واکاوی مؤلفه‌های چابکی در سازمان‌های آموزشی

مطالعات رفتاری در مدیریت

دوره 13، شماره 31، آذر 1401، صفحه 24-43   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

طیبه عباسی^{* 1}؛ مریم خداوردیان²؛ نیکو دیالمه³

¹عضو هیات علمی و استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه امام صادق(ع)

³عضو هیات علمی و دانشیار گروه معارف اسلامی و علوم تربیتی دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه‌های چابکی سازمان‌های آموزشی بود. روش پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا بود. درگام نخست از طریق بررسی اسناد به شیوه قیاسی مؤلفه‌های چابکی سازمان در ادبیات مدیریت شناسایی شد و سپس از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، بر اساس نظر متخصصان حوزه مدیریت آموزشی به شیوه کیفی اعتبار یابی شد. روش نمونه‌گیری هدفمند تا رسیدن به حد اشباع مقوله‌ای و تعداد نمونه‌ی مصاحبه ۱۲ نفر بود. پس از انجام مصاحبه و بر اساس نظر متخصصان، مؤلفه‌ها ذیل ۵ مؤلفه کلی و ۱۵ مؤلفه جزئی طبقه‌بندی شد، مؤلفه‌های اصلی عبارت‌اند از: مدیریتی، سازمانی، نیروی انسانی، مرتبط با مشتری، محیطی و مؤلفه‌های فرعی عبارت‌اند از: شیوه مدیریت، نگاه سیستمی، ساختار سازمانی، بهبود و اصلاح فرایندها، فناوری، انعطاف‌پذیری، سیستم نظارتی، شایستگی، خلاقیت، آموزش و ارتقاء نیروی انسانی، نیازسنجی، پاسخگویی، سرعت، پیش‌بینی و تسخیر فرصت‌ها، سازمان مجازی. بر این اساس چنین نتیجه‌گیری می‌شود که سازمان‌های آموزشی نیز مانند سایر سازمان‌ها نه‌تنها جهت حفظ و بقا خود در محیط متغییر امروزی نیازمند ویژگی‌های چابکی سازمان هستند؛ بلکه برای استفاده هر چه ‌بهتر از فرصت‌های محیطی در زمان مناسب ملزم به داشتن این قابلیت‌ها می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

چابکی سازمان؛ سازمان آموزشی؛ ساختار سازمان؛ نگاه سیستمی؛ انعطاف‌پذیری

مراجع