض خطر بیشتری قرار دارد. گیاه خرفه (Oleracea Portulaca L.) با دارا بودن انواع ترکیبات فیتوشیمیایی با خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی می­تواند اثرات سمی بیسفنول را تعدیل نموده و بهبود بخشد. در این تحقیق، 49 سر رت نر بالغ نژاد ویستار به صورت تصادفی در هفت گروه 7 تایی به شرح زیر تقسیم شدند: گروه کنترل، شاهد (دریافت کننده500 میکروگرم روغن ذرت/کیلوگرم وزن بدن)، گروه دریافت کننده سم (500 میکروگرم/کیلوگرم وزن بدن بیسفنول A)، کنترل مثبت (100 میلی­گرم/کیلوگرم وزن بدن عصاره هیدروالکلی گیاه خرفه)، 3 گروه تیمار دریافت کننده خرفه (500 میکروگرم بیسفنولA + 50، 100، 150 میلی­گرم عصاره هیدروالکلی گیاه خرفه/کیلوگرم وزن بدن). تزریق­ها به صورت داخل صفاقی و به مدت 14 روز پیاپی انجام گردید. تست اضطراب توسط ماز بعلاوه­ای شکل مرتفع در روز آخر انجام گرفت. داده­ها در نرم­افزار آماری SPSS طی آنالیز واریانس یک طرفه با تست تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این تحقیق نشان داد در گروه‌های تیمار شده با خرفه زمان سپری شده در بازوی باز (OAT) و درصد دفعات ورود به بازوی باز (OAE) به‌عنوان شاخص­های اضطراب افزایش معنی‌داری (05/0p < ) را در مقایسه با گروه کنترل دارد. نتایج حاکی از اثر وابسته به دوز عصاره هیدروالکلی خرفه در کاهش حالت اضطراب است. همچنین داده­های تجزیه و تحلیل نشان داد که خرفه می­تواند اثرات سمی BPA را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

بیسفنول؛ خرفه؛ اضطراب؛ ماز بعلاوه‌ای شکل مرتفع

مراجع

1. Antony C. 2001. Purslane (Portulaca Oleracea). Personal care magazine, 2(4): 7-15.
2. Arruda S.F., Siqueira E.M., Souza E.M. 2004. Malanga (Xanthosoma sagittifolium) and purslane (Portulaca oleracea) leaves reduce oxidative stress in vitamin A-deficient rats. Annals of nutrition and metabolism, 48(4): 288-295.
3. Bandelow B., Michaelis S. 2015. Epidemiology of anxiety disorders in the 21st century. Dialogues in Clinical Neuroscience, 17(3): 327.
4. Beirami E., Oryan S., Valizadegan F., Zarrindast M. 2012., Performance Evaluation of Interference Morphine and β-Adrenergic System of Dorasal Hippocampus on Anxiety-Related Behaviour in Male Wistar rat. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, 22(91): 50-59. (in Persian)
5. Bonyani A., Sajjadi S. E., Rabbani M. 2018. Anxiolytic effects of Lippia citriodora in a mouce model of anxiety. Research in Pharmaceutical Sciences, 13(3): 205.
6. Braun J.M. 2017. Early-life exposure to EDCs: role in childhood obesity and neurodevelopment. Nature Reviews Endocrinology, 13(3): 161-173.
7. Casas M., Chevrier C., Den Hond E., Fernandez M. F., Pierik F., Philippat C., Vrijheid M. 2013. Exposure to brominated flame retardants, perfluorinated compounds, phthalates and phenols in European birth cohorts: ENRIECO evaluation, first human biomonitoring results, and recommendations. International Journal of Hygiene and Environmental Health, 216(3): 230-242.
8. Chan K., Islam M.W., Kamil M.A., Radhakrishnan R., Zakaria, M.N.M., Habibullah, M., Attas A. 2000. The analgesic and anti-inflammatory effects of Portulaca oleracea L. subsp. sativa (Haw.) Celak. Journal of Ethnopharmacology, 73(3): 445-451.
9. Changizi-Ashtiyani S., Zarei A., Taheri S., Rasekh F., Ramazani M. 2013. The effects of Portulaca oleracea alcoholic extract on induced hypercholesteroleomia in rats. Zahedan Journal of Medical Sciences, 15(6): 34-39. (in Persian)
10. Cox K. H., Gatewood J. D., Howeth C., Rissman E.F. 2010. Gestational exposure to bisphenol A and cross-fostering affect behaviors in juvenile mice. Hormones and behavior, 58(5): 754-761.
11. Dkhil M.A., Moniem A.E.A., Al-Quraishy S., Saleh R.A. 2011. Antioxidant effect of purslane (Portulaca oleracea) and its mechanism of action. Journal of Medicinal Plants Research, 5(9): 1589-1593.
