ارزیابی تأثیر استفاده مجدد از خانه های تاریخی به عنوان مدارس معماری بر دانشجویان و مردم زیسته در بافت (نمونه مطالعاتی: خانه‌های تاریخی اردبیل)

فصلنامه مطالعات فضا و مکان

مقاله 3، دوره 1، شماره 1، آذر 1401، صفحه 33-46   

نوع مقاله: مقاله تخصصی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jsps.2022.1967698.1009

نویسندگان

مهسا جوادی نوده¹؛ آزاده شاهچراغی^{* 2}

¹گروه معماری، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

²گروه معماری، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

استفاده از خانه­های تاریخی به عنوان مدارس معماری دارای مفاهیم چند بعدی پایداری است. در واقع استفاده مجدد می­تواند علاوه بر کیفیت زیستی افراد ساکن در بافت­های تاریخی بر کاربران فضا نیز تأثیرگذار باشد. چون محیط­های آموزشی درخور هم در آموزش و هم در پرورش دانشجویان معماری مؤثر هستند. با این حال تاکنون بهره­برداران در فرآیندهای مرتبط حضور نداشتند و ابعاد مؤثر در تغییر کاربری از منظر نیازهایشان­ مشخص نشده است. از این رو در پژوهش حاضر معیارهای مؤثر در استفاده مجدد از خانه­های تاریخی به عنوان مدارس معماری از منظر مردم زیسته در بافت تاریخی و دانشجویان ارزیابی می­گردد تا رابطه معیارها با آموزش دانشجویان و کیفیت زیستی ساکنین بافت مشخص گردد. در این رابطه خانه­های تاریخی محله اوچ­دکان اردبیل از سوی پژوهشگران مطرح شده­اند و با تلفیق روش­های کمی و کیفی به ارزیابی الگوی عملیاتی تحقیق از طریق پرسشنامه با اعتبارسنجی آلفای کرونباخ در آنها پرداخته شده است. همچنین با توجه به توزیع نرمال متغیرهای اصلی، نتایج در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با آزمون ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه بین اهداف بهره­برداران با متغیرها در دو گروه متمایز دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی و ساکنان محله اوچ­دکان صورت گرفته است. بر این مبنا مشخص گردیده است که توجه به ابعاد ادراکی (زیبایی­شناسی، تعلق و...) از منظر دانشجویان بر آموزش آنان- بیش از هر بعد دیگر در استفاده مجدد از بناهای تاریخی- تأثیرگذار است. از منظر ساکنین بافت هم ابعاد عملکردی (فعالیت­های اجتماعی، فرهنگی و...) دارای همبستگی با کیفیت زیستی و سرزندگی در محدوده مورد نظر است.

کلیدواژه‌ها

خانه‌های تاریخی؛ استفاده مجدد؛ مدارس معماری؛ تغییر کاربری؛ اردبیل

سایر فایل های مرتبط با مقاله

3- 1009 Shahcheraghi Eng. 051001.pdf

مراجع

ایرانی شاد، عارفه، حبیب، فرح، (1400). پیوند دوباره با محله: معاصرسازی مکان مبنا و تغییرکاربری خانه های با ارزش تهران. فصلنامه نقش جهان، دوره یازدهم (2)، 1-26.

بیتی، حامد؛ پورجواد اصل، باقر و قره بیگلو، مینو، (1400). تجربۀ استفاده از خانه­های تاریخی با کارکرد مدارس معماری از منظر تجربۀ زیستۀ دانشجویان مورد پژوهش: دانشگاه هنر اسلامی تبریز. صفه،  سال سی و یکم (1)،83-96.

پدرام، بهنام؛ اولیا، محمدرضا و وحیدزاده، رضا، (1390). تداوم فرهنگ بومی آفرینش به منزله معیاری برای ارزیابی اصالت در حفاظت آثار تاریخی ایران. فصلنامه مرمت و معماری ایران، سال اول (2)، 1-16.

