ارائه الگوی علی روابط باورهای فراشناخت و یادگیری خودراهبر با نقش میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 13، شماره 50، آذر 1401، صفحه 45-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیامند مولودی^{* 1}؛ ذکریا احمدیان²؛ معصومه بهرامی³؛ شادی مامه حمه⁴

¹عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز مهاباد، مهاباد، ایران

²دانش آموخته دکتری مدیریت آموزشی، مدرس دانشگاه علمی کاربردی واحد جهاد دانشگاهی ارومیه، ارومیه، ایران

³دانش آموخته کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، مرکز مهاباد، مهاباد، ایران.

⁴کارشناس ارشد روانشناسی عمومی و آموزگار ابتدایی شهرستان مهاباد، مهاباد، ایران.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش ارائه الگوی علی روابط باورهای فراشناخت بر یادگیری خودراهبر با نقش میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهرستان کبود راهنگ بود. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری نیز کلیه دانش آموزان متوسطه دوم شهر کبورآهنگ به تعداد 1150 نفر بود که از بین آنان با استفاده از جدول مورگان تعداد 288 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌های استاندارد شده باورهای فراشناخت بیر و مونته آ (2010)، یادگیری خودراهبر گاگیلمینو (1977) و  خودکارآمدی تحصیلی جینکز و مورگان (۱۹۹۹)  بود. روایی (محتوا و سازه) و پایایی (ضریب آلفای کرونباخ) پرسشنامه‌ها حاکی از آن بودند که ابزارهای اندازه‌گیری از روایی و پایایی خوبی برخوردار هستند. یافته­ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها توسط نرم‌افزار  spss و pls و با استفاده از آزمون‌های همبستگی و مدلیابی معادلات ساختاری نشان داد که باورهای فراشناخت بر یادگیری خودراهبر تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین باورهای فراشناخت بر یادگیری خودراهبر دانش آموزان تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. تأثیر یادگیری خودراهبر بر خودکارآمدی تحصیلی مثبت و معنی‌دار است. همچنین در ادامه نتایج نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین باورهای فراشناخت و یادگیری خودراهبر تقش واسطه ای ایفا می کند. نتیجه­گیری: بنابراین می‌توان با تقویت باورهای فراشناخت در دانش آموزان و به تبع آن افزایش خودکارآمدی تحصیلی آنان  زمینه افزایش یادگیری خودراهبر در آنان را نیز فراهم نمود.

کلیدواژه‌ها

باورهای فراشناخت؛ یادگیری خودراهبر؛ خودکارآمدی تحصیلی؛ دانش آموزان

مراجع

پالی، س و اذعانی، ل (1399). نقش میانجی شادکامی و انگیزش تحصیلی در رابطه میان خودراهبری یادگیری با پذیرش اجتماعی در دانش آموزان دختر دوره دوم ابتدایی شهرستان تنکابن، فصلنامه مدیریت و چشم انداز آموزش، 2(2)، 39-58.

حسینی طبقدهی، س.ل و صالحی، م (1397). رابطه بین یادگیری خودراهبر و خودکارآمدی دانشجویان با نقش میانجی سواد اطلاعاتی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 8(3)، 21-45.

دارایی، م (1398). بررسی رابطه باورهای فراشناخت و سلامت روان با عملکرد تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، مجلهی توسعه­ی آموزش جندی شاپور، 10(2)، 115-121.

سعید زاده، م؛ محمدی، ی و اسدی، ف (1397). نقش باورهای فراشناخت و خودکارامدی در پیشرفت تحصیلی دانشجویان، مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، 13(2)، 140-149

شجاعی، س؛ جدیدی، ه؛ مرادی، ا و اکبری، م (1398) عنوان تدوین مدل اضطراب امتحان براساس مؤلفه های یادگیری خودراهبر و آگاهی فراشناختی با میانجیگری راهبردهای نظم بخشی شناختی، فصلنامه روانشناسی تحلیلی – شناختی، 10(38)، 61-76.

شیخ احمدی، ج؛ زندی، ف؛ اگبری، م و یار احمدی، ی(1399). تدوین مدل ساختاری سازگاری اجتماعی براساس خودکارآمدی تحصیلی و عملکرد خانواده با میانجیگری راهبردهای فراشناختی، فصلنامه علمی روانش ناسی تربیتی، 16(56)، 281-305.

عابدی، ص؛ سعیدی پور، ب؛ حسن صیف، م و فرج الهی، م (1396). الگوی ساختاری روابط باورهای معرفت شناختی و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی:  نقش واسطه ای خود کارآمدی تحصیلی و اهداف پیشرفت، فصلنامه علمی– پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 8(3)، 211-238.

فرخ، ب و شاخ طلبی، ب(1397). رابطة بین یادگیری خود راهبر، خودکارآمدی و سواد اطلاعاتی با رفتار تسهیم دانش، پژوهش در برنامه ریزی درسی، 15(2)، 147-161.