12. Farabollini F., Porrini S., Dessı-Fulgheri F. 1999. Perinatal exposure to the estrogenic pollutant bisphenol A affects behavior in male and female rats. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 64(4): 687-694.
13. Fujimoto T., Kubo K., Aou S. 2006. Prenatal exposure to bisphenol A impairs sexual differentiation of exploratory behavior and increases depression-like behavior in rats. Brain Research, 1068(1): 49-55.
14. Gioiosa L., Fissore E., Ghirardelli G., Parmigiani S., Palanza P. 2007. Developmental exposure to low-dose estrogenic endocrine disruptors alters sex differences in exploration and emotional responses in mice. Hormones and Behavior, 52(3): 307-316.
15. Gioiosa L., Parmigiani S., Vom Saal F. S., Palanza P. 2013. The effects of bisphenol A on emotional behavior depend upon the timing of exposure, age and gender in mice. Hormones and Behavior, 63(4): 598-605.
16. Habtemariam S., Harvey A.L., Waterman P. G. 1993. The muscle relaxant properties of Portulaca oleracea are associated with high concentrations of potassium ions. Journal of Ethnopharmacology, 40(3): 195-200.
17. Imai S., Shiraishi A., Gamo K., Watanabe I., Okuhata H., Miyasaka H., Hirata K. 2007. Removal of phenolic endocrine disruptors by Portulaca oleracea. Journal of Bioscience and Bioengineering, 103(5): 420-426.
18. Inadera H. 2015. Neurological effects of bisphenol A and its analogues. International Journal of Medical Sciences, 12(12): 926.
19. Kamal Uddin M., Juraimi A.S., Hossain M.S., Un A., Ali M., Rahman M.M. 2014. Purslane weed (Portulaca oleracea): a prospective plant source of nutrition, omega-3 fatty acid, and antioxidant attributes. The Scientific World Journal, 2014: 1-6.
20. Kobroob A., Peerapanyasut W., Chattipakorn N., Wongmekiat O. 2018. Damaging effects of bisphenol A on the kidney and the protection by melatonin: emerging evidences from in vivo and in vitro studies. Oxidative medicine and cellular longevity, 2018: 1-16
21. Lee C. H., Yoon B. H., Ryu J. H., Jung J.W. 2009. Anxiolytic-like effects of Portulaca oleraceae L. using the elevated plus-maze in mice. Oriental Pharmacy and Experimental Medicine, 9(2): 135-141.
22. Liang X., Li L., Tian J., Wu Y., Gao P., Li D., Song S. 2014. A rapid extraction and analysis method for the simultaneous determination of 26 bioflavonoids in Portulaca oleracea L. Phytochemical Analysis, 25(6): 537-543.
23. Malekirad A. A., mojtabaee M. 2018. Investigating the Effect of Milk - Dodder on Emotional, Cognitive, Behavioral and Physical Components of Anxiety. Complementary Medical Journal, 8(1): 2218-2223.
24. Matsuda S., Matsuzawa D., Ishii D., Tomizawa H., Sutoh, C., Nakazawa K., Shimizu E. 2012. Effects of perinatal exposure to low dose of bisphenol A on anxiety like behavior and dopamine metabolites in brain. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry, 39(2): 273-279.
25. Miladi-Gorgi H., Vafaei A. A., Rashidy-Pour A., Taherian A. A., Jarrahi M., Emami-Abargoie M. 2010. Investigation of anxiolytic effects of the aqueous extract of Portulaca oleracea in mice. Iranian Journal of Pharmaceutical Research, 3: 57-57.
26. Miladi-Gorji H., Vafaei A. A., Rashidy-Pour A., Taherian A. A., Jarrahi M., Emami-Abarghoie M., Sadeghi H. 2006. Anxielytic effects of Portulaca oleracea aqueous extracts in mice. Journal of Medicinal Plants, 5(19): 23-28. (in Persian)
27. Mohamed A.I., Hussein A.S. 1994. Chemical composition of purslane (Portulaca oleracea). Plant Foods for Human Nutrition, 45(1): 1-9.
28. Nakamura K., Itoh K., Dai H., Han L., Wang X., Kato S., Fushiki S. 2012. Prenatal and lactational exposure to low-doses of bisphenol A alters adult mice behavior. Brain and Development, 34(1): 57-63.
29. Negishi T., Kawasaki K., Suzaki S., Maeda H., Ishii Y., Kyuwa S., Yoshikawa Y. 2004. Behavioral alterations in response to fear-provoking stimuli and tranylcypromine induced by perinatal exposure to bisphenol A and nonylphenol in male rats. Environmental Health Perspectives, 112(11): 1159-1164.
