اثربخشی درمان مبتنی بر تعامل والد- فرزند بر کیفیت دلبستگی وهمدلی دانش آموزان دارای اختلال رفتاری برونی سازی شده

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 13، شماره 50، آذر 1401، صفحه 73-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمیه صباغی رنانی^{* 1}؛ مائده وطن خواهان²؛ آسیه خدیوی²

¹دانشجوی روانشناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان ، ایران.

²کارشناسی ارشد، روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف: از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر تعامل والد- فرزند بر کیفیت دلبستگی و همدلی دانش آموزان دارای اختلال رفتاری برونی سازی شده شهر اصفهان انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دارای اختلال رفتار برونی سازی شده شهر اصفهان در سال تحصیلی 97-1396 بود. روش: پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. حجم نمونه شامل 30دانش آموز دارای اختلال رفتاری برونی سازی شده بودند که به شیوه نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و به صورت گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (15 دانش آموز در گروه آزمایش و 15 دانش آموز در گروه گواه). ابزارهای مورد استفاده شامل سیاهه رفتاری کودکان و نوجوانان (آخنباخ و رسکورلا، 2001) ، پرسشنامه اختلال دلبستگی کودکان و نوجوانان (راندولف، 2000) وپرسشنامه همدلی (جولیف و فارینگتون، 2006) بود. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش  با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و داده ها نشان دادکه مداحله ی مبتنی بر تعامل والد- فرزند بر کیفیت دلبستگی و همدلی دانش آموزان دارای اختلال رفتاری برونی سازی شده تاثیر معنادار دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر تعامل والد- فرزند بر کیفیت دلبستگی و همدلی دانش آموزان دارای اختلال رفتاری برونی سازی شده تاثیر معنادار دارد(001/0>p).

کلیدواژه‌ها

اختلال رفتاری برونی سازی شده؛ درمان مبتنی بر تعامل والد- فرزند؛ کیفیت دلبستگی؛ همدلی

مراجع

امامی، ا. (1395). اثربخشی برنامه آموزش تعامل والد- فرزند در رفتارهای تعارض­آمیز و عملکرد والدین و نوجوانان دارای رفتارهای برون ریزی شده. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی تهران.

ترکش دوز، ش.، و فرخ زاد، پ. (1396). بررسی رابطه اختلالات رفتاری کودکان با سبک های فرزندپروری و سبک های دلبستگی. سلامت اجتماعی, 4 (2) , 118-126.

حسینی ف، لنابی ب، پورحسین ر، کراسکیان آ. (1396). فرا تحلیل کیفی مقالات پژوهشی حوزه «تعامل والد نوجوان». رویش روان شناسی، 6(3): 95-63.

خانجانی، ز. بهادری، س. خسروشاهی ، ج. (1396). بررسی تحول همدلی، اختلالات درونی سازی و برونی سازی در دانش آموزان دختر و پسر 5 تا 11 سال. مجله فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 8(30)،218 - 195. 

روشن م، آقایوسفی ع، علی پور ا، رضایی ا. (1395). مقایسه اثربخشی درمان تعامل والد- کودک و مقابله درمانگری مادران بر کاهش شدت مشکلات رفتاری کودکان 3 تا 6 ساله. روان شناسی بالینی و شخصیت، 14(1): 123-111.

صدری، م. زارع بهرام آبادی، م. غیاثی، م. (1395). اثربخشی درمان مبتنی بر دلبستگی بر کیفیت دلبستگی و مهارت اجتماعی کودکان دارای اختلال نافرمانی مقابله ای. فصلنامه سلامت روانی کودک، 3(2)،22-11.

