بررسی اثربخشی بازی درمانی با رویکرد شناختی- رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری بر مشکلات رفتاری کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 13، شماره 50، آذر 1401، صفحه 109-119   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محدثه حکیمی^{* 1}؛ فرنگیس دمهری²؛ محسن سعیدمنش³

¹گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران

²استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و هنر یزد یزد ایران.

³استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه علم و هنر یزد، یزد، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری بر مشکلات رفتاری کودکان ۶ تا ۱۲ ساله مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر صورت گرفته است. روش: این پژوهش بصورت شبه آزمایشی بوده و جامعه آماری آن همه مراجعه کنندگان به مرکز مشاوره گلشن راز شهر میبد بود که برای انجام پژوهش  از بین آنها ۳۰ کودک ۶ تا ۱۲ ساله مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و گروه کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان با استفاده از پرسش نامه اضطراب اسپنس- فرم والدین غربال شدند و از پرسشنامه مشکلات رفتاری آخنباخ  در مرحله پیش آزمون  و پس آزمون  جهت تشخیص مشکلات رفتاری و تعیین اثربخشی مداخله استفاده شد. برای گروه آزمایش ۱۱ جلسه درمان انجام گرفت و برای گروه کنترل هیچگونه درمانی صورت نگرفت. فرضیه ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: میزان تأثیر برای مشکلات رفتاری کل (۹۲۵/0)، برای مشکلات رفتاری درونی سازی شده (۹۲۱/۰) و برای مشکلات رفتاری برونی سازه شده (۶۳۱/۰) بدست آمد. نتیجه گیری: این نتایج بیانگر آن است که بازی درمانی- شناختی رفتاری تلفیق شده با درمان آدلری میتواند بر مشکلات رفتاری کودکان دارای اختلال اضطراب فراگیر اثربخش باشد.

کلیدواژه‌ها

اختلال اضطراب فراگیر؛ مشکلات رفتاری؛ بازی درمانی شناختی -رفتاری

مراجع

احمدی، سونیا ؛ زارع، مهدی. (1386). اثربخش بازی درمانی شناختی رفتاری در کاهش مشکلات رفتاری کودکان. مجله روانشناسی کاربردی، 9(3)،صص 1-10.

کبری، مریم؛ دهقانی، بهناز ؛ جعفری، آمنه. (1396). تاثیر بازی درمانی با رویکرد شناختی رفتاری بر تنظیم هیجان و اضطراب و افسردگی کودکان دیابت نوع یک. مجله ایده های نوین روانشناسی، 1(2)، صص. 45-54.

خباز, محمود؛ علیزاده, حمید؛ دلاور, علی ؛ ابراهیمی قوام, صغری .(1395). تدوین برنامه آموزشی افزایش علاقه اجتماعی (والد-کودک) و بررسی اثربخشی آن در افزایش میزان علاقه ی اجتماعی دانش آموزان با اختلال نافرمانی مقابله ای. مجله مطالعات آموزش و یادگیری، 8(2)، صص 122-142

درایکورس، رودلف؛ سولتس، ویکی.(1397). کودکان خوشبخت، حمید علیزاده و علیرضا روحی، جلد اول، چاپ سوم، تهران، ارسباران.

ساطوریان، سیدعباس؛ هراتیان، عباسعلی؛ طهماسیان، کارینه؛ احمدی، محمدرضا.(1394). مشکلات درونی سازی شده و برونی سازی شده در کودکان:ترتیب تولد و فاصله سنی. نشریه روانشناسی تحولی، 12(46)، صص 173-186.

ضرغامی، فیروزه. حیدری نسب، لیلا. شعیری، محمد رضا و شهریور، زهرا. (1394). اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری مبتنی بر برنامه مقابله ای کندال بر اختلال های اضطرابی یک روی آورد فرا تشخیصی. فصلنامه روانشناسی تحولی، 12(45) صص 37-49.

علیزاده, حمید؛ نصیری فرد, نفیسه؛ و کرمی, الهه. (1389). تاثیر آموزش دلگرمی مبتنی بر رویکرد آدلر بر روی خودکارآمدی عزت نفس دختران نوجوان. مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 8(4)، ص. 143-168.