توتونچی، رعنا، فدائی­نژاد، سمیه، (1399). معیارهای ظرفیت­سنجی استفاده مجدد از بناهای تاریخی به منظور اعطای کاربری آموزشی، مورد مطالعاتی: دانشکده مرمت. معماری و شهرسازی آرمانشهر، دوره سیزدهم (33)، 55-41.

حناچی، پیروز، شاه تیموری، یلدا، (1400). توسعۀ چهارچوب مفهومی استفادۀ مجدد سازگار به عنوان راهبردی پایدار در حفاظت از بناهای میراثی. مطالعات معماری ایران، دوره دهم (19)، 25-45.

دهقان، کیان، غریب­پور افرا، (1398). تطبیق­پذیری در استفاده مجدد از خانه­های تاریخی مورد مطالعه: خانه لولاگر، عمارت باغ فردوس و خانه ایرانی. فصلنامه صفه، دوره 29 (2)، 5-18.

رادول،دنیس (1393)، حفاظت و پایداری در شهرهای تاریخی، ترجمه پیروز حناچی و یلدا شاه­تیموری، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

رستمی، روح الله، موسوی، سید یعقوب، قدیمی، بهرام و میرزایی، خلیل. (1400)، تبیین عوامل موثر بر میزان زیست پذیری شهری مطالعه موردی: شهر ایلام. فصلنامه شهر پایدار، سال چهارم (2)، ۱۰۷-۱۲۴.

شرقی، علی. (1390)، تأثیر کیفیت معماری منظر پردیس دانشگاهی بر کاربرد آموزشی آن. باغ نظر، دوره هشتم (18)،51-62.

طهماسبی، افروز، ناسخان، شهریار. (1399)، تبیین مفهوم احیا در بناهای تاریخی با مقایسه تطبیقی انواع مداخلات کارکردی. مطالعات باستان­شناسی، سال چهارم (13)،207-223.

کریمی، فاطمه، جلیلی صدر آباد، سمانه و برجی، فاطمه. (1400)، بررسی تأثیر تغییر کاربری ابنیه تاریخی در پایداری محیطی؛ نمونه مطالعات: سرای کاظمی شهر تهران. فصلنامه نقش جهان، سال یازدهم (2)،66-85.

میرز، لاورنس اس، گلن گامست، ا، گارینو، جی. (1399)، پژوهش چند متغیری کاربردی، ترجمه حمید رضا حسن آبادی و دیگران، تهران: انتشارات رشد.

نژادابراهیمى، احد، شریفى سردرود، علی اصغر. (1398)، عملکرد و رویکرد در تغییر کاربرى تطبیقى بناهاى تاریخى، قزوین: انتشارات جهاد دانشگاهى قزوین

Akande, O.K., Odeleye, D, Coday, A & JimenezBescos, C. (2016), Performance evaluation of operational energy use in refurbishment, reuse, and conservation of heritage buildings for optimum sustainability. Frontiers of Architectural Research, 5, 371-382. https://doi.org/10.1016/j.foar.2016.06.002.

Bernardo, H, Oliveira, F. (2018), Estimation of energy savings potential in higher education buildings supported by energy performance benchmarking: A case study. Environments, 5(8), 85.

     https://doi.org/10.3390/environments5080085

Bond, S, Worthing, D. (2016), Managing Built Heritage, the Role of Cultural Significance, 2nd Edition, Oxford: Wiley-Blackwell. ISBN: 978-1-118-29875-6.

Bullen, P, Love, P. (2011), Factors Influencing the Adaptive Re-Use of Buildings. Journal of Engineering Design and Technology, 9(1), 32-46. DOI:10.1108/17260531111121459

Cevik, S, Vural, S, Tavsan, F & Asik, O. (2008), An example to renovation–revitalization works in historical city centres: Kunduracılar Street/Trabzon-Turkey. Building and Environment, 43(5), 949-963. DOI:10.1016/j.buildenv.2006.10.053.