عثمانی, هلاله, شکری, لیلا. (1398). اثربخشی درمان فراتشخیصی یکپارچه بر نظم‌جویی شناختی هیجان و همدلی شناختی دانش‌آموزان با اختلال رفتار برونی‌سازی شده. توانمندسازی کودکان استثنایی, 10(1), 125-136

علی قنواتی, سارا, شریفی, طیبه, غضنفری, احمد, عابدی, محمدرضا, تقوی, اعظم. (1398). اثربخشی بسته آموزشی تعامل والد- فرزند بر کیفیت دلبستگی کودکان دارای تعامل مادر-کودک ناکارآمد. توانمندسازی کودکان استثنایی, 10(2), 237-249

کاجی اصفهانی، س. عارفی، م. آقایی جشوقانی، ا. اصلی آزاد، م. فرهادی، ط. (1396). مطالعه همدلی شناختی در دانش آموزان با پرخاشگری ارتباطی و آشکار. فصلنامه سلامت روان کودک، 4(2)، 126-116.

Achenbach, T .M  .(2010). Resocorla L A. Manual for ASEBA school-age forms and profile , Burlington VT، University of Vermont. Research Center for Children,Yout & Families.

Cramer, P. (2015). Change in children's externalizing and internalizing behavior problems: the role of defense mechanisms. The journal of nervous and mental disease, 203(3), 215-221.

Day, L.A., Costa, A.E., Previ, D., & Caverly, C. (2018). Adapting parent–child interaction therapyfor deaf families that communicate via American Sign Language: A Formal Adaptation Approach.Cognitive and Behavioral Practice, 25(1), 7-21. 

Domoff , S. E., Niec, L. N. , (2018). Parent-child interaction therapy as a prevention model for childhood obesity: A novel application for high-risk families. Children and Youth Services Review, 91 (C) , 77-84.

Farmer , R.  F. Gau. , J. M. Seeley.  ,J. R. Kosty. , D. B. Sher . ,K. J. &Lewinsohn ,  P. M. (2016). Internalizing and externalizing disorders as predictors of alcohol use disorder onset during three developmental periods. Journal of   Drug and Alcohol Dependence 164 (1) ,  38-46.

  Gimpel, G. A., Holland, M. L. (2010). Emotional and behavioral problems of young children. Effective interventions in the preschool and kindergarten tears New York،  Guilford press.

Glosser , R. (2011). Examination of the relationship between the Child Behavior Checklist/ 6-18 and the Social Responsiveness Scale Parent Forms using individuals with high functioning autism. Doctoral Dissertation, Indiana University of Pennsylvania.

Gump, B.,  Dykas, M.  J.,  MacKenzie , J. A. , Dumas ,A. K. , Hruska , B. , Ewart , C. K. , Parsons,  P. J. ,  Palmer  ,C.D. , & Bendinskas ,K. (2017). Background lead and mercury exposures.  Journal of Psychological and behavioral problems in children. Environmental Research , 158، 576-582.

Kennedy, S. C., Kim , J. S., Tripodi , S. J.,  Brown, M.S., & Gowdy ,G. (2014). Does Parent–Child Interaction Therapy Reduce Future Physical Abuse A Meta-Analysis.  Research on Social Work Practice, 26 (2) , 147-156.

Landers , A. L. , Bellamy , J. L. , Danes,  S. M., & Hawk,  S. W. (2017). Internalizing and externalizing behavioral problems of American Indian children in the child welfare system. Journal of Children and Youth Services Review, 81،  413-421.

Lauren, N. M. W., Quetsch, L. B., Robinson, C., McCoy, K., & McNeil, C. B. (2018). Infusing parent-child interaction therapy principles into community-based wraparound services: An evaluation of feasibility, child behavior problems, and staff sense of competence. Children and Youth Services Review, 88, 567-581.

Leon, E., Steele, M., Palacios, J., Román, M., &Moreno, C. (2018). Parenting adoptive children: Reflective functioning and parent-child interactions. A comparative, relational and predictive study. Children and Youth Services Review, 95, 352-360.

N’zi, A.M., Lucash, R.E., Clionsky, L.N., & Eyber, S.M. (2018). The effect of left-behind phenomenon and physicalneglect on behavioral problems of children. ChildAbuse & Neglect, 88, 144-151.