بررسی اثر کاربرد پلیمر سوپر جاذب ایگیتا بر افزایش تحمل به خشکی در درختچه ی شاه‌پسند

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

دوره 13، شماره 45، مرداد 1400، صفحه 58-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی شهبازی^{* 1}؛ عبدالرضا جعفری²

¹دانشجوی کارشناسی ارشد فضای سبز، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

²استادیار، گروه زیست شناسی، واحد ارسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، ارسنجان، ایران

چکیده

کمبود منابع آب و تنش خشکی مهمترین مشکلات فضای سبز در مناطق خشک و نیمه خشک است. استفاده از مواد افزودنی مانند سوپر جاذب‌ها می‌تواند به حفظ و ذخیره رطوبت در خاک و استفاده بهینه از منابع محدود آب کمک نماید. در این تحقیق، تأثیر چهار سطح سوپر جاذب ایگیتا (صفر، 3، 6 و 9 گرم بر کیلوگرم) و سه دور آبیاری (5، 10 و 15 روز) بر شاخص‌های رشد و محتوای آب نسبی، پرولین و شاخص کلروفیل گیاه شاه‌پسند مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن بود که استفاده از سوپر جاذب به دلیل فراهمی رطوبت در ناحیه ریشه و در نتیجه افزایش آب قابل استفاده گیاه شرایط بهتری را برای رشد و نمو گیاه خصوصاً در شرایط تنش خشکی فراهم می‌کنند. کاربرد سوپر جاذب ایگیتا با غلظت‌های 6 و 9 گرم بر کیلوگرم باعث بهبود رشد رویشی و همچنین بهبود محتوای آب نسبی گیاه در شرایط آبیاری با فاصله 10 و 15 روز شد. افزایش دور آبیاری از 5 روز به 10 و 15 روز باعث کاهش رشد گیاه از نظر وزن شاخساره و وزن ریشه و نیز کاهش کاهش محتوای آب نسبی و شاخص کلروفیل گردید اما باعث افزایش میزان پرولین شد. با توجه به اثرات مثبت سوپر جاذب ایگیتا در استقرار و تقویت رشد نهال‌های شاه‌پسند می‌توان استفاده از سوپر جاذب را به عنوان یک روش موفقیت آمیز برای حفظ رطوبت در مناطق خشک و نیمه خشک پیشنهاد کرد و از این طریق کارایی مصرف آب را در فضای سبز افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

جاذب رطوبت؛ شاهپسند؛ محتوای نسبی آب؛ هیدروژل

مراجع

آرزمجو، ا.، م. حیدری، ا. قنبری. 1389. اثر تنش خشکی و نوع کود بر عملکرد و کیفیت بابونه آلمانی. مجله علوم زراعی ایران. دوره 12. شماره 2. ص 111-100.

دانشمندی، م. ش. و م. عزیزی. 1388. تأثیر پلیمر سوپر جاذب آب (super absorbent polymer) در شرایط تنش خشکی بر خصوصیات فیزیکومورفولوژیکی، عملکرد محصول و انباشت متابولیت­های سازگاری در گیاه دارویی ریحان اصلاح شده (Ocimumbasilicum L. var. keshkenylevelu). ششمین کنگره علوم باغبانی ایران، 22 تا 25 تیرماه، دانشگاه گیلان.

شیخ مرادی، ف.، ارجی، ع.، اسماعیلی، ا. عبدوسی، و. 1389. بررسی اثر دور آبیاری و پلیمر سوپر جاذب روی برخی خصوصیات کیفی چمن اسپورت. مجله علوموفنونباغبانیایران جلد 25 شماره 2: 170-177.

طلایی، ع. و ع. اسدزاده. 1384. بررسی تأثیر هیدروژل­های سوپر جاذب در کاهش خشکی درختان زیتون، مجموعه مقالات سومین دوره آموزشی و سمینار تخصصی کاربرد کشاورزی هیدروژل­های سوپر جاذب، صفحه­های 58-69.

قاسمی،م. و م. خشخوی. 1386. ارزیابی تاثیر پلیمر ابرجاذب بر دور آبیاری و رشد و نمو گیاه داودی باغچه ای. مجله علوم و فنون باغبانی ایران جلد 8 شماره 2: 65-82.

موسوی­نیا، م.، عطارپور، ع. 1384. بررسی اثر ماده سوپر جاذب آ 200 روی کاهش دور آبیاری و میزان آبیاری و برخی صفات چمن اسپورت سردسیری. سومین دوره تخصصی – آموزشی – کاربرد کشاورزی و صنعتی هیدروژل­های سوپر جاذب. پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران. تهران.

نادری، د. و  م. کافی. 1384، کاشت و نگهداری برای داشتن فرشی سبز و زیبا (ترجمه). تألیف میشل باوکر. 171 صفحه. 