Chen, Ch, Chiu, Y, Tsai, L, (2018), Evaluating the adaptive reuse of historic buildings through multicriteria decision making. Habitat International,81,12-23. https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2018.09.003

Cho, H, Geri, G, Davidson, B & Ingraffea, A. (2007), Social Networks, Communication Styles, and Learning Performance in a CSCL Community. Computers & Education, 49(2), 309-329. DOI:10.1016/j.compedu.2005.07.003

Javadi Nodeh, M, Shahcheraghi, A, Andalib, A. (2021), T‎‎‎‎he Impact of Geometric Proportions on Daylight Performance and the Proportions Derived From Nature in Traditional Houses (Case study:Ardabil’s ‎Houses). International Journal of Industrial Mathematics, 13 (3), 261-277. http://dorl.net/dor/20.1001.1.20085621.2021.13.4.6.5

Javanroodi, K, Mahdavinejad, M.J, Nik, VM. (2018), Impacts of urban morphology on reducing cooling load and increasing ventilation potential in hot-arid climate, Applied Energy, 231, 714-46. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2018.09.116.

Kurt, S. (2009), An Analytic Study on the Traditional Studio Environments and the Use of the Constructivist Studio in the Architectural Design Education, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(1), 401-408. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.072.

Langston, C, Wong, F, Hui, E & Shen, L. (2008), Strategic Assessment of Building Adaptive Re-use Opportunities in Hong Kong, Building and Environment, 43(10), 1709-1718. DOI:10.1016/j.buildenv.2007.10.017.

Nadarajah, M, Yamamato, A. (2006), Urban Crisis:

 

 

 

 

Culture and the Sustainability of Cities. Tokyo: UNU press, 1-79. ISBN 978-92-808-1125-4.

Noorzalifah, M., & Alauddin, K. (2016). The Criteria for Decision Making in Adaptive Reuse towards Sustainable Development. The 4th International Building Control Conference, 6. https://doi.org/10.1051/matecconf/20166600092

Orbaşli, A. (2017). Conservation Theory in the Twenty-first Century: Slow Evolution or a Paradigm Shift. Journal of Architectural Conservation, 23(3), 157-170. https://doi.org/10.1080/13556207.2017.1368187

Prat Forga, J. M., Cànoves, G. (2017). Cultural Change and Industrial Heritage Tourism: Material Heritage of the Industries of Food and Beverage in Catalonia (Spain). Journal of Tourism and Cultural Change, 15(3), 265-286. https://doi.org/10.1080/14766825.2015.1108327.

Shehata, W.T.A., Moustafa, Y., Sherif, L. (2014). Towards the Comprehensive and Systematic Assessment of the Adaptive Reuse of Islamic Architectural Heritage in Cairo, a Conceptual Framework. Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 5(1), 14-29. http://www.emeraldinsight.com/2044-1266.htm.

Simonsen, B., Fairbanks, S., Briesch, A., Myers, D., & Sugai, G. (2008). Evidence-based practices in classroom management: Considerations for research to practice. Education & Treatment of Children, 31(3), 351–380. https://doi.org/10.1353/etc.0.0007.

Stovel, Herb. (2007). Effective Use of Authenticity and Integrity as World Heritage Qualifying Conditions, City & Time, 2, 21-36. http://www.ceci-br.org/novo/revista/docs2007/CT-2007-71.pdf

Wang, H.J & Zeng, Z.T. (2010). A Multi-objective Decision-making Process for Reuse Selection of Historic Buildings, Expert Systems with Applications, 37(2), 1241-1249. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2009.06.034.

Yang, Zh, Gerber, B & Mino, L. (2013). A Study on Student Perceptions of Higher Education Classrooms: Impact of Classroom Attributes on Student Satisfaction and Performance, Building and Environment, 70, 171-188. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2013.08.030.