قمی، م؛ مسلمی، ز و محمدی، س. د (1395). بررسی رابطه راهبردهای فراشناختی با یادگیری خود راهبر در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم، دوماهنامه علمی پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(4)، 259-248.

کریمی، ح؛ زارعی، ر و ولی زاده، ن (1399). تأثیر سواد اطلاعاتی، خودراهبری در یادگیری، تفکر انتقادی و خودکارآمدی تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان کشاورزی، فصل نامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، 52(1)، 137-118.

کشاورزی، س؛ فتحی آذر، ا؛ میرنسب، م (1396). تاثیر آموزش آگاهی فراشناختی بر سبک­های تصمیم­گیری و تنظیم هیجان دانش­آموزان دبیرستانی شهر تبریز. مجله روانشناسی، 5(1)، 60-51.

مرزبان، ش (1397). رابطه بین باورهای فراشناخت و باورهای خودکارآمدی با اضطراب امتحان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، ماهنامه آفاق علوم انسانی، 20، 108-85.

میر دریکوند، ف؛ سبزیان، س و گراوند، ه (1394). اثربخشی آموزش تکنیک­های فراشناختی بر خودکارآمدی دانش­آموزان دختر دبیرستان­های شهر اصفهان، فصلنامه علمی - پژوهشی، پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 2(8)، 8-16.

Ajam, A. A. (2016). The prediction of academic self-efficacy through social well-being of students at University of Medical Sciences. EDUCATIONAL STRATEGIES, 9(1), 71-78.

Barnard, L., LAN, w., Crook, S, M and Paton, V.O. (2008). The relationship between epistemological beliefs and Self-regulated learning Skills in the online course environment. MERLOT Journal of online learning and teaching, 4, (3).

Cazan AM, Magdalena S.(2015). self ˚ directed learning and academic adjustment at Romanian student. RJEAP 2015 Feb; 1(6):9-20.

Chakkaravarthy, K., Ibrahim, N., Mahmud, M., & Venkatasalu, M. R. (2018). Predictors for nurses and midwives’ readiness towards self-directed learning: An integrated review. Nurse Education Today, 69, 60–66. doi:10.1016/j.nedt.2018.06.030.

Cheng, E.C. (2011). The role of self-regulated learning in enhancing learning performance. The International Journal of Research and Review, 6 (1), 1-16.

Ghobadi K, Haddadi S, Dadashzade S. Achievement goals prioritization of nursing and midwifery students and its relationship with self-directed learning. Educ Strategy Med Sci 2015; 8(4):223- 229.

Hofer, B. K. (2004). Epistemological understanding as a metacognitive process: Thinking aloud during online searching. Educational Psychologist, 39(1), 43-55. inc.com/Metacognition.html.

Kidane, H. H., Roebertsen, H., & van der Vleuten, C. P. (2020). Students’ perceptions towardsself-directed learning in Ethiopian medical schools with new innovative curriculum: amixed-method study. BMC Medical Education, 20(1), 1-10.

Mafla, A. C., Divaris, K., Herrera-López, H. M., & Heft, M. W. (2019). Self-Efficacy and Academic Performance in Colombian Dental Students. Journal of Dental Education, 83(6), 697-705.

Phan, H .p (2008). Predicting change in epistemological beliefs, reflective thinking and learning styles: A longitudinal study. British Journal of Educational psychology, 78, 75-93.

Rascón-Hernán, C., Fullana-Noell, J., Fuentes-Pumarola, C., Romero-Collado, A., Vila-Vidal, D., & Ballester-Ferrando, D. (2019). Measuring self-directed learning readiness in health science undergraduates: A cross-sectional study. Nurse Education Today, 83, 104201.

Ross, J. A., & Gray, P. (2016). School leadership and student achievement: The mediating effects of teacher beliefs. Canadian Journal of Education/Revue canadienne de l'éducation, 798-822

Schweder, S., & Raufelder, D. (2019). Positive emotions, learning behavior and teacher support in self-directed learning during adolescence: Do age and gender matter? Journal of Adolescence, 73, 73–84.

Talsma, K., Schüz, B., & Norris, K. (2019). Miscalibration of self-efficacy and academic Learning and instruction. In: Jones BF. Idol L, editors. Dimensions of thinking and cognitive instruction. Hillsdale: Erlbaum,

Williamson SN.(2017). Development of a self-rating scale of self-directed learning. Nurse Res; 14(2):66- 83.

Yang C. (2017). Learning Strategy Use of Chinese PhD Students of Social Sciences in Australian Universities [PhD thesis]. Australia: Griffith University.

Yasmin, M., Naseem, F., & Masso, I. C. (2019). Teacher-directed learning to self-directed learning transition barriers in Pakistan. Studies in Educational Evaluation, 61, 34–40. doi:10.1016/j.stueduc.2019.02.003.

Zander, L., Brouwer, J., Jansen, E., Crayen, C., & Hannover, B. (2018). Academic self-efficacy, growth mindsets and university students' integration in academic and social support networks. Learning and Individual Differences, 62, 98–107.