بررسی و تحلیل عوامل موثر بر ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر سراوان)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 54، خرداد 1401، صفحه 71-86   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

مجید نعمت اللهی¹؛ محمودرضا انوری^{* 2}؛ مریم کریمیان بستانی²

¹گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد بین‌الملل چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی، چابهار، ایران

²گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران

چکیده

امروزه بافتهای فرسوده شهری بخش وسیعی از سطح شهرهای کشور را تشکیل میدهند. زندگی در این بافتها با مشکلاتی همچون اضطراب،ناهنجاری،ناامنی،افسردگی،کمبود مشارکت اجتماعی و...همراه میباشد.لذا، موضوع ساماندهی این بافتها در سالهای اخیر در دستور کار مدیران و برنامهریزان قرار گرفته است.در این راستا هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل عوامل موثر بر ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر سراوان) میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش،یک پژوهش توصیفی-پیمایشی است.جامعه آماری پژوهش شامل اساتید، کارشناسان و متخصصان حوزه مورد بررسی میباشد که با استفاده از تکنیک دلفی، ۲۰ نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از مدل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد از بین عوامل داخلی، از میان نقاط قوت (داشتن روحیه مشارکت و همکاری در زمینه بهسازی و نوسازی محله)با امتیاز وزنی ۳۵/۰ بیشترین و سابقه شهرنشینی محله از دیرباز با امتیاز وزنی ۰۸/۰ کمترین ارزش را به خود اختصاص داده است. همچنین(افزایش جرم و جنایت شهری و وجود آسیبهای اجتماعی و رفتارهای ناهنجار همراه با بیکاری و اعتیاد و...)با امتیاز وزنی ۴۰/۰ مهمترین عامل ضعف به شمار میآید. در بین عوامل خارجی (صرفه اقتصادی زیاد با بازسازی این بخش و اسکان جمعیت در آن نسبت به توسعه بخشهای بیرونی(تئوری اصالتبخشی و الگوی احیای شهر)با امتیاز وزنی ۳۵/۰ مهمترین عامل فرصت و(بروز فاجعه انسانی در صورت وقوع زلزله و غیره و ادامه گریز ساکنان اصلی از محله) با امتیاز وزنی ۳۵/۰ مهم‌ترین عامل تهدید به شمار میآیند.

کلیدواژه‌ها

ساماندهی؛ بافت فرسوده؛ مدل SWOT؛ شهر سراوان

مراجع

Abuzari, P, Ziari, Y.A. (2019). Explaining the effects of policies for the improvement and renovation of worn-out urban structures (Case study: District 12 of Tehran Municipality). Journal of New Attitudes in Human Geography, 11 (4), pp 491-510. (in Persian)

Aghasafari, A, Hatami Nejad, H, Pourahmad, A, Rahnamaei, M.T, Mansouri, S.A, Kalantari Khalilbad, H, (2010), A Study of Renovation and Improvement of the Worn-out urban tissues of Shahid Khobakht Neighborhood in Tehran 1, No. 1, pp. 59-71. (in Persian)

Akbarpoursaraskanrood, M, Pourahmad, A, Omranzadeh, B, (2011), Evaluating the participation of people in the improvement and renovation of worn-out structures, Case study: Cyrus neighborhood of Tehran, Quarterly Journal of Geography and Urban Planning, 16 (36), pp 523-539. (in Persian)

Chao, J. C., Hsu, K. W. (2018). The Impact of Taiwan’s Urban-renewal Policies, Laws and Decrees on Urban Redevelopment and Urban Disaster Prevention. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 164, No. 1, p. 012034). IOP Publishing.

Fathi, R, Shafaqi, S, Baik Mohammadi, H. (2017). Organizing worn-out urban structures with the approach of increasing stability in the quality of life of residents (Case study: worn-out structures of Amol city). Journal of New Attitudes in Human Geography, 10 (1), pp1-14. (in Persian)

Ghanbari, R, (2013), The Role of Urban Management in Renovation and Improvement of worn-out urban structures: A Case Study of Tabriz Region 10, M.Sc. Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch. (in Persian)

Haghpanah, Y, Adibi Sadinejad, F, Abuzari, P, Karimi, B, (2011), The role of urban management and municipalities in reviving Worn-out urban tissues, the first national conference on the utopia of Iran, the city of Noor. (in Persian)

La Rosa, D., Privitera, R., Barbarossa, L., & La Greca, P. (2017). Assessing spatial benefits of urban regeneration programs in a highly vulnerable urban context: A case study in Catania, Italy. Landscape and Urban Planning, 157, 180-192.

Liu, G., Yi, Z., Zhang, X., Shrestha, A., Martek, I., & Wei, L. (2017). An evaluation of urban renewal policies of Shenzhen, China. Sustainability, 9(6), 1001.

Lotfi, S, Malekshahi, Gh, Mahdavi, M, (2010), Strategic Planning for Improving worn-out urban structures Study: Babol, Human Geography Quarterly, 3 (1), pp. 193-206. (in Persian)

Marie Buregeya, J, Loignon, Ch, Brousselle, A, (2020), Contribution analysis to analyze the effects of the health impact assessment at the local level: A case of urban revitalization, Evaluation and Program Planning, Volume 79, April 2020.

Mashhadizadeh Dehaghani, N, (2004), An Analysis of the Characteristics of Urban Planning in Iran, University of Science and Technology, Fifth Edition, Tehran. (in Persian)

Meteorological Organization, (2018). (in Persian)

Naderi Moghanjooghi, A, (2019), Develop urban regeneration strategies to reorganize worn-out structures (Case study: Sadeghieh town, 18th district of Tehran municipality), the first international conference and the second international conference on urban planning, architecture, civil engineering and knowledge-based art, Tehran. (in Persian)

Rahnama, M.R, (1996), Introduction and evaluation of the theory of originality in the process of revitalization of Worn-out urban tissues (sample: Sarshur neighborhood of Mashhad), Geographical Researches Quarterly, No. 42, pp. 72-91. (in Persian)

Rasouli, M, (1997), Global Experiences in Improving and Renovating the Old Textures of Cities, Abstracts of the Specialized Conference on Urban Textures, First Edition, Ministry of Housing and Urban Development. (in Persian)

Sajjadi, J, Pourmousavi, S.M, Iskanderpour, M, (2011), Improvement and Renovation of worn-out urban structures with emphasis on public participation Case study: Dolab neighborhood of Tehran, Environmental Management Quarterly, 4 (14), pp. 143-164. (in Persian)

Saravan city master plan, (2016). Saravan municipality. (in Persian)

Shafaqi, S, (1997), Recognition of the old textures of the city, Proceedings of the specialized conference on urban textures, Seminar on Sustainable Urban Development in Tabriz. (in Persian)

Soleimani, M, Zanganeh, A, Zamani, S, (2013), Organizing Urban Problematic Tissues with Neighborhood Development Approach Using SWOT Model and Matrix (SQPM) (Sample: Saboon pazkhaneh Neighborhood, District 12, Tehran), Geographical Journal of Zagros Landscape, 5 (15), pp 161-180.

Zarabi, E, Farid Tehrani, S, (2009), Participatory Approach in Renovation and Rehabilitation of Deteriorated Urban Fabrics. Armanshahr Architecture and Urban Planning, 2 (2), pp 39-46. (in Persian)

Ziari, K, Mohammadi Decheshme, M, Pourahmad, A, Ghalibaf, M.B, (2012), Planning Priority for Making Safe in Obliterated Urban Fabrics of Karaj Metropolis with Use Multi Criteria Evaluation, Journal of Human Geography Research, 1 (1), pp 1-14. (in Persian)