30. Palanza P., Nagel S.C., Parmigiani S., & Vom Saal F. S. 2016. Perinatal exposure to endocrine disruptors: sex, timing and behavioral endpoints. Current Opinion in Behavioral Sciences, 7: 69-75.
31. Parry O., Marks J. A., Okwuasaba F. K. 1993. The skeletal muscle relaxant action of Portulaca oleracea: role of potassium ions. Journal of Ethnopharmacology, 40(3): 187-194.
32. Parry O., Okwuasaba F. K., Ejike C. 1987. Skeletal muscle relaxant action of an aqueous extract of Portulaca oleracea in the rat. Journal of Ethnopharmacology, 19(3): 247-253.
33. Patisaul H.B., Bateman H.L. 2008. Neonatal exposure to endocrine active compounds or an ERβ agonist increases adult anxiety and aggression in gonadally intact male rats. Hormones and Behavior, 53(4): 580-588.
34. Pellow S., File S.E. 1986. Anxiolytic and anxiogenic drug effects on exploratory activity in an elevated plus-maze: a novel test of anxiety in the rat. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 24(3): 525-529.
35. Perera F., Vishnevetsky J., Herbstman J.B., Calafat A.M., Xiong W., Rauh V., Wang S. 2012. Prenatal bisphenol a exposure and child behavior in an inner-city cohort. Environmental Health Perspectives, 120(8): 1190-1194.
36. Radhakrishnan R., Zakaria M.N.M., Islam M.W., Chen H.B., Kamil M., Chan K., Al-Attas A. 2001. Neuropharmacological actions of Portulaca oleraceae L v. sativa (Hawk). Journal of Ethnopharmacology, 76(2): 171-176.
37. Rashed A.N., Afifi F.U., Disi A.M. 2003. Simple evaluation of the wound healing activity of a crude extract of Portulaca oleracea L. (growing in Jordan) in Mus musculus JVI-1. Journal of Ethnopharmacology. 88(2-3); 131-136.
38. Regier D.A., Rae D.S., Narrow W.E., Kaelber C.T., Schatzberg A.F. 1998. Prevalence of anxiety disorders and their comorbidity with mood and addictive disorders. The British Journal of Psychiatry, 173(S34): 24-28.
39. Rosen J. B., Schulkin J. 1998. From normal fear to pathological anxiety. Psychological Review, 105(2): 325.
40. Ryan B.C., Vandenbergh J.G. 2006. Developmental exposure to environmental estrogens alters anxiety and spatial memory in female mice. Hormones and Behavior, 50(1): 85-93.
41. Sandford J.J., Argyropoulos S.V., Nutt D.J. 2000. The psychobiology of anxiolytic drugs: Part 1: Basic neurobiology. Pharmacology and Therapeutics. 88(3): 197-212.
42. Tian Y. H., Baek J. H., Lee S. Y., Jang C. G. 2010. Prenatal and postnatal exposure to bisphenol a induces anxiolytic behaviors and cognitive deficits in mice. Synapse, 64(6): 432-439.
43. Vafaei A.A., Taherian A.A., Sobhaninejad M.S. 2009. Evaluation of interaction of Corticosterone and verapamil on anxiety related behavior in mice. Pharmaceutical Sciences, 15(3): 219-26. (in Persian)
44. Wolstenholme J.T., Goldsby J.A., Rissman E.F. 2013. Transgenerational effects of prenatal bisphenol A on social recognition. Hormones and Behavior, 64(5): 833-839.
45. Wolstenholme J.T., Taylor J.A., Shetty S.R., Edwards M., Connelly J.J., Rissman E. F. 2011. Gestational exposure to low dose bisphenol A alters social behavior in juvenile mice. PLoS One. 6(9): e25448.
46. Wolstenholme, J. T., Rissman, E. F., and Connelly, J. J. 2011. The role of Bisphenol A in shaping the brain, epigenome and behavior. Hormones and Behavior, 59, 296–305.
47. Xiang L., Xing D., Wang W., Wang R., Ding Y., Du L. 2005. Alkaloids from Portulaca oleracea L. Phytochemistry, 66: 2595-2601.
48. Zarei A., Changizi Ashtiyani S., Taheri S. 2014. The effects of hydroalcoholic extract of Portulaca Oleracea on the serum concentreation of Hepatic enzymes in Rats. Iranian South Medical Journal, 17(5): 889-899. (in Persian)
49. Zarrindast M. R., Homayoun H., Babaie A., Etminani A., Gharib B. 2000. Involvement of adrenergic and cholinergic systems in nicotine-induced anxiogenesis in mice. European Journal of Pharmacology, 407(1-2): 145-158.