سنتز نانو ذرات آهن با استفاده از عصاره آبی بذر گیاه دارویی زنیان Trachyspermum copticum L. و مطالعه خواص آنتی اکسیدانی آن

کاربرد شیمی در محیط زیست

دوره 12، شماره 48، دی 1400، صفحه 47-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حجت اقبال^{* 1}؛ نیما محمدنژاد خیاوی²؛ مهدی احمدی سابق³؛ مصطفی جهانی جلودارلو⁴

¹گروه فیتوشیمی، مرکز تحقیقات علوم پایه، دانشگاه تبریز، ایران.

²دانشجوی دکتری تخصصی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

³استادیار شیمی آلی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، اهر، ایران.

⁴دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده مهندسی کشاورزی، دانشگاه پیام‌نور تهران.

چکیده

زنیان یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم در ایران و جهان است که پتانسیل سنتز نانو ذرات از عصاره‌های بذر یا اندام هوایی آن وجود دارد. لذا در این مطالعه امکان سنتز نانو ذرات آهن صفر با استفاده از عصاره‌های بذر گیاه دارویی زنیان مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه از عصاره بذر گیاه دارویی زنیان جهت سنتز سبز نانو ذرات آهن استفاده شد. خصوصیات آنتی اکسیدانی و میزان کل ترکیبات فنولی عصاره بذر و عصاره حاوی ذرات نانو آهن تعیین شد. بررسی ساختاری نانو ذرات آهن با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی انجام گردید.
یافته‌ها: با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان گفت که تشکیل نانوذرات آهن با تغییر رنگ محلول از زرد به قهوه ای مورد تایید قرار گرفت و هم در عصاره حاوی بذر و هم در عصاری حاوی نانو ذرات آهن خصوصیات آنتی اکسیدانی مشاهده گردید و اضافه کردن نانوذرات آهن سبب افزایش خصوصیات آنتی اکسیدانی گیاه دارویی زنیان شد. بررسی ساختاری نانو ذرات آهن با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز نشان داد که شکل ذرات کروی و ابعاد آن 200 نانومتر می‌باشد.
نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این آزمایشات نشان داد که می توان از عصاره بذر گیاه دارویی زنیان برای سنتز نانو آهن صفر ظرفیتی استفاده کرد و افزایش نانو ذرات آهن صفر باعث افزایش خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن می‌شود.

کلیدواژه‌ها

گیاهان دارویی؛ زنیان؛ عصاره آبی؛ آنتی آکسیدانی؛ نانو ذرات

مراجع