نقش میانجی اعتماد در رابطه بین رهبری تحول گرا با هویت سازمانی و بهبود مستمر

فصلنامه تعالی تعلیم و تربیت و آموزش

مقاله 1، دوره 1، شماره 1، آبان 1401، صفحه 1-17   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مرضیه حیدری^*

استادیار گروه علوم تربیتی، واحد آباده، دانشگاه آزاد اسلامی، آباده، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف نقش میانجی اعتماد در رابطه بین رهبری تحول گرا با هویت سازمانی و بهبود مستمر انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه‌ی آماری این پژوهش را کارکنان علوم پزشکی شیراز تشکیل می‌دهند که تعداد آن‌ها برابر با 1280 نفر می‌باشد. جهت انتخاب حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران نمونه 295 نفری به شیوه تصادفی ساده انتخاب گردید. جهت سنجش هویت سازمانی، بویل و همکاران(2019)؛ رهبری تحول گرا، باس و آویلو(1991)؛ بهبود مستمر، مارسل و آسن(2020)؛ اعتماد سازمانی، پاین (2003) استفاده گردید. پایایی پرسشنامه به وسیله ضریب‌ آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و روایی آن توسط روایی سازه و محتوایی مورد بررسی و تایید قرار گرفت. با استفاده از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری فرضیه های تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن بود که رهبری تحول گرا تاثیر مثبت معناداری بر اعتماد سازمانی دارد. همچننین اعتماد نیز تاثیر مثبت و معناداری بر هویت سازمانی و بهبود مستمر می گذارد. نتایج آزمون میانجی نیز نشان داد اعتماد نقش میانجی در رابطه بین رهبری تحول گرا یا هویت سازمانی و بهبود مستمر ایفا می کند.

کلیدواژه‌ها

اعتماد سازمانی؛ بهبود مستمر؛ رهبری تحولگرا؛ هویت سازمانی

مراجع

اسماعیلی، زینب و حیدری، مرضیه. (1399). نقش میانجی اعتماد در رابطه بین رهبری تحول گرا با هویت سازمانی و بهبود مستمر، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی.

اللهیاری، محبوبه؛ حمیدی، مهرزاد؛ همتی نژاد؛ مهرعلی و اللهیاری، فاطمه. (1390). رابطه هویت سازمانی و عوامل اجتماعی-جمعیت شناختی با رفتار شهروندی سازمانی در ورزش. پژوهش در علوم ورزشی، 9، 95-112.

جمشیدی, مینا, کردآبادی, مریم. (1397). طراحی مدل رهبری تحول آفرین با نقش میانجی اعتماد در سازمانهای دولتی. تحقیقات مدیریت آموزشی, 10(38), 145-164.

حیدری, مرضیه, حیدری, زهرا. (1398). بررسی نقش میانجی رهبری تحول‌گرا و سلامت روانی در رابطه بین اشتیاق کارکنان و اعتماد سازمانی در مهدکودک و پیش دبستانی های استان فارس. نوآوری های مدیریت آموزشی, 15(1), 71-85.

رحیم نیا، فریبرز؛ نیکخواه فرخانی، زهرا. (1390). تاثیر جو اخلاقی سازمان بر هویت سازمانی تمایل به ترک خدمت فروشندگان، اخلاق در علوم و فناوری، 6(4)، 1-11.

درگاهی، حسین؛ اسدی، صدیقه؛ احمدی، بتول؛ محمودی، محمود. (1397). بررسی رابطه بین مدیریت دانش با خلاقیت و نوآوری سازمانی در کارکنان بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی تهران، فصلنامه بیمارستان، 17(1)، 95-106.

رضاییان، علی.، اسماعیلی گیوی، حمیدرضا.، و ابراهیمی، عباس. (1388). ارایه الگوی شکل گیری رهبری کاریزماتیک در سازمان از دیدگاه مدیریت برنامه ریزی راهبردی. مدیریت دولتی, 1(3), 35-50.

شفیعی، علی. (1390). بررسی رابطه اعتمادسازمانی و بهره وری نیروی انسانی در شرکت گواه، کارشناسی ارشد، رشته مدیریت اجرایی، پردیس بین المللی کیش دانشگاه تهران.

کاتبی جهرمی, فاطمه, همتی نژاد, مهرعلی, شفیعی, شهرام. (1400). رابطه اعتماد به مدیران با رفتار شهروندی سازمانی با میانجی های هویت و تعهد سازمانی در اداره کل ورزش و جوانان استان گیلان. پژوهشنامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی, 17(33).

قادری، اسماعیل. (1388). رهبری تحول آفرین رکن اصلی در توسعه و ارتقای هوش سازمانی، عصر مدیریت، 4، 12-13.

طاهری، محمدرضا و کوروند، زهره. (1397). رابطه اعتماد سازمانی و سبک رهبری تحول گرا با اشتیاق شغلی از دیدگاه معلمان مقطع متوسطه ناحیه 1 شهرستان اردبیل، نخستین همایش ملی حسابداری و مدیریت، نطنز.

محمدزاده، زهرا؛ رحمان سرشت، حسین؛ کوشازاده، سیدعلی. (1392). اثر اعتماد شناختی و عاطفی به رهبر بر هویت سازمانی: نقش میانجی اعتماد به سازمان، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(15)، 1-20.

مشبکی اصفهانی، اصغر.، و نجات، سهیل.، و خلیلی پالندی، فرشته. (1398). شهروندی شرکتی و نقش آن در شکل گیری اعتماد و هویت سازمانی. مدیریت فرهنگ سازمانی, 17(3 ), 399-419.

