سلسله مراتب نیازهای زنان در قصه‌های کهن ایرانی مبتنی بر هرم آبراهام مزلو

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 1، دوره 14، شماره 53، مهر 1401، صفحه 1-12   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زینب برزگرماهر¹؛ خدابخش اسداللهی^{* 2}

¹دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

²استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی سلسله مراتب نیازهای زنان در قصه­های کهن ایرانی مبتنی بر هرم  آبراهام مزلو بود. جامعۀ پژوهش شامل کلیۀ قصه­های کهن ایرانی است. نمونۀ پژوهش قصه­های کلیله­ودمنه، مرزبان­نامه، بختیارنامه، سندبادنامه و سمک عیار، بر اساس سلسله مراتب نیازهای هرم مزلو در زنان بود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه­ای استفاده شد و قصه های کهن ایرانی و مضامین مرتبط با نیازهای زنان که مبتنی بر هرم آبراهام مزلو بود بررسی شدند. سپس اطلاعات جمع آوری شده مورد تطبیق و تحلیل روان­شناختی قرار گرفت و درنهایت الگویی مشخص از نیازهای زنان ترسیم شد. نتایج نشان داد که:  وجود شخصیت­های مختلف از جمله شخصیت زنان و کنش­های رفتاری مختلف، زمینۀ تحلیل روان­شناختی این متون را فراهم آورده است.­­ بر این اساس، نیازهای روان­شناختی­ زنان در قصه­های کهن از جمله قصه­های کلیله­و­دمنه، مرزبان­نامه، بختیارنامه، سندبادنامه و سمک عیار، مطابق با انگیزش و میزان احساس رضایت درونی آن­ها از زندگی، بر اساس هرم نیازهای اولیۀ (نیاز زیستی، نیاز ایمنی، نیاز عشق و وابستگی، نیاز احترام  به خود و دیگران و نیاز خود شکوفایی) آبراهام مزلو طبقه­بندی شده است. نیازهای زیستی که در قاعدۀ هرم مزلو قرار دارد، در برخی از قصه­های کلیله­ودمنه، مرزبان­نامه و سندبادنامه منعکس شده است. نیاز زنان به «عشق، وابستگی و ایمنی» در طبقات بعدی هرم  مورد توجه بوده است؛ هم­چنین در قصه­های کلیله­ودمنه، سمک عیار و مرزبان­نامه، نمودهایی از خودشکوفایی مشاهده شد؛ به عبارتی نیازهای زنان در قصه­های کهن، قابلیت طبقه­بندی بر مبنای هرم نیاز آبراهام مزلو را دارد. طبق نظر مزلو تأمین نیازهای هر طبقه زمینۀ ظهور نیازهای طبقات بالاتر را فراهم می­آورد. بر این اساس جهت خودشکوفایی و خلاقیت در زنان می­بایست نخست نیازهای زیستی و  ایمنی برآورده شود.

کلیدواژه‌ها

سلسله مراتب نیازها؛ قصه‌های کهن؛ هرم آبراهام مزلو

سایر فایل های مرتبط با مقاله

53-1-1.pdf

مراجع

Ahmadi, H. (2003). Social Psychology. Shiraz: Shiraz University. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1260681/

Arajani, F. (1984). Samak Ayyar. Tehran: Aghaz. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11402514/

Bahar, M. (2001). Stylistics. Tehran: Zovar. [Persian].URL: https://www.gisoom.com/book/1134456/

Roshan, M. (2003). Bakhtiarname. Tehran: Mirasban. [Persian] URL: https://taaghche.com/book/99901/%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87

Barzegar, A. (2016). A comparative look at the position of women in Kalila and Demeneh and Marzban Nameh. International Congress of Language and Literature. Paper presented at the International Congress of Language and Literature., Mashhad [Persian] URL: https://civilica.com/doc/582367     

Field, L. (2011). Self-esteem for women. Translated by Mehdi Ganji. (2011). Tehran: Virayesh. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1689331/

Gholami, Y. (1998). Sexual reluctance in women from the point of view of psychology and religion. Tehran: Razieh. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1198985/

Handley, J., & Handley, R. (1986). Women's Concerns. Translated by Heideh Vahabzadeh. (2005). Tehran: Asim [Persian].URL: https://www.gisoom.com/book/1303116/

Horney, K. (1967) Feminine Psychology. Translated  by Soheil Sami. (2003). Tehran: Qaqnos. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11057176/

Hosseinzadeh, A. (2005). Zan armani, zan fataneh. Tehran: Qathre. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1466819/

Karimi ,Y. (1995). Personality psychology. Tehran: Virayesh. [Persian] URL : https://www.gisoom.com/book/197773

Keshavarz, K. (1998). A thousand years of Persian prose. Tehran: Elmi va Farhanfi.  [Persian]. URL: https://www.gisoom.com/book/11624720

Maslow, A. (1962). Toward being a psychologist. Translated by Ahmad Rezvani. (1992).  Mashhad: Astan Quds Razavi.  [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/183605/

Maslow, A. (1973). The farther reaches of human nature (The art of transcendent life). Translated by Mihan Milani. (2002). Tehran: Farawan. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1230578/

Maslow, A. (1987). Motivation and personality. Translated by Ahmed Rezvani. (1993). Mashhad: Astan Quds Razavi. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1122546/ /

Maslow, A. (1968). Toward a psychology of being. New York: Van Nostran .URL: https://www.amazon.com/Toward-Psychology-Being-Abraham-Maslow/dp/1617202665

Maslow, A. (1966). Psychology of science. Translated by Shiva Roygaran. (1987). Tehran: Hadaf. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/18499//

Mir Bagheri Fard, A., & Asghar, A. (2009). Customs and customs of the kings' court in the story of Samak Ayar. Association Letter, 1(33-34), 207-234. [Persian].URL : https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/822687

Monshi, N. B. (2005). Kalileh and Damneh. Tehran: Qadiani. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1615419/ 

Natel Khanlari, P. (1985). The city of Samak: Civilization and culture of religious rituals, words of proverbs and judgments. Tehran: Aghah. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/116595

Pease, A., & Pease, A. (2001). Are men and women equal?. Translated by Bijan Paydar & Pegah Paydar. (2004)Afkar. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1341492

Rezaian, A. (2000). Organizational behavior management. Tehran: Samt. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1447406

Rostami, F. (2019). Investigation and analysis of the female character in the three works of Sindbad Nameh, Samak Ayyar and Bakhtiyarnameh based on feminist criticism. Journal of lyrical language and literature studies, 9(30), 54-45. [Persian] URL: http://ensani.ir/file/download/article/1623664209-10399-99-181.pdf

Safa, Z. (1987). History of Iranian literature. Tehran: Ferdous. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1615682//

Schultz, D. (1987). Psychology of perfection, translated by Gitti Khoshdel. Tehran: New Publication. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1359424 /

Seif, A. (2012) Modern educational psychology: psychology of learning and education. Tehran: Doran. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11142439/

Shamlou, S. (2009). Personality schools and theories in psychology. Tehran: Roshd. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1825864/ /

Shams esfandabad, H. (2005). Psychology of individual differences. Tehran: Samt. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/11150551/

Stuart Mill, N. (1986). The subjugation of women. Translated by Aladdin Tabatabai. (2005). Tehran: Hermes. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1777412

Waravini, S. (2005). Marzban Nameh. Tehran: Safi Alisha. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1352146/

Zahir al-Din Samarqandi, M. (2002) Sinbadnameh. Tehran: Kitab Forozan. [Persian] URL: http://library.um.ac.ir/index.php?option=com_lib&view=docinfo&type=1&DocID=16889&lang=fa