روابط منطقه ای ایران و ترکیه پس از تحولات سوریه (2017-2010)

فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

مقاله 4، دوره 14، شماره 52، آذر 1401، صفحه 39-48   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/pir.2022.1965704.3547

نویسندگان

علیرضا گلچین پور¹؛ مهناز گودرزی^{* 2}

¹دانشجوی دکترای روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

²دانشیار گروه روابط بین الملل،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان،ایران

چکیده

ایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدرت منطقه ای تحت تاثیر قرار داده و در آن تغییر ایجاد نماید. بنابراین این سوال اصلی مطرح می شود که تحولات سوریه چه تاثیری بر روابط منطقه ای ایران و ترکیه در راستای تبدیل شدن به قدرت منطقه ای ایجاد نموده است؟ در این مقاله سعی می شود در چارچوب نظریه موازنه قدرت منطقه ای و با استفاده از روش های توصیفی – تحلیلی ابعاد موضوع و سوال فوق بررسی و تجزیه و تحلیل گردد. ﯾﺎﻓﺘﻪهای ﭘﮋوهش ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽ دهد ﺗﺤﻮﻻت جهان ﻋﺮب به ویژه تحولات سوریه ﺑﺎعث ﺗﺸﺪﯾﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ، در قالب شکلﮔﯿﺮی اﺗﺤﺎدها و اﺋﺘﻼف های ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ گردید که در یک سوی آن روﺳﯿﻪ، اﯾﺮان، ﻋﺮاق و ﺳﻮرﯾﻪ و در ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی، ﻗﻄﺮ و ﮔﺮوه های ﺳﻠﻔﯽ ﻗﺮار داشت. همچنین ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﻪ در اﯾـﻦ ﻣﺴـﯿﺮ ﻣﻮﺟـﺐ ارﺗﻘﺎی ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺗﺮﮐﯿﻪ ﺷﺪ.

کلیدواژه‌ها

روابط سیاسی؛ روابط امنیتی؛ تحولات سوریه؛ تحولات منطقه ای؛ ﻣﻮازﻧﻪ تهدید

مراجع

احمدیان، قدرت، (1395)، «هویت و سیاست خارجی خاورمیانه‌ای ایران و ترکیه در سوریه»، سیاست جهان، شماره 18.

-اﻣﺮﺳﻮن. ام. اس ﯾﮕﺮان، (1381)،«ﻣﻮازﻧﻪ ﻗﺪرت»، ﺗﻬﺮان: ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت راﻫﺒﺮدی، ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه 78 -برزگر، کیهان، (١٣٩٠)، «نقش ایران و ترکیه در حـل بـحران سـوریه»، پژوهشـکده مطالعـات استراتژیک خاورمیانه.

-بیات، ناصر، (1390‌)، «نقش‌ تـرکیه‌ در تـحولات خاورمیانه با تأکید بر تحولات سـوریه»، فـصلنامه رهـنامه سـیاستگذاری، سـال‌ دوم‌، شماره‌ دوم.

-ذاکریان، مهدی، (1395)، «تأثیر تحولات جهان عرب بر سیاست منطقه‌ای ایران و ترکیه»، فصلنامه ژئوپلیتیک، شماره 41.

-سراج، رضا، (1390)، «نگاه راهبردی به پشت پرده بی‌ثبات سازی سوریه»، بازیابی پنجم فروردین ماه 1393، پایگاه تحلیلی تبیین.

-ﺳﯿﻒزاده، ﺳﯿﺪ ﺣﺴﯿﻦ، (1385)، اﺻﻮل رواﺑﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ (اﻟﻒ و ب)، ﺗﻬﺮان: ﻧﺸﺮ ﻣﯿﺰان.

-علایی، حسین، (1391)، «تحلیل تغییرات موازنه قدرت در خاورمیانه»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم، شماره 4.

-قربانی، فهیمه و حمید احمدی، (1393)، «تاثیر بحران سوریه بر روابط ایران و ترکیه»، فصلنامه روابط خارجی، شماره 23.

-ﻟﯿﺘﻞ، رﯾﭽﺎرد، (1389)، «ﺗﺤﻮل در ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎی ﻣﻮازﻧﻪ ﻗﻮا»، ترجمه ﻏﻼﻣﻌﻠﯽ ﭼﮕﻨﯽزاده (1389)، ﺗﻬﺮان: ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺑﺮار ﻣﻌﺎﺻﺮ. -یعقوبی

‌فر، حامد، (1392)، «گونه‌شناسی سیاست خارجی ترکیه در خاورمیانه»، فصلنامه سیاست‌گذاری، سال بیست و هفتم، شماره 4.