مظلومی، نادر.، و زمانی، محمود.، و سیدنقوی، میرعلی.، و ربانی، عارفه. (1393). رابطه یادگیری سازمانی, بهبود مستمر و اعتماد میان سازمانی با عملکرد سازمانی (شرکت های نمایندگی خدمات بیمه ای). پژوهشنامه بیمه (صنعت بیمه), 29(2 (مسلسل 114)), 163-182.

مهرابی طالقانی، علیرضا؛ محمدیان ساروی، محسن؛ و شیخ الاسلامی، نادر. (1396). بررسی رابطه بین سبک های رهبری تحول آفرین ، تبادلی و عدالت سازمانی توزیعی و رویه ای با اعتمادکارکنان، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت و حسابداری، تهران.

میرکمالی، سیدمحمد؛ چوپانی، حیدر؛ حیات، علی اصغر؛ غلام زاده، حجت. (1391). بررسی تأثیر رهبری تحول آفرین بر رفتار شهروندی سازمانی نیروهای دانشگر شرکت ملی نفت ایران، پژوهش های مدیریت منابع سازمانی، 2(1)،  137-155.

نداف, مهدی, رحیمی, فرج اله, غلامی, زهرا. (1398). طراحی و تبیین یک مدل دوسطحی از تاثیر هوش هیجانی بر اعتماد و اثر آن بر فرهنگ همکاری و خلاقیت فردی (مورد مطالعه: مربیان و کارآموزان مراکز دولتی و آزاد سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای شهرستان اهواز). علوم تربیتی, 26(1), 119-136

واعظی، رضا.، و سبزی کاران، اسماعیل. (1389). بررسی رابطه ساختار سازمانی و توانمندسازی کارکنان در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران – منطقه تهران. پژوهش نامه مدیریت تحول (پژوهش نامه مدیریت), 2(3), 153-178.

 

Bass, B.M. and Avolio, B.J. (1995), MLQ multifactor leadership questionnaire, Leader Form, Rater Form, and Scoring, Mind Garden, CA. Palo Alto, CA. The mediating role of trust, 945.

Bass, B. M. & Riggio, R. E. (2006). Transformational Leadership, Psychology Press.

Bergami, M., & Bagozzi, R. P. (2000). Self-categorization, affective commitment and group self-esteem as distinct aspects of social identity in the organization. British Journal of Social Psychology, 39(4), 555–577.

Bilal, A., Ahmad, W., Farooq Jan, M., Huseynov, R., & Nage, H. (2021). How Women’s Transformational Leadership Induces Employees’ Innovative Behaviour Through Trust and Connectivity: A Sequential Mediation Model, Global Business Review, 1-16, Reprints and permissions: in.sagepub.com/journals-permissions-india DOI: 10.1177/0972150920982760

journals.sagepub.com/home/gb.

Buila, I., Martínez, E., & Matute, J. (2018). Transformational leadership and employee performance: The role of identification, engagement and proactive personality. International Journal of Hospitality Management, 77, 64- 75.

Gardner, L., & Stough, C. K. K. (2002). Examining the relationship between leadership and emotional intelligence in senior level managers, Leadership & Organization Development Journal, 23(2), 68-78.

Holtz, B.C. and Harold, C.M. (2008), When your boss says no! The effects of leadership style and trust on employee reactions to managerial explanations, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 81 (4), 777-802.

Islam, T., Tariq, J. and Usman, B. (2018), Transformational leadership and four-dimensional commitment: mediating role of job characteristics and moderating role of participative anddirective leadership styles, Journal of Management Development, 37 )9/10 .(

Kelloway, E.K., Turner, N., Barling, J., and Loughlin, C. (2012), Transformational leadership and employee psychological well-being: the mediating role of employee trust in leadership, Work and Stress, 26 (1), 39-55.

Khattak, M. N., & Noor Muhammad, R. Z. (2020).  Linking transformational leadership and continuous improvement The mediating role of trust, Management Research Review, 43 (8), 931-950

Lee, H. J. (2004). The role of competence-based trust and organizational identification in continuous improvement, Journal of Managerial Psychology, 19 )6(,623-639.

Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki, O. and McNamara, R. (2005), The role of leader member exchanges in mediating the relationship between locus of control and work reactions, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78 )1(,141-147.

Paine, K. D. (2003) Guidelines for Measuring Trust in Organizations, The Institute for Public Relation, www.instituteforpr.com.

Temponi, C. (2005). Continuous improvement framework: implications for academia, Ouality Assurance in Education, 13(1):17-36.

Tran, B. Q., Nguyen, T. T. C., HO, D. A., & Duong, D. A. (2021). The Impact of Corporate Social Responsibility on Employee Management: A Case Study in Vietnam, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8 (4), 1033–1045.

Sharp, C., Wright, A. G. C., Fowler, J. C., Frueh, B. C., Allen, J. G., Oldham, J., & Clark, L. A. (2015). The structure of personality pathology: Both general (‘g’) and specific (‘s’) factors? Journal of Abnormal Psychology, 124(2), 387–398.

Tai, F. and Chuang, P. (2014) Is Globalization Changing the Culture from Movie Perspectives? iBusiness, 6(4), 160-179.

Yue, C. A., Men, L. R., & Ferguson, M. A. (2019). Bridging transformational leadership, transparent communication, and employee openness to change: The mediating role of trust, Public Relations Review, 45(3).