کریمی ایوانکی، مرجان؛ سید موسوی، پریسا السادات؛ طهماسیان، کارینه. (1398). اثربخشی درمان مبتنی بر رابطه والد- کودک بر خودکارآمدی و رابطه مادر- کودک. فصلنامه روانشناسی تحولی، 15 (60): صص. 391-401.

ملانوروزی, حسن؛ عیسی زادگان, علی؛ سلیمانی, اسماعیل. (1397). اثربخشی درمان آدلری بر علایم بالینی و رضایت از زندگی افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. روان شناسی بالینی، 10(9)، صص. 1-9. 

مینایی، اصغر .(۱۳۸۵). مقاله انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آخنباخ. پرسشنامه خود سنجی  فرم گزارش معلم. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی 19(6)، صص. 1-10.

Achenbach, T. M., & Rescorla, L. A. (2007). Multicultural Supplement to the Manual for the ASEBA school-age forms & Profiles. Burlington VT: University of Vermont Research Center for Children, Youth, & Families.

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Washington, DC: APA.

Ashby, J. S., & Noble, C. (2011). Integrating Cognitive-Behavioral Play Therapy and Adlerian Play Therapy In to the Treatment of Perfectionism. Integrative play therapy, pp.  225-239.

Ashby, J. S.,& Kttman, T. (2019). Adlerian Play Therapy. Journal of Play therapy, 14(3), 12-13.

Dyer, M. L., Heron, J., Hickman, M., & Munafò, M. R. (2019). Alcohol use in late Adolescence and Early Adulthood: The Role of Generalized Anxiety Disorder and Drinking to Cope Motives. Drug and Alcohol Dependence, 204, pp. 107-480.

Hamm, J. S., Carlson, J., & Erguner-Tekinalp, B. (2016). Adlerian-Based Positive Group Counseling Interventions with Emotionally Troubled youth. The Journal of Individual Psychology, 72(4), pp.  254-272.

Hudson, J. L., Rapee, R. M., Lyneham, H. J., McLellan, L. F., Wuthrich, V. M., & Schniering, C. A. (2015). Comparing outcomes for Children with Different Anxiety Disorders Following Cognitive Behavioural Therapy. Behaviour Research and Therapy, 72, pp. 30-37.

Kottman,T., & Walen, W. K. (2015). Partners in Play.An Adlerian Aproch in Play Therapy third Edition.pp. 1-2.

LaFreniere, L. S., & Newman, M. G. (2019). The Impact of Uncontrollability Beliefs and Thought-Related Distress on Ecological Momentary Interventions for Generalized Anxiety Disorder: A Moderated Mediation Model. Journal of Anxiety Disorders, 66, pp. 102-113.

Meany‐Walen, K. K., Kottman, T., Bullis, Q., & Dillman Taylor, D. (2015). Effects of Adlerian play therapy on children's externalizing behavior. Journal of Counseling & Development, 93(4), pp. 418-428.

Mousavi, R., Moradi, A. R., Farzad, V., & Mahdavi, S. (2007). Psychometric properties of the Spence children's anxiety scale with an Iranian sample. Int J of Psycholy, 1(1), pp.17-26.

Oberst, U. E., & Stewart, A. E. (2014). Adlerian psychotherapy: An advanced approach to individual psychology. Routledge.

Polanczyk, G. V., Salum, G. A., Sugaya, L. S., Caye, A., & Rohde, L. A. (2015). Annual research review: A meta‐analysis of the worldwide prevalence of mental disorders in children and adolescents. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 56(3), pp. 345-365.

Ray, D. C., Blanco, P. J., Sullivan, J. M., & Holliman, R. (2009). An exploratory study of child-centered play therapy with aggressive children. International Journal of Play Therapy, 18(3), pp.162-170.

Spence, S. H. (1997). Structure of Anxiety Symptoms among Children: a Confirmatory Factor-analytic Study. Journal of Abnormal Psychology, 106(2), pp. 280-291.

Sukhodolsky, D. G., Kassinove, H., & Gorman, B. S. (2004). Cognitive-Behavioral Therapy for Anger in Children and Adolescents: A meta-Analysis. Aggression and Violent Behavior, 9(3), pp. 247-269.