Al-Darby, A.M. and Al-Sheikh, A.A., 1995. The combined effect of soil gel-conditioner and irrigation water quality and level on: I. Soil water retention and availability, water and salt distribution in sandy soil. Arab Gulf J. Sci. Res., 13(3), pp.719-748.

Al-Humaid, A.I. and Moftah, A.E., 2007. Effects of hydrophilic polymer on the survival of buttonwood seedlings grown under drought stress. J. Plant. Nutr., 30(1), pp.53-66.

Al-Harbi, A.R., Al-Omran, A.M., Shalaby, A.A. and Choudhary, M.I., 2015. Efficacy of a hydrophilic polymer declines with time in greenhouse experiments. HortScience, 34(2), pp.223-224.

Ben-Hur, M. and Letey, J., 2012. Effect of polysaccharides, clay dispersion, and impact energy on water infiltration. Soil. Sci. Soc. Am. J., 53(1), pp.233-238.

Colom, M.R. and Vazzana, C., 2001. Drought stress effects on three cultivars of Eragrostiscurvula: photosynthesis and water relations. Plant. growth. regul., 34(2), pp.195-202.

Davies, F.T. and Castro-Jimenez, Y., 2014. Water relations of Lagerstroemia indica grown in amended media under drought stress. Sci. Hortic., 41(1-2), pp.97-104.

Dorraji, S.S., Golchin, A. and Ahmadi, S., 2010. The effects of hydrophilic polymer and soil salinity on corn growth in sandy and loamy soils. Clean (weinh)., 38(7), pp.584-591.

Ghoulam, C., Foursy, A. and Fares, K., 2002. Effects of salt stress on growth, inorganic ions and proline accumulation in relation to osmotic adjustment in five sugar beet cultivars. Environ. exp. Bot., 47(1), pp.39-50.

Hüttermann, A., Zommorodi, M. and Reise, K., 1999. Addition of hydrogels to soil for prolonging the survival of Pinushalepensis seedlings subjected to drought. Soil. Tillage. Res., 50(3), pp.295-304.

Kao, C.H., 2005. Senescence of rice leaves VI. Comparative study of the metabolic changes of senescing turgid and water-stressed excised leaves. Plant. cell. physiol., 22(4), pp.683-688.

Karimi, A., Noshadi, M. and Ahmadzadeh, M., 2009. Effects of super absorbent polymer (igeta) on crop, soil water and irrigation interval. JWSS-I. U. T., 12(46), pp.403-414.

Khalid, K.A., 2014. Influence of water stress on growth, essential oil, and chemical composition of herbs (Ocimum sp.). Int. Agrophys, 20(4), pp.289-296.

Kuznetsov, V.V. and Shevyakova, N.I., 1999. Proline under stress: biological role, metabolism, and regulation. Russ. J. Plant. Physiol., 46(2), pp.274-287.

Liu, E.K., Mei, X.R., Yan, C.R., Gong, D.Z. and Zhang, Y.Q., 2016. Effects of water stress on photosynthetic characteristics, dry matter translocation and WUE in two winter wheat genotypes. Agric. Water. Manag., 167, pp.75-85.

Magalhaes, J.R., Wilcox, G.E., Rodrigues, F.C., Silva, F.L.I.M. and Rocha, A.F., 2009. Plant growth and nutrient uptake in hydrophilic gel treated soil. Commun. Soil.Sci.  Plant. Anal., 18(12), pp.1469-1478.

Nazarli, H., Zardashti, M.R., Darvishzadeh, R. and Najafi, S., 2010. The effect of water stress and polymer on water use efficiency, yield and several morphological traits of sunflower under greenhouse condition. Not. Sci. Biol., 2(4), p.53.

Nektarios, P.A., Nikolopoulou, A.E. and Chronopoulos, I., 2004. Sod establishment and turfgrass growth as affected by urea–formaldehyde resin foam soil amendment. Sci. Hortic., 100(1), pp.203-213.

Ouzounidou, G., Giannakoula, A., Ilias, I. and Zamanidis, P., 2016. Alleviation of drought and salinity stresses on growth, physiology, biochemistry and quality of two Cucumissativus L. cultivars by Si application. Braz. J. Bot., 39(2), pp.531-539.

Rajiv, D., Neelkanth, B. and Bipin, P. 2014. Effect on the absorption rate of agricultural super
absorbent polymers under the mixer of soil and different quality of irrigation water.Ijert. (1): 1402-1406.

Stern, R., Van Der Merwe, A.J., Laker, M.C. and Shainberg, I., 2010. Effect of soil surface treatments on runoff and wheat yields under irrigation. Agron. J, 84(1), pp.114-119.